Handelsovereenkomsten en financiering van de begroting van de Unie - vraag 1570.2016

• 2016-05-12
• Democratie & mensenrechten Geldzaken & handel Europa in de wereld

In de eerste paragraaf van het besluit van de Raad over het stelsel van de eigen middelen van de Europese Unie is bepaald dat "het stelsel van eigen middelen van de Unie de zekerheid moet bieden dat de middelen toereikend zijn voor een geordende ontwikkeling van het beleid van de Unie, zonder dat daarbij de noodzaak van een strakke begrotingsdiscipline uit het oog wordt verloren. De ontwikkeling van het stelsel van eigen middelen kan en moet tevens bijdragen tot intensievere inspanningen met het oog op begrotingsconsolidatie in de lidstaten en in zo groot mogelijke mate bijdragen tot de ontwikkeling van beleidsinitiatieven van de Unie".

De reeds onderhandelde handelsovereenkomsten en die waarover momenteel wordt onderhandeld, zoals de CETA en het TTIP, zijn gericht op een aanzienlijke vermindering of zelfs afschaffing van douanetarieven, die in totaal bijna 12 % van de begrotingsmiddelen van de Unie vormen. Het handelsbeleid lijkt dus haaks op het Europese begrotingsbeleid te staan.

Wat zouden voor de Europese begroting de gevolgen zijn van de sluiting van ambitieuze en brede handelsovereenkomsten met de belangrijkste handelspartners?

Heeft de Commissie in het kader van bovenstaande onderhandelingen rekening gehouden met deze gevolgen?

Hoe denkt de Commissie het inkomstenverlies voor de financiering van Europees beleid (cohesiebeleid, landbouwbeleid,....) op te vangen? 

Antwoord van Commissaris Malmström

De Commissie onderzoekt systematisch de gevolgen van haar vrijhandelsovereenkomsten (VHO's) voor de begroting van de EU in verband met het verlies van eigen middelen in de vorm van douanerechten. Sinds 2011 wordt in het kader van alle effectbeoordelingen ter ondersteuning van een mandaat voor onderhandelingen met derde landen een dergelijke raming gemaakt. Dat is ook het geval voor de effectbeoordeling ter ondersteuning van de onderhandelingen in het kader van TTIP en de onderhandelingen tussen de EU en Japan.

Met een effectbeoordeling kan echter slechts een voorlopige raming van de daling van de eigen middelen van de EU worden gemaakt, gebaseerd op de meest waarschijnlijke scenario's met betrekking tot de ontwikkeling van de handelsstromen die uit de definitieve overeenkomst voortvloeien. Bovendien wordt bij deze ramingen geen rekening gehouden met onrechtstreekse voordelen voor de begroting van de EU door een toekomstige stijging van het bbp van de EU.

In elk geval heeft een verlaging van de douanerechten in het kader van een vrijhandelsovereenkomst geen gevolgen voor de totale begroting van de EU, aangezien die verlaging automatisch wordt gecompenseerd door een gelijkwaardige toename van de bni-middelen, teneinde het begrotingsevenwicht te waarborgen.

De werkelijke gevolgen van bilaterale VHO's voor de begroting van de EU worden in het kader van tussentijdse of ex-postevaluaties geanalyseerd. De Commissie is onlangs bijvoorbeeld begonnen met een tussentijdse evaluatie van de VHO tussen de EU en Zuid-Korea, waarbij de gevolgen van de uitvoering van die VHO voor de ontvangstenzijde van de begroting van de EU zullen worden onderzocht.