AA
Innovatieve financiering van vaccins voor tuberculose - parlementaire vraag E-9505/2010

Aanvullende vraag inzake innovatieve financiering om ontdekkingen uit de EU te vertalen naar wereldwijd verkrijgbare vaccins om tuberculose uit te bannen en bij te dragen aan de EU 2020-doelstellingen.

De lidstaten en de EU hebben fors geïnvesteerd in onderzoek naar vaccins tegen tuberculose (kaderprogramma’s 5, 6 en 7). Consortia, die nu zijn samengebracht in het TBVI (het “TuBerculosis Vaccine Initiative”), hebben baanbrekende ontdekkingen gedaan, die reeds zijn omgezet in nieuwe, effectieve en veilige vaccins.
Deze vaccins zullen een aanzienlijke bijdrage leveren aan de uitbanning van tuberculose wereldwijd en zouden, indien ze worden ontwikkeld in de EU (door onderzoek en ontwikkeling die zijn gefinancierd door de EU, te vertalen naar meerwaarde en een op kennis gebaseerde economie), kunnen leiden tot ruim 1 000 direct daaraan gerelateerde banen, een grotere kennis en voldoende baten voor verdere investering in kennis en de vertaling daarvan in de praktijk. Met een bedrag van 560 miljoen euro zou dit vertaalproces naar praktische middelen rond 2020 kunnen worden afgerond, waarna de investering kan worden terugverdiend.

Doordat deze financiële middelen ontbreken, ontstaan er nu eindeloze knelpunten, met als risico dat deze ontdekkingen uiteindelijk de EU zullen verlaten en elders zullen zorgen voor meerwaarde en banen, zonder dat de vruchten kunnen worden geplukt van de aanvankelijke Europese investering.

Een mogelijke oplossing hiervoor is innovatieve financiering. Door financiële garanties te creëren van de overheid en/of de EU zou het TBVI, dat is opgezet door de Commissie, de middelen bijeen kunnen brengen die nodig zijn om de vaccins te ontwikkelen en om de investering middels verkoop van de vaccins terug te verdienen. Dit zou zorgen voor een meerwaarde in de EU, biedt de EU-burger nieuwe middelen voor de bescherming van de gezondheid, en biedt de EU gelegenheid een belangrijke rol te spelen bij de vermindering van armoede, aangezien tuberculose de minder ontwikkelde landen jaarlijks miljarden euro’s kost.

Tot slot zou ermee worden aangetoond dat het ernst is met de EU 2020-doelstellingen. Maar weinig projecten hebben de EU en de rest van de wereld een dergelijke maatschappelijke beloning te bieden.

Zou de Commissie het initiatief voor innovatieve financiering aan de hand van financiële garanties willen steunen? Is de Commissie bereid haar expertise ter beschikking te stellen, zodat dit project kan worden ingezet als model voor de verwezenlijking van de EU 2020-doelstellingen? En zou de Commissie, met het oog op de enorme maatschappelijke voordelen, willen helpen bij het coördineren van de acties van lidstaten om te zorgen dat de financiële garanties voor de ontwikkeling van vaccins tegen tuberculose ook echt worden gerealiseerd?

***

ANTWOORD VAN COMMISSARIS GEOGHEGAN-QUINN (op 4 januari 2011)

Tuberculose (TB) is een ernstig volksgezondheidsprobleem, dat elk jaar 1,7 miljoen overlijdens eist. Naar schatting is één derde van de wereldbevolking met de TB-veroorzakende bacterie, Mycobacterium tuberculosis, besmet. Het enige vaccin dat momenteel tegen TB voorhanden is, Bacille Calmette-Guérin (BCG), beschermt niet voldoende om verspreiding van deze ziekte te voorkomen. Het lijdt dus geen twijfel dat er nieuwe vaccins tegen deze ziekte nodig zijn.

