Novel foods: Onderhandelingen Vrijhandelsakkoord tussen EU en VS (TTIP) zet onze standaarden inzake milieu- en gezondheidswetgeving wél op de helling

• 2014-11-30
• Geldzaken & handel Democratie & mensenrechten Milieu & dierenwelzijn Voeding & landbouw Gezondheid & consumenten

Dinsdag 2 december starten de onderhandelingen tussen het Europees Parlement en de Raad van Ministers over de nieuwe Europese wetgeving over gekloond voedsel en nanomaterialen in voedsel, de zogenaamde Novel Foods-verordening. De Milieucommissie van het Parlement gaf afgelopen week een sterk signaal door de voorstellen van de Commissie over gekloond voedsel naar de vuilbak te verwijzen op basis van het voorzorgsprincipe.

Europees parlementslid Bart Staes (Groen), onderhandelaar voor de Groene fractie, waarschuwt dat de buit nog lang niet binnen is: "Tijdens de onderhandelingen in de milieucommissie binnen het Parlement werd er vanuit de Commissie al enorme druk gezet om een zwak wetsvoorstel goed te keuren, om zo de onderhandelingen over het vrijhandelsakkoord tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten (TTIP) niet te verstoren. Na hun nederlaag van vorige week zullen ze er alles aan doen om de wetgeving alsnog af te zwakken."

De onderhandelingen over Novel Foods bewijzen dat TTIP het einde kan betekenen voor het voorzorgsprincipe in Europa. Dit basisbeginsel binnen de Europese risicoanalyse laat de bevoegde autoriteiten toe om snel op te treden tegen een mogelijk gevaar voor de gezondheid van mensen, dieren of planten, of ter bescherming van het milieu. Het basisidee is eenvoudig: beter voorkomen dan genezen. Dit principe is sinds decennia onderdeel van de Europese wetgeving. Onder het mom van "regelgevende samenwerking" is er een georganiseerde aanval ingezet tegen dit principe vanuit diverse industriële lobby's vanuit de VS én de EU.

Hierachter gaan duidelijke economische belangen schuil. In 1990 belette een historisch vonnis het Amerikaanse milieuagentschap om een verbod op het gebruik van asbest in zowat elk product op te leggen. Maar de gevolgen hiervan gingen veel verder. Met dit vonnis legde de rechtbank de lat voor het te leveren bewijs door de regulatoren zo hoog dat het vanaf dat ogenblik zo goed als onmogelijk werd om het gebruik van bepaalde technologieën of de verkoop van risicovolle producten te beperken. Via "regelgevende samenwerking" binnen TTIP proberen industriële lobby's aan beide kanten van de Atlantische Oceaan op dit ogenblik een dergelijk machtsverlies voor de bevoegde Europese autoriteiten door te drukken.

De EU bevindt zich momenteel op een tweesprong: willen we een regelgevend systeem dat ons allen ten goede kan komen? Of kiezen we voor een systeem waarbij enkel korte termijn economische belangen en winsten van tel zijn? De uitkomst van de onderhandelingen over TTIP zullen beslissend zijn.

In een poging het publieke debat in Vlaanderen over dit thema aan te wakkeren organiseert Europees Parlementslid Bart Staes (Groen) samen met de denktank OIKOS op dinsdag 2 december een panelgesprek over dit onderwerp onder de titel 'Het vrijhandelsakkoord met de VS (TTIP): de ondergang van het Europese voorzorgsprincipe?'. Sprekers van dienst zijn Prof. Dr. Veerle Heyvaert (London School of Economics), Prof. Dr. Ignaas Devisch (Universiteit Gent) en Prof. Dr. Petra De Sutter (gecoöpteerd senator voor Groen). Het evenement vindt vanaf 19 uur plaats in La Tricoterie nabij het Zuidstation te Brussel.

Er wordt ook een infobrochure gelanceerd waarin dieper wordt ingegaan op deze problematiek. Bart Staes geeft tekst en uitleg bij de meerwaarde van dit voorzorgsprincipe en de mogelijk nefaste gevolgen van TTIP voor deze hoeksteen van het Europese beleid. Petra de Sutter gaat vanuit haar wetenschappelijke achtergrond dieper in op het voorzorgsprincipe en Axel Singhofen (Gezondheids- en milieuadviseur, Groenen/EVA-groep in het Europees parlement) presenteert ons een case studie vanuit de chemische sector.