AA
De EU is niet zomaar een verdrag, het is nooit meer Auschwitz


De N-VA visie over Europa heeft de diepgang van een vingerhoedje

Er waart een spook door Europa: een alsmaar aanzwellend leger van politici, ook uit regerende,  mainstream partijen die zich tegen de essentie van de Europese samenwerking keren. We noemen Italië, Hongarije en Polen maar ook Oostenrijk en godbetert Nederland. En ook in ons land regeert met de N-VA een steeds meer openlijk euro-sceptische partij. Dat is voor België, een historische steunpilaar van het Europees project, van groot belang. Het is daarom ronduit bizar dat over dit feit amper een publiek debat bestaat in België. Want volgende jaar bij de Europese verkiezingen staat eigenlijk voor een deel de raison d’être van de Europese Unie ter discussie.

Op dezelfde dag dat Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker een speech gaf over ‘de Staat van de Europese Unie’ stemde het Europese parlement stemmen over het rapport van onze groene collega Judith Sargentini over het Hongarije onder premier Orban. Gelukkkig deden vele christendemocratische collegae van de EVP eindelijk doen wat ze al lang hadden moeten doen: hun familiegenoot Orban ter verantwoording roepen op een wijze die hij verstaat. Het rapport-Sargentini stelt vast dat de Hongaarse regering in de afgelopen jaren de democratie en rechtsstaat dusdanig heeft verwaterd dat een zogenaamde artikel 7-procedure aan de orde is. Dit is een in het EU-verdrag voorziene procedure die uiteindelijk kan leiden tot zware sancties zoals het ontnemen van het stemrecht van Hongarije in de EU-besluitvorming.

Eén van de meest geuite klachten van Orban en zijn Europese Orbanites overal in de EU is dat ‘de EU de natiestaten vluchtelingen en een multiculti-samenleving wil opdringen’.  Als je alleen al naar de cijfers kijkt is dit je reinste flauwekul, maar het discours werkt. Angst is een krachtig middel. Zo zien we ook bij ons: het inbeuken op pogingen op de opvang van vluchtelingen op een solidaire, Europese wijze te organiseren gaat hand in hand met een steeds harder discours van de N-VA.

De migratiecrisis is een deels politieke gecreëerde crisis: als je er toe bijdraagt dat ministers in de Europese Raad géén overeenstemming bereiken over een gezamenlijke aanpak - en daar draagt Theo Francken toe bij -   besluiteloosheid en Europese machteloosheid. Die chaos versterkt dan weer angstgevoelens en de euro-sceptische politieke beweging. 

Het is een veelbetekenend politiek proces dat zich een beetje onder de radar voltrekt. Zéker nu te duchten politieke vijanden van het Europese project zich openlijk outen en aankondigen dat ze de Brexit-blues nog wat willen uitbreiden. Zo kondigde Steve Bannon, de controversiële ex-adviseur van president Donald Trump en boegbeeld van radicaal rechts in de VS, een maand geleden aan dat hij middels de nieuwe organisatie 'The Movement' in Europa een rechtspopulistische revolutie willen op gang helpen. Of moeten we zeggen ‘uitbreiden’. Bannon hoopt potten te breken bij de verkiezingen voor het Europees parlement in mei 2019. Ook Vlaams Belanger Gerolf Annemans droomde er al luidop over dat zo’n coalitie in het Europees Parlement een ‘blokkeringsminderheid’ kan vormen. Dat zou inderdaad kunnen ontaarden in het vastlopen van een Europees vredesproject en de reeds bestaande spanningen tussen West en Oost en tussen Noord en Zuid verder kunnen versterken in plaats van helpen oplossen.    

Trump noemde Europa één van de vijanden van de VS. We weten dat je zijn tweets met een korrel zout moet nemen. Maar zijn ‘meesterbrein’ Bannon wil zich vanaf november in Brussel vestigen om vanuit daar zijn gifitige cocktail van haat, leugens en blank-chirstelijke superioriteit in Europa te gaan rondpompen en coalities te smeden. Hij wordt er alvast hartelijk ontvangen en ondersteund door de Belgische advocaat Modrikammen, oprichter van de Parti Populaire, die reeds zoete broodjes bakte met extreemrechtse Brexiteer Nigel Farage. Modrikammen stelde onlangs in De Standaard dat hij wel zou willen samenwerken met de N-VA.      

