Europees verbod neonicotinoïden nodig voor beschermen bijenpopulaties

• 2018-02-28
• Voeding & landbouw Klimaat & energie Gezondheid & consumenten Milieu & dierenwelzijn Geldzaken & handel Europa in de wereld

De vandaag gepubliceerde analyse van de Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA is ondubbelzinnig: uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het gebruik van de belangrijkste neonicotinoïde insecticiden (clothianidin, imidacloprid en thiamethoxam) schadelijk zijn voor wilde en andere bijen en daarmee mede verantwoordelijk voor het verdwijnen van de bijenpopulaties.



Europees parlementslid Bart Staes (Groen): “Reeds in 2013 deed de EU deze drie middelen deels in de ban. Helaas vroegen en kregen veel lidstaten sindsdien nog vele uitzonderingen, waarbij boeren in bepaalde sectoren en op bepaalde momenten van het jaar deze middelen toch mochten inzetten. Na de hernieuwde analyse door EFSA, is er nu geen enkele reden meer voor Europese lidstaten om geen verbod goed te keuren als hun experten op 22 maart vergaderen. Het lijkt me sterk dat landen hier nog van af durven wijken, temeer omdat EFSA ook de nationale experten heeft geconsulteerd in hun beoordeling.”   

Staes: “Het voorstel van de Europese Commissie in 2013 tot een opschorting van het gebruik van drie neonicotinoïden kwam er na een wetenschappelijk advies van EFSA over het toxische risico voor bijen. Het rapport van EFSA toonde toen ook al pijnlijk het falen van de Europese en nationale risicobeoordelings- en monitoringsystemen aan, waardoor neonicotinoïden al veel te lang vrij spel kregen. Misschien nog eens in herinnering brengen dat bijen als bestuivers van gewassen met 15 miljard euro per jaar, een nogal grote economische waarde vertegenwoordigen, al zou dat niet de doorwegende factor moeten zijn."

"De gedeeltelijke ban zelf was toen al een afgezwakt compromis door de massale en agressieve lobbycampagne van de industrie die via misleidende informatie, verkregen op basis van twijfelachtige wetenschap, de Europese besluitvormers en publieke opinie probeerde te misleiden. De petitie van Avaaz, getekend door 2,5 miljoen mensen, was in dat opzicht een geruststelling omdat het aantoonde dat de publieke opinie niet zo gemakkelijk misleid kan worden zoals de agrochemische zadenlobby wel zou willen."

Maar EFSA is nu onverbiddelijk: neonics zijn schadelijk. De blootstelling van allerlei soorten bijen verloopt via drie kanalen: residuen in pollen en nectar, via het stof van de met neonics behandelde landbouwzaden en via water. Volgens Staes is er maar één beleidsoptie mogelijk: "Een volledig verbod op alle neonicotinoïden is duidelijk essentieel om de instorting van onze bijenkolonies te voorkomen. En alleen een volledige ban zal de blootstelling van andere insecten, vogels en amfibieën aan deze systemische stoffen die lang in bodem en water actief blijven en hun weg vinden naar de nectar en pollen, voorkomen.”

Momenteel roepen de Europese groenen samen met enkele NGO’s de Europese burgers op om zoveel mogelijk de publieke Europese raadpleging in te vullen die tot doel heeft om te onderzoeken hoe de EU het beste (wetgevende) initiatieven kan nemen om bijen en andere bestuivers te beschermen.   

Staes voert al vele jaren actie om bijen betere bescherming te bieden. In 2013 schreven een 90-tal Europarlementsleden, over de partijgrenzen heen, hierover op initiatief van Staes een brief gericht aan Commissaris Borg.