Meerderheid Europees parlement roept Timmermans op tot ambitieus nieuw pakket circulaire economie

• 2015-06-17
• Voeding & landbouw Klimaat & energie Sociaal beleid Gezondheid & consumenten Milieu & dierenwelzijn Geldzaken & handel Europa in de wereld

De milieucommissie van het Europees parlement nam vandaag een ambitieus rapport aan waarin ze haar visie op de circulaire economie uiteenzet. Het rapport biedt duidelijke en ambitieuze richtlijnen voor de Europese Commissie die momenteel een nieuw voorstel voorbereidt, nadat Commissaris Frans Timmermans eind februari een eerdere versie terugtrok. Bart Staes, Europees parlementslid (Groen): "Het nu aangenomen rapport zendt een sterk signaal naar de Commissie Juncker, want het werd gesteund door een grote, partij-overschrijdende coalitie en roept op tot een ambitieuze aanpak van een circulaire economie tegen eind 2015. We zijn de beloftes van de vicevoorzitter van de Commissie Timmermans niet vergeten en leggen de lat hoog voor toekomstige voorstellen (1)."

In februari van dit jaar besloot Timmermans, eurocommissaris voor 'betere regelgeving', de beleidsvoorstellen voor een circulaire economie terug te trekken. Na forse kritiek van het Europees Parlement, de Raad van Ministers, ngo's en het progressieve bedrijfsleven kwam Timmermans met een nieuwe koers. De argumentatie veranderde van "onhaalbaar" naar "niet ambitieus genoeg" en hij beloofde voor het eind van het jaar met een nieuw voorstel te komen. Daarin zou naast de afvalzijde ook de aandacht gevestigd worden op de productzijde en dus "de volledige cirkel bestrijken".

Groen juicht dit toe en ook de milieucommissie toonde vandaag aan dat er strengere eisen moeten gesteld worden in de ontwerpfase van producten, via onder andere de ecodesign richtlijn. Staes: "Pikant detail is wel dat Timmermans nog voor hij commissaris werd zich in verkiezingstijd, samen met politici als Verhofstadt, negatief over de ecodesign-richtlijn uitliet en dit een voorbeeld van overdreven Europese reguleringsdrift vond."

Het rapport roept, onder andere, op dat de EU tegen 2030 minimaal 30% efficiënter gebruik moet maken van hulpbronnen ten opzichte van het referentiejaar 2014. Er moet ook een bindende doelstelling komen voor het reduceren van voedselverspilling met 30% tegen 2025. De EU zou volledig duurzaam moeten produceren tegen ten laatste 2050.

Staes: "Een bindende doelstelling tegen voedselverspilling is geen overbodige luxe als je weet dat naar schatting tussen de 30 tot 50% van al het geproduceerde voedsel jaarlijks verspild wordt in huishoudens, supermarkten, restaurants en doorheen de voedselketen in de EU. De groenen hadden 50% minder verspilling voorgesteld, maar uiteindelijk werd het compromis vastgelegd op 30%."

Er zitten ook werkbare maatregelen in het rapport om 'geplande veroudering of stukgaan' van producten tegen te gaan en om de consument beter te beschermen, zoals de verlenging van garantie en het omkeren van de bewijslast bij het stukgaan van het product. Staes: "Nu moet een consument na 6 maanden bewijzen dat het product door een productiefout stuk gaat. Wij willen dat deze bewijslast bij de producent ligt. Daarnaast moet de levensduur, het hergebruik en de recycleerbaarheid van producten verbeterd worden en giftige chemische stoffen moeten stap-voor-stap uit het productieproces gehaald worden. Dit zal onderzoek en innovatie naar niet-vervuilende productieprocessen stimuleren."

Ook qua bindende doelstellingen doet dit rapport van de milieucommissie het stukken beter dan het recent ingetrokken voorstel van de Commissie. Zo wordt opgeroepen tot bindende doelstellingen om afval te verminderen tegen 2025 en moet er daarom een einde komen aan het verbranden van recycleerbaar en composteerbaar afval. Er zou ook een verplichte gescheiden ophaling van biologisch afbreekbaar afval moeten komen tegen ten laatste 2020.

Staes: "Dit zijn cruciale verbeteringen die niet alleen het milieu ten goede komen, maar ook een enorme toegevoegde waarde zullen zijn voor innovatie, economie en jobcreatie. Indicatieve schattingen van de economische winst voor Vlaanderen wijzen op besparingen op materiaalkost van 2 tot 3,5% van het Vlaamse BBP en de creatie van 27.000 bijkomende jobs, zowel voor hoog- als laaggeschoolden (2).  Berekeningen van de Commissie tonen aan dat een ambitieus circulaire economie-pakket een half miljoen nieuwe jobs zou kunnen opleveren in de EU. Het zou tevens ongeveer 600 miljard euro kunnen besparen door efficiënter gebruik van grondstoffen en een daling van 2-4% broeikasgasuitstoot. De Commissie kan het zich niet permitteren dit duidelijke signaal van het Europees Parlement te negeren en moet de kans nemen om een transitie te maken naar een toekomstbestendig, duurzaam, economisch beleid."

In de tweede week van juli debatteert en stemt de plenaire vergadering over het rapport.

(1) De belangrijkste punten uit het rapport van de milieucommissie:

Beleid op afval:

• Bindende doelstellingen voor afvalvermindering die bereikt moeten zijn in 2025 (het vorige Commissievoorstel bevatte zulke doelstellingen niet), waaronder een bindende doelstelling voor een 30 procent vermindering van voedselverspilling in 2025 (doelstelling voorgesteld bij de Commissie was niet bindend).
• Gescheiden inzameling van biologisch afval in 2020 (vorig Commissievoorstel: in 2025).
• Vanaf 2020 mag recycleerbaar en biologisch afbreekbaar afval niet meer verbrand worden (vorig Commissievoorstel bevatte geen enkel verbod op afvalverbranding).
• Verhoging van recycleer- en hergebruikdoelstellingen naar 70 procent voor solide huishoudelijk afval en naar 80 procent voor verpakkingsafval in 2030 op basis van een rekenmethode die de output van recycleerbedrijven meet en niet de input (hetzelfde als het vorige commissievoorstel, deze doelstellingen mogen dus niet afgezwakt worden).

Beleid op productie (nieuw ten opzichte van vorig Commissievoorstel):

• Oproep om de absolute consumptie van grondstoffen terug te brengen naar een volledig duurzaam niveau in 2050.
• Gebruik van giftige stoffen moet uitgefaseerd worden en plaats maken voor niet-giftige recycleerbare stoffen.
• In 2030 moeten de EU minimaal 30 procent efficiënter gebruik maken van hulpbronnen ten opzichte van 2014.
• Wetgeving rondom ontwerpeisen voor alle producten (niet alleen producten die energie verbruiken) om de verwachte levensduur, duurzaamheid, repareerbaarheid, herbruikbaarheid en recycleerbaarheid te verhogen.
   

(2) http://www.vlaamsmaterialenprogramma.be/over-ons/in-cijfers