Wie aandachtig recente uitlatingen van de kopstukken uit die partij over Europa volgde weet dat Modrikammen dat nog niet eens zo slecht bekeken heeft. Overigens, waar velen hun afschuw voor president Trump alleen maar week na week bevestigd zagen, liet Theo Francken in een interview weten best begrip te hebben voor Trump en zijn beleid.  In de woorden van de Waalse filosoof Drieu Godefridi: “Er is een objectief bondgenootschap tussen Trump en de Europese krachten die de migratie willen beteugelen, waaronder de N-VA.”

Wie met de hond slaapt, krijgt zijn vlooien. Dit spreekwoord drong zich op toen we N-VA voorzitter Bart De Wever’s toespraak lazen, die hij midden mei 2018 hield bij de uitreiking van de “Edmund Burke Award” in Londen. Die prijs wordt uitgereikt door de Europese politieke partij ‘Alliance of Conservatives and Reformists in Europe’ (ACRE), naar eigen zeggen “de snelst groeiende politieke beweging van Europa”. Voor de goede orde: daarin zetelen naast de Britse Conservatieven, de Turkse AK partij van dictator Erdogan, de populistisch-nationalistische (ware) Finnen, de Ulster Unionist Party, het zionistische Likud van Benjamin Netanyahu en het Poolse conservatief-katholieke Recht en Rechtvaardigheid (PiS). Die laatste partij is in Polen stap voor stap op geheel verlichte wijze de rechtsstaat aan het ontmantelen. Mooie bondgenoten.

“De Wever geeft eurokritiek N-VA steeds meer diepgang” luidde na afloop een analyse in De Standaard. Wij bespeurden geen diepgang (toch niet omdat hij Burke citeert?) maar eerder een afgang. Nu bekent zich ook in België een mainstream partij, de grootste van Vlaanderen, tot euroscepticisme op basis van populistische retoriek en volksverlakkerij.

Het gaat er ons niet om dat je je niet kritisch mag uitlaten over het beleid van de Europese Unie. Als Europese groenen doen we dat al vele jaren op een constructieve wijze. Wij willen duidelijk een ander Europa: socialer, duurzamer, vredevoller, gezonder, democratischer, rechtvaardiger. Een Unie die beschermt en niet langer bedreigt of ondergraaft.

Politiek ramptoerisme

De N-VA, vroeger nog een pro-Europese partij, is onder invloed van haar bondgenoten in de EP-fractie van de Europese Conservatieven en Hervormers (ECR) in rap tempo aan het vervellen tot een uitgesproken eurosceptische partij. En dat is in de Europees en Belgisch politieke context nogal relevant.

De Wever betreurde in zijn Londense toespraak het nakende vertrek van de Britse Tories, bondgenoten in het gevecht tegen de ‘dreigende Europese superstaat’. Hij beloofde trots ‘de fakkel te zullen overnemen’ in de strijd tegen de ‘elite van bureaucraten die controle probeert te krijgen op ons leven’. Que? Dit lijkt verdacht veel op uitspraken van Wilders in Nederland of Le Pen in Frankrijk. Het is de zuivere definitie van populisme: het plaatsen van een “zuiver, soeverein volk” tegenover “een elite van machthebbers en bureaucraten”.

De Wever’s discours over Brexit in Londen ware lachwekkend, als de situatie niet zo triest en ernstig was. Brexit was vooral politieke ramptoerisme. Hij heeft dat zelf kunnen vaststellen in zijn gesprekken met Tories op het terras van het House of Commons, zoals weergegeven in de krant De Tijd. Het is chaos in Westminster en Britse (en andere) diplomaten zitten met de handen in het haar.  

