Europese lidstaten kiezen voor bescherming bijen

• 2018-04-27
• Voeding & landbouw Klimaat & energie Gezondheid & consumenten Milieu & dierenwelzijn Europa in de wereld

Een nipte meerderheid van 16 Europese lidstaten (1) koos er deze ochtend voor om het gebruik van drie neonicotinoïden – bijzonder agressieve, systemische pesticiden – te verbieden. Het gaat specifiek om imidacloprid en clothianidin van Bayer en thiamethoxam van Syngenta. De langverwachte stemming vond plaats in het expertcomité van de lidstaten (Standing Committee on Plants, Animals, Food and Feed). Daar besloot men de reeds bestaande beperking op het gebruik van deze neonicotinoïden verder uit te breiden en te verlengen. 

Europees parlementslid Bart Staes reageert verheugd: “Eindelijk doen Europese overheden wat ze moeten doen, namelijk bijen en andere bestuivers, beschermen door deze sterke maatregelen tegen neonics. Helaas onthield België zich, waarscijnlijk onder grote druk van suikerbietensector die stelt dat ze niet zonder kunnen. Dat soort argumenten hoorden we in 2013 ook al, en bleek vijf jaar later niet correct.”

Staes: “Dit strikte besluit is een essentiële stap om de verdwijnende bijenpopulaties en andere bestuivers te beschermen, en daarmee eigenlijk het hele ecosystem én de productie van voedsel. Bijen raken letterlijk de weg kwijt door in contact te komen met gewassen die behandeld werden met neonicotinoïden.”

Een achtergronddossier over neonicotinoïden vindt u hier.

In 2013, beperkte de Europese Commissie reeds drie van de meest gebruikte neonicotinoïden (behalve voor die gewassen die niet aantrekkelijk geacht werden voor bijen en het gebruik in kassen). Maar de van nicotine afgeleide chemische middelen zijn op een perfide wijze aantrekkelijk voor bijen en andere bestuivers en ondermijnen hun gezondheid en weerstand.

Het voorstel om dit gedeeltelijk verbod – het blijft toegestaan in serres en lidstaten mogen derogaties aanvragen - te verlengen, zou eigenlijk al een jaar geleden ter stemming worden gebracht. Maar enkele lidstaten vroegen om uitstel om te kunnen reageren op de nieuwe risico-analyse van het Europese agentschap EFSA.

EFSA publiceerde de conclusies uiteindelijk op 28 februari dit jaar en verklaarde dat “de meeste toepassingen van neonicotinoïden een groot risico vormen voor wilde bijen en honingbijen.”

Reeds de volgende dag op 1 maart keurde het Europees parlement bijna unaniem het Erdõs rapport over bijen goed dat de Europese Commissie en lidstaten opriep om actie te ondernemen op basis van de wetenschappelijke consensus dit soort van pesticiden te verbieden.

Op 16 maart stuurden liefst 50 maatschappelijke organisaties een brief naar de Europese Commissie om te vragen de stemming hierover zo snel mogelijk te laten plaatsvinden. Op 20 maart schreven op initiatief van de groene fractie ook enkele parlementsleden een vergelijkbare brief.

(1) Stemden voor het verbod : Frankrijk, Duitsland, het VK, Luxemburg, Nederland, Spanje, Italië, Cyprus, Malta, Oostenrijk, Portugal, Zweden, Slovenië, Ierland, Griekenland Estland.

Stemden tegen het verbod : Tjechië, Denemarken, Hongarije, Roemenië.

Onthielden zich: België, Bulgarije, Letland, Litouwen.