Nieuwe Europese grens- en kustwacht schijnoplossing voor beheersen migratiestromen

• 2016-10-06
• Klimaat & energie Democratie & mensenrechten Sociaal beleid Ontwikkelings samenwerking Geldzaken & handel Europa in de wereld

Vandaag lanceerde Europees Commissaris voor Migratie, Avramopoulus, aan de Bulgaars-Turkse grens de nieuwe Europese grens- en kustwacht. Een Frontex+ zoals ik in juli al schreef toen het Europees Parlement stemde over dit voorstel. Ik stemde toen, samen met mijn groene fractie, tegen. Niet omdat we tegen het beter bewaken van onze buitengrenzen zijn, zoals sommigen graag laten uitschijnen. Wel omdat we bezorgd zijn om de gevolgen van deze uitbreiding op de fundamentele rechten. Mag het in dit asiel- en migratiedebat ook nog over mensenrechten gaan? Of bekijken we vluchtelingen enkel als een last voor onze sociale zekerheid waar we zo snel mogelijk van af moeten?

Ook onze staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Theo Francken, was er als de kippen bij om de uitbreiding van Frontex de hemel in te prijzen. Dit grensverdedigings- en deportatieagentschap past natuurlijk helemaal in het ideologische kraam van de N-VA. Kern daarin is het buitenhouden van asielzoekers en het fort Europa verder verstevigen. Maar zal dit migratie afremmen?

Een studie van het Overseas Development Institute berekende dat EU landen minstens 1,7 miljard euro spendeerden aan het bouwen van hekken, versterkte identiteitscontroles, bewaking, controles met honden en deportaties. Reken daarbij nog de bilaterale en multilaterale akkoorden met niet-EU landen om migratie in te perken, dan kom je op een bedrag van 17 miljard euro in drie jaar tijd. Zeventien miljard euro om vluchtelingen en migranten af te raden naar Europa te komen.

Al deze inspanningen hebben er niet voor gezorgd dat mensen stopten met migreren. Velen onder hen ontvluchten vervolging en geweld en komen terecht in het al even uitzichtloze Libië. Velen zien Europa als hun laatste hoop en sterven liever op zee dan in het door geweld geteisterde Libië te blijven. Dit is een realiteit die vele politici liever niet zien en dus zetten ze in op grensversterking en het aanpakken van mensensmokkelaars. Uiteraard moet mensensmokkel aangepakt worden, maar dit is een bijproduct van massamigratie. We zouden zoveel meer kunnen en moeten inzetten op het aanpakken van de grondoorzaken van migratie, maar men weigert dat te zien. In plaats daarvan zet de EU in op ‘laaghangend fruit’ en dus de versterking van Frontex. Bij de uitbreiding van bevoegdheden wordt Frontex niet eens verplicht om reddingsacties op zee uit te voeren. Meer zelfs. Verschillende incidenten tonen aan dat grenswachters onder Frontex operaties schieten op bootjes en daarbij vluchtelingen verwondden of zelfs doodden. Is dit het soort Europa dat Francken vooropstaat? Grenswachters die schieten op gammele bootjes om hen zo te stoppen, zelfs als mensenlevens in gevaar zijn? Is dit nu echt het soort Europa en samenleving dat we willen? Ik weiger daar in mee te stappen. Ik wil geen bloed aan mijn handen. 

De nieuwe Europese Grens- en Kustwacht bekijkt vluchtelingen en migratie enkel als een bedreiging voor onze veiligheid en volgt daarmee het discours van de populisten die mensen tegen elkaar opzetten. Het is ook weer een modelvoorbeeld van hoe lidstaten weigeren solidair te zijn. De EU moet stoppen met te focussen op het afschrikken en inperken van migratie en eindelijk eens beginnen met het managen ervan. Respect voor mensenrechten moet daar de kern van zijn. Grenscontrole kan niet betekenen dat vluchtelingen de toegang tot bescherming in de EU ontzegd worden.