Macht terugpakken van de elite? Als er in een land in Europa nog sprake is van een elitaire standenmaatschappij, dan is wel het VK. Bovendien is Brexit ook de culminatie van een politiek opbod tussen conservatieve politici als David Cameron en Boris Johnson, nog steeds verwikkeld in een puberale competitiestrijd die dateert van verblijf aan Eton, hun elitaire onderwijsinstelling par excellence.

Dat De Wever met droge ogen de Brexit bestempelt als een ‘soevereine keuze van een trots en moedig volk’ is van een onbeschaamde brutaliteit, een gotspe. Ten eerste stemde 48,1 % tegen en 51,9% voor Brexit. Ruim 70% van de jongeren onder 25 jaar stemde overigens ‘remain’. Het referendum over Brexit omschrijven als ‘de soevereine keuze van een trots en moedig volk’, impliceert dat het een correcte en een democratische oefening was. Volgens ons betekent een democratisch proces nog altijd dat goed geinformeerde burgers een afweging kunnen maken tussen verschillende gepresenteerde toekomstscenario’s. Daar was geen sprake van in de Brexit-campagne. De Brexit werd immers ook aangevuurd door Britse tabloids die fake news over de EU al tot hogere kunst verhieven, lang voordat de term fake news werd uitgevonden.   

Bad boys of Brexit 

Europarlementslid Molly Scott Cato, onze Britse groene collega, publiceerde recent een onderzoek[1]naar de Brexit rol van een ‘unholy alliance’ van de zogenaamde ‘bad boys of Brexit’[2]. Hieruit blijkt dat de Britse Conservatieven hun land in een ongezien onverantwoord avontuur hebben gestort met de hulp van lieden waar de heer Edmund Burke waarschijnlijk weinig affiniteiten mee zou hebben gehad.

Collega Scott Cato laat zich niet leiden door samenzweringstheorieën. Ze baseert zich op verifieerbare feiten. Het gaat om een club van zo’n twintig ‘bad boys’, louter rijke mannen die de Brexit-campagne financierden en er zelf geld aan verdienden. Het gaat om een en allegaartje van de welvarendste leden van een mondiale elite: belastingontduikende miljonairs, klimaatontkenners, extreemrechtse ideologen. Racisten als Nigel Farage en Steve Bannon[3]zijn er de bekendste navolgers van, net als de dubieuze zakenman Arron Banks[4]met Russisiche connecties, die via schimmige belastingparadijzen miljoenen schonk aan de Leave-campagne. Dit alles met dank ook aan Facebook en het ter ziele gegane Cambridge Analytica.

Scott Cato, die blijft vechten om de Brexit terug te draaien stelt de terechte vraag: ‘Wie nam nu eigenlijk de macht terug van wie?’ Brexit, was dat nu werkelijk ‘een soevereine keuze van een moedig volk’ of eerder een suïcidale actie gestuurd door een ‘elite van miljonairs die controle probeert te krijgen op ons leven’

Europese superstaat

De Wever heeft het dus over een ‘elite van bureaucraten die controle probeert te krijgen op ons leven’. Controle op ons leven? Toch niet de door De Wever genoemde, imaginaire ‘Europese superstaat’?

Zoals de burgemeester van Antwerpen heus wel weet komen Europese wetten en regels tot stand na uitgebreide onderhandelingen tussen parlementsleden uit alle lidstaten, ambtenaren van de Europese Commissie en diplomaten en ministers van de lidstaten. En dat hele proces wordt nauwgezet gevolgd en soms zelf ook gestuurd door belangenbehartigers en lobbyisten. Uit eigen ervaring weten we dat degenen die de private belangen van enkelen en het bedrijfsleven verdedigen serieus zwaarder wegen dan degenen die staan voor het algemeen en publieke belang van het maatschappelijke middenveld. In het Europees Parlement proberen conservatieve ‘hervormers’ overigens de rol van NGO’s te beperken, iets wat een zekere Orban in Hongarije in de praktijk al uitvoert.