Aangezien TB een van de prioritaire gebieden van de kaderprogramma’s voor onderzoek en ontwikkeling is, heeft de EU zwaar geïnvesteerd in onderzoek naar nieuwe TB-vaccins. Samenwerkingsprojecten waarvoor steun is verleend in het kader van het zesde en het zevende kaderprogramma voor onderzoek en technologische ontwikkeling (KP6, 2002-2006 — KP7, 2007-2013) hebben uitstekende resultaten opgeleverd en momenteel worden nieuwe kandidaatvaccins getest. Deze resultaten kregen hun beslag in de oprichting van een productontwikkelingspartnerschap, het zogenoemde “Tuberculosis Vaccine Initiative” (TBVI). In het kader van het gezondheidsthema van het KP7 wordt het TBVI gesteund via het project NEWTBVAC, “ Discovery and preclinical development of new generation tuberculosis vaccines ”, dat ten belope van 12 miljoen euro uit het KP7 wordt gefinancierd en door het TBVI wordt gecoördineerd. Daarnaast heeft het TBVI KP7-steun ontvangen voor zijn oprichting en eerste activiteiten.

Toch is, nu de ontwikkeling van de nieuwe kandidaatvaccins tegen TB de fase van de klinische proeven heeft bereikt, duidelijk geworden dat die klinische fasen van de vaccinontwikkeling zeer duur zijn en dat de nu beschikbare financieringsmechanismen niet optimaal zijn om die klinische tests te verrichten. Om deze knelpunten weg te werken heeft de EU in 2003 op het gebied van de klinische tests een partnerschap tussen de Europese landen en de ontwikkelingslanden (EDCTP - European and Developing Countries Clinical Trials Partnership) opgezet, het eerste “artikel 169”-initiatief (nu artikel 185 van het Verdrag) . Dit partnerschap brengt een aantal Europese en Afrikaanse landen in een innovatief partnerschap bijeen om het onderzoek in de klinische fasen II en III met betrekking tot HIV/AIDS, malaria en tuberculose te steunen.

Voorts heeft de Commissie, in samenwerking met de EFPIA (European Federation of Pharmaceutical Industries and Associations) het initiatief inzake innovatieve geneesmiddelen in het leven geroepen, het grootste publiek-private partnerschap op het gebied van de levenswetenschappen. TB is als item opgenomen in de meest recente oproep tot het indienen van voorstellen in het kader van dat initiatief. Daarnaast heeft de Commissie, in lijn met deze doelstellingen, het initiatief Innovatie-Unie (1) gestart, in het kader waarvan collectieve verantwoordelijkheid wordt gedragen voor een strategisch, inclusief en bedrijfsgericht onderzoeks- en innovatiebeleid.

De Commissie heeft veel aandacht voor de bedrijfsmodellen die door de productontwikkelingspartnerschappen worden ontwikkeld. De Commissie en de Europese Investeringsbank (EIB) waren met het TBVI in contact om na te gaan of de EIB het TBVI-project kon financieren via de risicodelende financieringsfaciliteit of via andere mechanismen, waaronder staatsgaranties. De conclusie van dit onderzoek was dat, hoewel het TBVI-initiatief belangrijk kan zijn om de doelstellingen van EU 2020 op gezondheidsgebied te verwezenlijken, de financiering van het project ten belope van 560 miljoen euro als zeer risicovol wordt gezien doordat er momenteel niet voldoende industriële partners zijn en het niet zeker is dat er voldoende inkomsten kunnen worden gegenereerd om de vereiste financiering terug te betalen. Het door TBVI voorgestelde innovatieve financieringsmechanisme met financiële garanties is een interessant model, maar het huidige ondernemingsplan moet worden herzien opdat het tot een toepasbaar financieringsmechanisme kan uitgroeien en zo veel mogelijk Europese burgers ten goede kan komen.

__________

(1) Europa 2020-kerninitiatief Innovatie-Unie (COM(2010)546 van 6.10.2010)

GroenDe enige partij die sociaal én milieuvriendelijk is.

www.groen.be

De Groenen/EVAGroenen en Europese Vrije Alliantie in het Europees Parlement.

www.greens-efa.eu

Samen ijveren voor een beter Europa en klimaat?