Belangrijke Europese besluiten mogen niet in het geheim genomen worden

• 2019-05-16
• Democratie & mensenrechten Gezondheid & consumenten Milieu & dierenwelzijn Europa in de wereld

Vandaag lanceert de groene fractie in het Europees parlement een nieuwe studie: "The political use of expertise in EU decision-making: The case of comitology".

Dat rapport onthult hoe via de zogeheten “comitologie-procedure” meer dan 25.000 experten gespreid over 800 Europese beleidscomités het Europees parlement en bijgevolg de Europese burgers kunnen omzeilen om beleid te sturen en besluiten te nemen. “Politieke beslissingen die bijvoorbeeld raken aan de volksgezondheid of die van bijen en de biosdiversiteit mogen niet in geheime achterkamers genomen worden, want de burger verdient transparantie. Sterker: degelijk Europees beleid heeft baat bij meer transparantie. De huidige ondoorzichtige aanpak is daarentegen een vrijgeleide voor machtsmisbruik. Het is de facto een geschenk voor zij die de Europese Unie willen ondermijnen door de EU af te schilderen als een bureaucratisch monster”, zegt Bart Staes, Europarlementslid voor Groen.

Europese lidstaten, de Europese Commissie en nationale experten overschrijden dus hun mandaat en nemen politieke beslissingen in deze comités over bijvoorbeeld het al dan niet toelaten van hormoonverstorende stoffen, genetisch gemodificeerde organismen, pesticiden zoals glyfosaat, het gebruik van neonicotinoïden, alsook de grenswaarden voor de uitstoot van auto’s.

“Het eindresultaat van dit soort schadelijke beslissingen op Europees niveau kunnen leiden tot reële problemen, zoals bijvoorbeeld de schade die glyfosaat toebrengt aan onze gezondheid of het Dieselgate-schandaal. De gevolgen hiervan kunnen perfect toegeschreven worden aan de ondoorzichtige procedures binnen de comités”, zegt Petra de Sutter, Europees lijsttrekker voor Groen. “Het is absoluut niet aanvaardbaar dat overheden en lobbyisten hun invloed laten gelden, los  vande gevestigde procedures voor politieke beslissingen en dat onder het mom dat het  louter technische beslissingen zijn. Uiteindelijk zijn het zowel de burger als het milieu die het gelag betalen. Het meest recente – en verontrustende – voorbeeld hiervan is de afzwakking van het Bee Guidance Document van de Europese Voedselveiligheid Autoriteit (EFSA). Dat document is een Europese standaardmethode om te onderzoeken hoe schadelijk bepaalde pesticiden zijn voor  bestuivers zoals bijen. Dat Bee Guidance Document dient dus om bijen beter te beschermen en bewees al zijn nut omdat de EU op basis ervan vorig jaar 3 neonicotinoiden verbood. Via de comitologie-procedure willen enkele lidstaten en de Europese Commissie dat document afzwakken. Bovendien is niet bekend welke lidstaten welke rol spelen. In verband met de Bee Guidance oordeelde de Europese Ombudsman deze week nog dat dit onaanvaardbaar is. Ze heeft 100% gelijk!”, vervolgt de Sutter.

Staes: “De comitologieprocedure is al te vaak een aantasting van de democratie. Deze comitologie-procedure verdient dus een serieuze aanpassing. Het Europees Parlement moet in alle gevallen steeds een vetorecht hebben zodat verworven wetgeving niet en stoemmelings afgezwakt kan worden.”

Achtergrond

Het Bee Guidance Document van EFSA werd door de Europese Commissie en een aantal lidstaten afgezwakt via een comité experten (Scopaff) en is het meest recente voorbeeld van schandalige beïnvloeding door lobbyisten die nationale overheden beïnvloeden. Het beslissingsproces over hoe we bijen en andere bestuivers beschermen vindt grotendeels achter de schermen plaats. Deze week nog heeft de Europese Ombudsman de Europese Commissie op de vingers getikt wegens "wanbeheer" omdat ze informatie heeft achtergehouden over de positie van nationale overheden inzake het Bee Guidance Document. De stemming over dit dossier is onder druk van de Groenen en maatschappelijke organisaties uitgesteld en zal in juli 2019 plaatsvinden.

Praktisch

De studie “The political use of expertise in EU decision-making: The case of comitology" door Cécile Robert kunt u hier raadplegen. Een samenvatting van dit rapport vindt u hier.

De voorstellen van de groene fractie over hoe deze procedure hervormd kan worden vindt u hier.