Met enige dedain praat De Wever ook over ‘anonieme bureaucraten’, die tegen uw wil, heimelijk aan een ‘Europese superstaat’ bouwen. Dan heeft hij het vooral over de Europese Commissie, bevolkt met heel veel knappe koppen uit heel Europa. Een moloch? Ze trekt inderdaad meer dan 30.000 ambtenaren. Dat is merkelijk minder dan de stad Antwerpen die er 7.000 telt, van straatvegers tot loketmedewerkers. Alleen je moet de zaken in verhouding zien: de stad Antwerpen bestuurt 500.000 mensen, de Europese Unie 500 miljoen. Dat is 1000 keer meer …


De Europese instellingen zijn pas ontstaan na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. Het besef groeide dat samenwerken en een deel van de nationale soevereiniteit opgeven – al bij al nog iets anders als medezeggenschap wegnemen - een goede zaak was. De Europese commissie is met alle kritiek die ik er ook op heb, een supranationaal instituut dat zijn gelijke in de wereld niet kent en door velen bewonderd wordt als hoeder van het verdragsrecht, dat burgers kan beschermen tegen willekeur en machtsmisbruik.

In zijn verzet tegen de slechts in zijn eigen hoofd bestaande ‘Europese superstaat’, verwijst De Wever als ultiem argument steevast naar de Europese waarden uit de Verlichting. En die Verlichting kan alleen maar tot volle kracht komen binnen de grenzen van een natiestaat. Maar De Wever heeft helemaal niets met de kernwaarden van Europa, dat hij maar “een verdrag” noemde. Maar dat ‘Verdrag” kwam er in essentie wél vanuit de gedachte van ‘Nooit meer oorlog’ en ‘Nooit meer Auschwitz’. De EU is wel degelijk ‘organisch gegroeid uit geschiedenis, cultuur en wetten’. De Wever heeft gewoon net als het groeiende leger oprukkende autocratische leiders in Europa – de fameuze ‘sterke mannen’ – niets met supranationale instellingen die verlichtingswaarden als mensenrechten, bescherming van minderheden, of godbetert ecologische waarden kunnen afdwingen van het souvereine volk in de natiestaat. De Wever plooit terug op de grenzen van de natiestaat.

Een supranationaal niveau is van belang, niet alleen om de waarden uit de Verlichting te vrijwaren maar ook om de uitdagingen van deze tijd die al lang niet meer door individuele (natie)staten kunnen worden aangepakt ten gronde aan te pakken: de niets ontziende globalisering, de strijd tegen belastingfraude, het beheer van migratie, de strijd tegen de klimaatverandering en de aanpak van de internationale georganiseerde criminaliteit. Maar ook het voorkomen van ongezonde alleenheerschappij en machtsmisbruik op nationaal niveau. Niet voor niets clasht het zo hard met Orban en de Poolse conservatieven, de fractiegenoten van De Wever. Op een moment dat EU-instellingen als het Europees parlement en de Europese Commissie proberen essentiële waarden van de verlichting te verdedigen in Hongarije en Polen, begint de N-VA erop te schieten. Weinig coherent.   

Auschwitz

Merijn Chamon, postdoctoraal onderzoeker vakgroep Europees, Publiek en Internationaal recht van de UGent, stelde dat ook De Wevers fundamenteelste argument de geschiedenis verdraait: ‘Naties worden voorgesteld als natuurlijke entiteiten die organisch gegroeid zijn uit geschiedenis, cultuur en wetten. Maar een korte blik op de Europese geschiedenis (Frankrijk, Italië, Verenigd Koninkrijk, Duitsland) leert dat Europese naties het gevolg zijn van oorlog, onderwerping en dwang, waarbij politieke elites territoria samenbrengen, wetten afvaardigen en uniformiteit opleggen. In die zin zou een Europese natie, indien ze ooit tot stand komt, oneindig veel verhevener zijn dan hetgeen we nu kennen. Er zou namelijk geen schot voor gelost worden.” Voormalig Volksunie Europarlementslid Maurits Coppieters omschreef grenzen overigens zeer terecht als “de littekens van de geschiedenis”, de uiterlijke kenmerken van oorlog en geweld.

