Voorstel Europees investeringsplan verbeterd dankzij Europees Parlement

• 2015-05-28
• Klimaat & energie Sociaal beleid Geldzaken & handel

Het Europees Parlement en de Raad van Ministers hebben een politiek akkoord bereikt over een Europees investeringsfonds EFSI, dat het zogenaamde Juncker-plan moet gaan financieren. Het Europees Parlement dwong een aantal belangrijke verbeteringen af ten opzichte van het oorspronkelijke voorstel van de Europese Commissie en het standpunt van de Raad van ministers van Financiën. Het voorstel van de groenen om projecten die door het investeringsfonds EFSI gefinancierd worden vooraf te controleren op duurzaamheids- en werkgelegenheidseffecten werd in het akkoord opgenomen.

Bart Staes, Europees Parlementslid voor Groen: “Na jarenlange bezuinigingen die averechts hebben gewerkt, wil men eindelijk gaan investeren. Maar de Europese economie wordt niet beter van om het even welke investering. Investeringen in een groene economie en duurzame werkgelegenheid moeten voorop staan. Het Juncker-plan kan, dankzij de verbeteringen afgedwongen door het parlement, gerichter investeren in die projecten die de grootste meerwaarde hebben voor Europa.”

De groenen dwongen in de onderhandelingen af dat potentiële projecten aan de hand van een scorebord worden beoordeeld. De precieze details van dit scorebord moeten nog worden uitgewerkt door de Europese Commissie en dan door het Europees Parlement worden goedgekeurd.

Investeringsplan niet ten koste van EU-onderzoeksbudgetten

In het oorspronkelijke plan zoals opgesteld door de Europese Commissie, stelt de EU-begroting acht miljard euro ter beschikking als garantie voor projecten om private of publieke investeerders aan te trekken. Deze acht miljard kwam uit al eerder toegewezen budgetten voor onderzoek en ontwikkeling (O & O) en grensoverschrijdende transportinfrastructuur. Het Europees Parlement wilde voorkomen dat het investeringsplan ten koste zou gaan van deze budgetten. De Raad van Ministers wilde echter vasthouden aan het oorspronkelijke voorstel. In de onderhandelingen kon het Europees Parlement het gebruik van bestaande EU-fondsen met een miljard euro verminderen.

Staes is minder tevreden over dit compromis: “Geld voor fundamenteel onderzoek is een van de begrotingsposten met de grootste meerwaarde voor de EU. Het is onbegrijpelijk dat de Commissie en lidstaten juist daar in snijden. Gelukkig heeft het Europees Parlement de schade enigszins beperkt, maar het blijft onbegrijpelijk dat de lidstaten het geld voor een investeringsfonds niet uit onduurzame delen van de EU-begroting zoals bepaalde landbouwsubsidies halen".

Betere democratische controle

Het Europees Parlement scherpte de democratische controle op het nieuw op te richten investeringsfonds aan. De directeur en plaatsvervanger van het dagelijks bestuur van EFSI moet voor zijn of haar aanstelling door het Europees Parlement bevestigd worden. Ook moet de directeur schriftelijke vragen van Europese Parlementsleden beantwoorden en op verzoek verschijnen voor het Europees Parlement. “Het investeringsfonds gebruikt geld uit de EU-begroting, dus is het logisch dat het Europees Parlement ook zeggenschap krijgt over het bestuur van het investeringsfonds”, aldus Staes.

Staes: “Hoe beter we EFSI vormgeven, hoe beter onderbouwd het Juncker plan zal zijn, en hoe groter de kans dat het nodige geld gevonden wordt. Want laat duidelijk zijn dat de EU 'slechts' 21 miljard euro vrijmaakt, maar dat het plan beoogt dat dat met een factor 15 zal worden vermenigvuldigd door privaat kapitaal. Vele experts denken dat die hefboom van een factor 15 veel te optimistisch is.”    

Ondanks de verbeteringen die het Europees Parlement voorstelt, blijft het investeringsplan wat Groen betreft onvoldoende om de hoge werkloosheid in grote delen van Europa omlaag te brengen. De Europese Groenen maakten daar een geanimeerde video over en blijven wijzen op het veel ambitieuzere Groene investeringsplan dat substantieel meer nieuwe middelen vrijmaakt om miljoenen nieuwe, duurzame en kwalitatieve banen te scheppen.

Het politieke akkoord moet nog door het gehele Europees Parlement en de Raad van Ministers worden goedgekeurd.