AA
Glyfosaat: Tegenwoordig is ook het recht op informatie geprivatiseerd

Wanneer verkozen volksvertegenwoordigers toegang vragen tot documenten om met kennis van zaken te oordelen, is het volgens Bart Staes (Groen, Europa) niet aan privébedrijven om te bepalen wat ze wanneer en waar ter beschikking stellen. Dit is nochtans precies wat er vandaag gebeurt in het Europese glyfosaat-dossier. Dat middel, het hoofdbestanddeel van onder andere Monsanto’s RoundUp, is zowat het meest gebruikte én gecontesteerde herbicide ter wereld.

welles nietes

Herinner u dat het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) van de Wereldgezondheidsorganisatie begin 2015 oordeelde dat glyfosaat waarschijnlijk kankerverwekkend is. De wetenschappers baseerden zich hiervoor op onderzoeksgegevens die publiek consulteerbaar zijn en door onafhankelijke wetenschappers kunnen gecheckt worden.

Zes maanden later spreekt EFSA, het Europees Voedselveiligheidsagentschap, dat tegen. Er is geen probleem met glyfosaat. Eveneens gebaseerd op studies, waarvan het merendeel weliswaar niet gepubliceerde gegevens bevat. Moeilijk te checken dus. En daar zit de kern van het probleem. De essentie van wetenschap is dat andere wetenschappers de uitkomsten van andermans onderzoek tegen het licht kunnen houden en verifiëren.

Als de Groenen in het Europees Parlement begin 2016 vragen naar welke studies EFSA verwijst om zijn gelijk te claimen, en of die niet publiek kunnen gemaakt worden, legt EFSA die vraag voor aan een clubje, bekend onder de naam Glyphosate Taks Force (GTF). Het zijn 23 leden waaronder de giganten Monsanto, Bayer en Syngenta. De industrie zelf dus. U raadt het al: zij zijn geen voorstander van openbaarheid van bestuur, wegens “commercieel gevoelige informatie”.

slot en grendel

Maar we geven niet op en dienen een verzoek voor ‘Toegang tot Documenten’ in bij de Europese Commissie.  EFSA zit erg verveeld met de zaak en we zijn regelmatig met hen in overleg over hoe dit op te lossen.

Onder aanhoudende politieke en publieke druk gaat er eind augustus plots een deur open. De GTF is bereid om 71 geheime studies ter inzage te leggen in een aparte ‘Reading Room’, in een gebouw van een duur advocatenkantoor, op een boogscheut van het Europees Parlement. Het lijkt een vlucht naar voren van Monsanto & co, een PR-stunt. “Kijk ons eens edelmoedig zijn en al die studies openbaar maken.”   

Voor deze leeskamer moet je je vooraf registeren. Geen telefoons, laptops of andere technische middelen zijn toegelaten. Je krijgt pen en papier ter plaatse en een wachter die over je schouder meekijkt terwijl je leest of scrolt langs honderden pagina’s wetenschappelijke studies. Welke wetenschapper kan op deze manier inschatten of bepaalde studies correct zijn uitgevoerd?

geheime wetenschap is geen echte wetenschap

Ons punt is dat het er in essentie niet toe doet of wij wel of niet in een leeskamertje die studies kunnen lezen. Het gaat er om dat wetenschappers die informatie in alle ernst en sereniteit kunnen beoordelen. 

Dit is geen openbaarheid van bestuur. Dit is een loopje nemen met de fundamentele rechten en basisprincipes die binnen een democratisch systeem gelden. Het neemt de ‘vrijheid’ weg uit ‘vrijheid van informatie’. Dit is valse transparantie, de wetenschap onwaardig. Als privébedrijven denken dat ze zelf kunnen bepalen wat openbaarheid van bestuur betekent, en daarmee zouden wegkomen, dan is het echt niet goed gesteld met onze democratie.

En dat op 28 september de internationale dag voor het Recht op Informatie. Ja we hebben een ‘right to know’ en die gaan we afdwingen ook. Desnoods voor de rechtbank.

Om al dit soort redenen protesteerde ik vandaag samen met enkele collega’s en ngo’s tegen de schijntransparantie aan de glyfosaat reading room van Bayer en co.

GroenDe enige partij die sociaal én milieuvriendelijk is.

www.groen.be

De Groenen/EVAGroenen en Europese Vrije Alliantie in het Europees Parlement.

www.greens-efa.eu

Samen ijveren voor een beter Europa en klimaat?