Toch heeft Chamon maar deels een punt, met name het deel over hoe naties tot stand kwamen. Maar stellen dat voor het ontstaan van de Europese Unie, het embryonale nog steeds levensvatbare stadium van een Europese natie, geen schot moet worden gelost, is onjuist. De wens tot nooit meer oorlog, nooit meer Auschwitz, dát is de basis van wat later de Europese Unie is geworden. De Wever herleidt dat tot de incorrecte these dat de EU maar 'een verdrag' is. Niets is minder waar. De EU is ‘organisch gegroeid uit geschiedenis, cultuur en wetten’.

Auschwitz is de echte geboorteplaats van de Europese Unie. Dat suggereert ook de Oostenrijkse romanschrijver Robert Menasse zeer terecht. In zijn overigens voor de EU zeer kritische roman ‘De Hoofdstad’ laat hij één van zijn figuren zeggen: "De slachtoffers kwamen uit alle landen van Europa, ze droegen allemaal dezelfde gestreepte kleding, ze leefden allemaal in de schaduw van dezelfde dood, en ze hadden allemaal, als ze overleefden, dezelfde wens, namelijk de voor altijd geldende garantie van erkenning van de mensenrechten. Niets in de geschiedenis heeft de verschillende identiteiten, mentaliteiten en culturen van Europa, de religies, de verschillende zogenaamde rassen, en vroeger vijandelijke wereldbeschouwingen zo verbonden, niets heeft en zo fundamentele gemeenschappelijkheid van alle mensen tot stand gebracht als de ervaring van Auschwitz. Naties, nationale identiteiten, dat alles telde niet, of je nu Spanjaard of Pool was, Italiaan of Tsjech, Oostenrijker, Duitser of Hongaar, dat telde allemaal niet, godsdienst, herkomst, dat alles was opgeheven in een gemeenschappelijk verlangen: de wens te overleven, de wens te leven in waardigheid en vrijheid."

Antiliberale populisten

Helaas: Auschwitz als fundament voor supranationale samenwerking lijkt hoe langer hoe meer in de vergetelheid te geraken. Illiberale leiders gebruiken hate-speech tegenover andersdenkenden, vluchtelingen en minderheden. En ze verwerven zo zelfs populariteit. Polen en Hongarije glijden zo duidelijk af naar een illiberale toestand. Ze steken hun middenvinger op naar de EU als ze erop gewezen worden dat ze de ‘club’-afspraken pertinent schenden. Wél nemen ze graag de Europese subsidies in ontvangst. Hongarije behoort zelfs per hoofd van de bevolking tot de grootste ontvangers.

Inderdaad: het vrijwaren van het pluralisme, de rechtsstaat en de vrije meningsuiting zijn ‘een fundamentele uitdaging voor iedereen die vindt dat de EU de waarden van de liberale democratie moet vertegenwoordigen’. Als de Unie die waarden niet in eigen huis afdwingt, is ze buiten haar grenzen niet langer geloofwaardig.

Timothy Garton Ash, docent Europese studies aan de universiteiten van Oxford en Stanford, maakt treffend duidelijk dat er een politieke strijd wordt gevoerd over de toekomst van  Europa: “De antiliberale populisten exploiteren de oude tegenstelling tussen het Europa van de waarden en het Europa van het geld. Die tegenstelling loopt als een rode draad door de eenmaking van Europa. De waarden worden verdedigd door de Raad van Europa, het Europese Hof voor de Rechten van de Mens en tot op zekere hoogte door de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa.”

Volgens Ash wordt “het geld vertegenwoordigd door de Europese Unie, die als een economische gemeenschap begonnen is. Al decennialang tracht men de waarden in die economische gemeenschap te injecteren. Dat werkt goed om het gedrag van landen die willen toetreden te beïnvloeden. Maar zodra een land als Hongarije lid is van de Unie, ontdekt het snel dat het min of meer straffeloos zijn zin kan doen.”

Dat is inderdaad de essentie van waar groene en progressieve politieke partijen al decennialang voor strijden: het injecteren van waarden in die economische gemeenschap. Door op te komen voor mensenrechten, milieubescherming en sociale rechten van werknemers de noodzakelijke correcties aanbrengen in de eengemaakte, geglobaliseerde markt.

