Nieuwste episode in Babisgate toont noodzaak versterking Europees middenveld

• 2019-04-17
• Democratie & mensenrechten Geldzaken & handel Europa in de wereld

De Tsjechische politie heeft vandaag een onderzoek afgerond rond het fraudeschandaal rond ‘Stork's Nest’ waarbij tientallen miljoenen Europese subsidies gemoeid zijn. De politiediensten adviseren de openbare aanklager om zes mensen waaronder de liberale premier Andrej Babiš en diens vrouw te vervolgen. Europees parlementslid Bart Staes (Groen) is al maanden de drijvende kracht om Babisgate aan te klagen: “Iedereen is onschuldig tot hij veroordeeld is, maar de geur van machtsmisbruik en corruptie rond Babis wordt echt ondraaglijk. In december kregen we documenten van de juridische dienst van de Europese Commissie die glashelder waren: er is sprake van belangenverstrengeling omdat Agrofert, de multinational van Babis, miljoenen aan EU-subsidies ontvangt. En nu gaat het dus over een enorm fraudeschandaal. Ik vraag me af wanneer de Grote-Europeaan Guy Verhofstadt gaat reageren en de partij van de heer Babis uit zijn ALDE fractie bonjourt? Fulmineren tegen wat er gebeurt in Polen, Hongarije en Roemenië staat goed. Maar als er iets binnen de eigen liberale politieke familie gebeurt, is het plots muisstil. Hypocrisie?"

Staes : "Het wordt echt pathetisch, ook al omdat ook president Macron al meermaals Babis verdedigde als liberaal. De liberalen staan altijd klaar om de christen-democraten en de sociaal-democraten te verwijten dat ze eurosceptische, illiberale en autocratische politici in hun rangen hebben, maar zijn ziende blind als het over Babis gaat."

Staes: "Als het Tsjechische politieonderzoek klopt, geeft dat de geloofwaardigheid van de EU een nieuwe klap omdat een zittende premier betrokken is bij fraude met EU-subsidies. Dat is ongezien! Het toont ook weer aan hoe noodzakelijk een onafhankelijke en neutrale Europese openbare aanklager is."

Staes wijst erop dat de ontwikkelingen in Polen, Roemenië, Hongarije, Malta en Tsjechië aantonen hoe belangrijk het versterken en bewaken van de democratische werking in de EU zelf is. Staes: “NGO’s en burgerinitiatieven die de Europese waarden uitdragen, moeten daarom financieel ondersteund worden in hun werk. Op initiatief van de Groenen wordt dat nu vastgelegd in de meerjarenbegroting van de EU. De Europese democratie en rechtsstaat komen steeds verder onder druk te staan. In die staten maken regerende partijen misbruik van hun positie en breken ze de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht af. Daarnaast werken ze corruptie verder in de hand en perken ze het cruciale werk van NGO’s en journalisten verder in. Daar moeten we dringend tegen optreden.”

NGO’s spelen een cruciale rol in het controleren van de politiek en de regering ten behoeve van de burgers. Zij dragen bij aan het waarborgen van Europese waarden zoals een onafhankelijke rechtsgang, vrije pers en gelijkheid in de samenleving. NGO’s vervullen daarmee een essentiële functie in het behoud van een vrije democratie. Staes: “Het is doodnormaal dat de EU subsidies verstrekt aan NGO’s buiten Europa, die zich inzetten voor democratische opbouw in hun land. Langzamerhand is dat nu ook nodig voor NGO’s in EU-lidstaten waar het maatschappelijk middenveld de mond gesnoerd wordt. Zo zien we in Hongarije een heksenjacht tegen organisaties die donaties van buiten
Hongarije krijgen. Of organisaties die in welke vorm dan ook hulp bieden aan vluchtelingen, waaronder Amnesty International en Human Rights Watch.”

De Europese Commissie heeft Hongarije voor de rechter gedaagd wegens deze ophitsing/wetgeving. Staes: "In Hongarije worden organisaties doelwit gemaakt van haatcampagnes. Door ze in diskrediet te brengen, leidt de regering de aandacht van de burger af van de daadwerkelijke problemen in het land. Zo duwt Hongarije organisaties in een hoek en heeft deze wetgeving een afschrikkende werking op hun functioneren. Daarom is het belangrijk dat we nu ingrijpen. We moeten investeren in de weerbaarheid van onze Europese samenleving."

Het Europees Parlement wil ruim 1 miljard Euro in de begroting reserveren voor deze doeleinden. Dat bedrag moet nog onderhandeld worden met de Raad van ministers na de Europese verkiezingen van mei 2019. Naast dit voorstel, ligt er een andere wet op de onderhandelingstafel. Die wet moet ervoor zorgen dat regeringen die het niet nauw nemen met de rechtsstaat geen EU-subsidies meer krijgen.