Groenen dwingen Europees akkoord af over speculatieverbod op overheidsfaillissementen

• 2011-10-19
• Geldzaken & handel

Het speculeren op het faillissement van landen, via het verhandelen van 'naked Credit Default Swaps ' op staatsobligaties, wordt verboden in de Europese Unie. Ook naked short selling van staatsobligaties wordt aan banden gelegd. Dat is het gisterenavond bereikte resultaat van onderhandelingen tussen het Europees parlement, onder leiding van het groene Europese parlementslid Pascal Canfin, de Europese Raad en de Europese Commissie.

Europees parlementslid Bart Staes (Groen!): "Ik ben verheugd over en trots op dit resultaat. Dit toont aan dat Europa wel degelijk politiek kan optreden. Het aan banden leggen van onverantwoorde speculatie, die gevolgen heeft voor het huishoudboekje van landen en burgers, getuigt niet alleen van gezond verstand, maar is ook het soort maatregelen waar miljoenen Europeanen op wachten."

Volgens de nieuwe regels zal het onmogelijk worden voor bijvoorbeeld een hedge fund om credit default swaps te kopen zonder zelf de staatsobligaties in bezit te hebben. Het cynische handelen van speculanten - ook wel aangeduid als 'de markten' - wordt hiermee aan banden gelegd.

Staes: "In de crisisjaren '30 was één van de belangrijkste maatregelen het verbod op side betting , het speculeren op toekomstige gebeurtenissen op de beurs. Dat is kort samengevat waar het akkoord nu ook over gaat. Om het cruciale belang van dit soort van Europese regelgeving met een actueel voorbeeld te duiden: het had het faillissement van Dexia mogelijk kunnen voorkomen, mits er uiteraard ook sprake was geweest van beter management. De portefeuille van Dexia leunde veel te zwaar op staatsobligaties (naast ook andere toxic assets ) precies het soort van waardepapieren waarop zeker in tijden van crisis door de financiële markten werd en wordt gespeculeerd via met name de naked Credit Default Swaps . Toen Dexia in 2008 een herstructureringsplan aan de Europese Commissie voorlegde, wees Neelie Kroes al op het feit dat Dexia de forse obligatieportefeuille van ruim 120 miljard euro snel moest afbouwen, afstoten of onderbrengen bij een 'bad bank'."

Dexia luisterde niet naar de Europese eisen en zette integendeel (zoals De Standaard op 12 oktober berichtte) een stevige politieke lobby op om de Europese Commissie op afstand te houden. Staes: "Dexia was door slecht management zélf de bad bank geworden. Het zou geen kwaad kunnen als het parlementaire onderzoek naar Dexia klaarheid geeft over deze politieke lobby. De grote kwetsbaarheid van Dexia voor dit soort van toxische producten (vooral ‘naked CDS’, maar ook ‘naked shortselling’), het te zwaar leunen op staatsobligaties, het te sterk leunen op korte termijn leningen en vooral ook een veel te krappe kapitaalbasis, leidden de bank uiteindelijk naar het failliet."

Staes: "De Belgische staat, en dus de belastingbetaler, redt nu Dexia. De overheid moet daarvoor geld lenen op de financiële markten, terwijl de rente (of spread) die de staat daarop moet betalen op een jaar tijd fors is toegenomen tot 4,3 %. Die fikse stijging wordt zeker ook weer negatief beïnvloed door de handel met naked Credit Default Swaps en zo zal de belastingbetaler opnieuw de dupe zijn. De nieuwe Europese regelgeving moet dus zorgen voor minder volatiliteit en meer stabiliteit op de obligatiemarkt."

Onderhandelaar en rapporteur voor het Europees parlement was het Franse groene Europarlementslid Pascal Canfin: "De overeenkomst om het handelen in naked credit default swaps aan banden te leggen is een belangrijke eerste stap om het speculeren op staatsschulden te stoppen: een activiteit die steeds meer landen binnen de eurozone zeer zwaar in de problemen brengt."

Staes: "De nu afgesproken regels zullen ook het nieuw opgerichte Europese toezichtorgaan op de financiële markten (European Securities Market Authority, ESMA) de bevoegdheden geven om in te grijpen en regels op te leggen aan de nationale toezichtsorganen, die de financiële markten moeten controleren. De groene fractie had liever gezien dat ESMA directe bevoegdheid kreeg om in te grijpen, maar dit werd helaas door lidstaten geweigerd."

De nieuwe regelgeving zal volgende maand bekrachtigd worden door de Raad en het Europees parlement en zal volgens verwachting over een jaar van kracht worden.