Sterker nog: het hoorde van in het begin tot de kernopdrachten van de Europese samenwerking. Zoals Robert Schuman al vertelde in zijn toespraak op 9 mei 1950: ‘L'Europe ne se fera pas d'un coup, ni dans une construction d'ensemble : elle se fera par des réalisations concrètes créant d'abord une solidarité de fait.’

Een sociaal beleid, gestoeld op solidariteit en mensenrechten is niet een nieuw te schrijven hoofdstuk van ‘een sociaal Europa’ maar is er een fundament van. Een solidair en sociaal Europa levert niet alleen sociaal maar ook economisch meer op. Reeds in 1961 nam de Raad van Europa het Handvest voor Sociale Rechten aan. Het werd in 1996 grondig herzien. Het bevat de rechten en vrijheden op sociaal gebied en voorziet in een controlesysteem om de eerbieding van deze rechten en vrijheden door de Staten die partij zijn, te garanderen. Het Europees sociaal handvest beoogt de bescherming van de rechten van het individu op het stuk van werkgelegenheid, verloning, sociale zekerheid, toegang tot huisvesting en verbod op kinderarbeid.

Op 17 november 2017 werd in het Zweedse Gotenburg binnen de EU officieel de Europese pijler voor Sociale Rechten[5] aangenomen. De pijler omvat twintig essentiële beginselen en rechten die moeten bijdragen tot eerlijke en goed werkende arbeidsmarkten en socialezekerheidsstelsels. Om sociale rechten te doen naleven binnen een interne Europese markt, daar zijn opnieuw sterke (liefst supranationale) instellingen voor nodig. Politici als De Wever willen voor het bedrijfsleven wel de voordelen van de interne markt , van Europese vrijhandel, maar niet de collectieve bescherming die er voor burgers bij hoort. 

Kerntaken

De Wever stelt graag dat de EU zich moet focussen op kerntaken en in feite niet veel meer is dan een goed georganiseerde  eengemaakte markt. Opnieuw historisch niet correct. De oprichting van de EGKS en het vervlechten van economische belangen was een middel en niet het doel van de moedige  politici als Schumann, Monet en vele anderen.

In de tweede lijn staan de democratische rechts-conservatieve partijen die steeds minder Europa willen en dus juist niet willen wat in de vorige zinnen beschreven werd. Zij staan voor een neoliberaal Europa dat zo min mogelijk bescherming biedt en - ondanks alle recente ervaringen zoals bijvoorbeeld de crisis van  tien jaar geleden  - de zegeningen van de vrije marktwerking willen laten spelen.

Tijdens een studentendebat in oktober 2016 stelde Europarlementslid Sander Loones dat hij werkt aan een lijst van Europese bevoegdheden die terug naar de lidstaten zouden moeten.[6]Over welke bevoegdheden het precies gaat, wilde Loones niet kwijt. Aan De Morgen zei hij “Je zal die lijst wel zien wanneer ze af is. Het is een denkoefening waar ik met verschillende experten aan werk, en die ik heel serieus neem.”

We blijven wachten, maar die denkoefening lijkt steeds meer op een verre luchtspiegeling. Voor de goede orde: de Nederlandse regering Rutte ging Loones voor. In 2013 publiceerde ze een inventarisatie[7]over de EU-regelgeving op subsidiariteit en proportionaliteit. De Gentse professor Hendrik Vos reageerde toen gevat: “Je kan wel zeggen dat de bevoegdheden terug naar de lidstaten moeten, maar eens je dat concreet gaat maken, blijkt het heel moeilijk. Want er is altijd wel een reden waarom Europa doet wat het doet. Ik ben dus heel benieuwd naar die lijst van N-VA.”

Partijen als de N-VA sturen aan op het “afpakken van bevoegdheden” van Europa en het hernationaliseren van Europees beleid. Dat klinkt misschien leuk en stoer maar in de praktijk slaat het meestal nergens op. Het is niet slecht om te kijken naar waar subsidiariteit moet spelen en waar landen beter zelf beleid maken. Maar: ten eerste gebeurt dat nu al en ten tweede is het effect van dat hernationaliseren vaak desastreus.

Neem landbouwbeleid, een anker van de Europese samenwerking waar de N- VA hernationalisering wil. Wij uiten al vele jaren kritiek op het EU-landbouwbeleid en we deden heel wat hervormingsvoorstellen. De N-VA piste is een ramp in wording omdat de volksgezondheid en milieu-aspecten van landbouw groot zijn. Je kan die ‘niet-economische’ en dus kwetsbare waarden binnen een eengemaakte markt alleen op Europese schaal organiseren. Geef je dat bijvoorbeeld enkel in handen van het Vlaamse niveau dan teken je een contract voor een falend beleid. Niet alles wat Vlaanderen zelf doet, leidt tot beter beleid …

Dit soort fundamentele discussies over de toekomst van Europa zullen zich de komende maanden kristalliseren in de debatten over de Europese meerjarenbegroting die begin mei 2018 door de Europese Commissie werd voorgesteld.

Euroscepticisme wordt hoe langer hoe meer verpakt als “eurorealisme” en wordt zo steeds meer mainstream in de Europese politiek. De sinds de Tweede Wereldoorlog moeilijk bevochten wil om samen te werken en soevereiniteit over te dragen aan een supranationaal niveau (de EU) om internationaal meer gewicht in de schaal te kunnen leggen en conflicten en oorlog te voorkomen door onze lotsbestemming aan elkaar te verbinden, wordt laagje voor laagje afgeschraapt. Landen als Nederland en Oostenrijk voegen zich onder electorale druk van eurosceptische en nationaal-populistische partijen steeds meer in het eurosceptische vaarwater. Bij ons speelt de N-VA dus die rol. Als zij samen met de anti-liberale politici als Viktor Orban en Jaroslaw Kaczynski meer terrein winnen, dan zal dat op termijn leiden tot nog meer ontgoocheling bij Europese burgers en nog meer euroscepticisme.

Christendemocratische hypocrisie

Last but not least, willen we nog even de hypocriete reactie van CD&V kopman Kris Peeters aanhalen op Bart De Wever. Want de staat van de Europese Unie, deels een gevolg van het beleid van de grootste politieke familie in Europa, de christendemocratische EVP, is eveneens cruciaal in dit verhaal. De EVP heeft bijna alle topposities van alle Europese instellingen in handen. De christen-democraten en conservatieven type Aznar, Berlusconi en Orban drukken daarmee een stempel op de nabije toekomst van de EU. Die stempel zal duidelijk niet de ecologische en duurzame transitie zijn die Europa nodig heeft.

Onder het mom van economische groei en werkgelegenheid kiest de EVP heel vaak voor de conservatieve, korte termijn belangen van de private sector, ook al vraagt die soms zélf om gedurfde ecologische hervormingen). De EVP wil die machtspositie koste wat het kost behouden.

Garton Ash schreef terecht dat het goed is dat er in het kader van de nieuwe meerjarenbegroting van de EU wordt “gedacht aan de koppeling tussen het geld dat Brussel uitdeelt en de eerbied voor de rechtsstaat. De EU-begroting 2021-2027 die de Europese Commissie begin mei voorstelde, bevat een interessante procedure. Als het rechtsstelsel van een lidstaat ‘algemene tekortkomingen’ vertoont, kan de EU de geldkraan dichtdraaien. Die maatregel zou slechts een gekwalificeerde meerderheid van de lidstaten vereisen, zodat Polen en Hongarije geen veto zouden kunnen stellen.

Dat is inderdaad een zeer correcte en goede piste. Maar die zal nog jaren op zich laten wachten, zelfs als de landen uit categorie 1 en 2 al zouden instemmen. Dus bepleit Garton Ash veel snellere maatregelen om de EU geloofwaardig te houden. Het betekent onder meer dat de EVP de Fidesz partij uit de EVP kegelt.

Al jaren spreken we onze christendemocratische collega’s aan op de aanwezigheid van corrupte en antidemocratische politici als Orban en Berlusconi in hun midden. Het antwoord is steevast dat “het beter is dat we Orban erbij houden, want zo kunnen we hem beïnvloeden.” Het werkelijke antwoord is: “We doen niks want we willen de grootste blijven.”

Garton Ash betwijfelt dat de EVP van binnenuit Orban kan veranderen: “Ze blijven  de klassieke illusies van de concessiepolitiek cultiveren: ze spelen schaak tegen een kickbokser. Daar is geen tijd meer voor. Het gevaar is te dringend. Als Polen het Hongaarse voorbeeld volgt, zal een groot deel van Centraal-Europa bezwijken voor het sluipende autoritarisme – en zal dat binnen de Europese Unie gebeuren.”

Net zoals de door De Wever bejubelde Brexit een voorbeeld is voor vele dictators-in-de-dop een inspirerend voorbeeld is.

Wij blijven geloven dat samenwerking op een supranationaal niveau van groot en cruciaal belang is, niet alleen om de waarden uit de verlichting te vrijwaren maar ook om de uitdagingen van deze tijd die al lang niet meer door individuele (natie)staten kunnen worden aangepakt ten gronde aan te pakken: de niets ontziende globalisering, de strijd tegen belastingfraude, het beheer van migratie, de strijd tegen de klimaatverandering en de aanpak van de internationale georganiseerde criminaliteit. Maar ook het voorkomen van ongezonde alleenheerschappij en machtsmisbruik op nationaal niveau.

We erkennen dat de EU veel gebreken vertoont. Dag-aan-dag proberen we die weg te werken. Constructief en met veel arbeidsijver en overtuiging. Nooit plaatsen we ons in het makkelijke kamp van de populisten die het kind met het badwater weg gooien.

De Unie is een “work in progress”. De Unie mag niet langer gezien worden als een project dat de (gewone) mens bedreigt maar als een project dat iedereen, de allerzwaksten eerst, beschermt. Dat is onze opdracht en onze taak. En daarvoor zetten wij ons in. We trekken nooit recht wat krom is. Daaro vind je ons in het verzet als er foute beslissingen worden genomen rond hormoonverstoorders of pesticiden. Daarom hoor je ons als Juncker zijn gevreesde kabinetschef Selmayr totaal onterecht parachuteert tot secretaris-generaal van de Europese Commissie. Daarom staan we in de bres voor de bescherming van klokkenluiders of een zuivere wetgeving ter bescherming van de privacy. Daarom willen wij het Europees landbouwbeleid uitbouwen tot een heus voedsel- en landbouwbeleid dat de Europese burgers gezond en veilig voedsel garandeert en Europese boeren en boerinnen een waardig inkomen. Daarom willen wij een coherent landbouw, visserij, handels- en fiscaal beleid, ook in onze relaties met Afrika. Daarom willen wij een eerlijk en gereguleerd migratie- en asielbeleid wars van het opbouwen van muren maar met respect voor het individuele verhaal van iedere burger. Daarom willen wij een klimaatbeleid dat een voorbeeld kan zijn voor de rest van de wereld.

Daarom willen wij af van een energiebeleid dat stoelt op fossiele brandstoffen en ons in de handen blijft duwen van instabiele regimes als dat van Poetin, Erdogan of bepaalde landen n het Midden-Oosten. Daarom willen wij een heus defensiebeleid dat als uitgangspunt conflictvoorkoming, conflictoplossing en conflictbeheersing neemt en niet het opbouwen van nieuwe, ondoordachte militaire kracht. Daarom vinden wij de strijd tegen de 1000 miljard euro die jaarlijks ‘verdwijnen’ via belastingontwijking en regelrechte fraude. Daarom willen wij ook op sociaal vlak de Europeanen echt beschermen en kansen bieden: de strijd tegen (jeugd)werkloosheid, armoede, discriminatie en regelrechte ongelijkheid.

Daarom zijn we het totaal oneens met partijen die zich eurosceptisch of eurorealistisch noemen. Ze dwalen. Allen samenwerking over natiestaten heen kan ertoe leiden dat de politiek de macht terug herovert op multinationale bedrijven, de georganiseerde criminaliteit, speculanten, vervuilers en uitbuiters van mens en planeet.

Dat is ons antwoord aan de kortzichtige analyse van de europopulisten en euroscpetici, de partij van Bart De Wever incluis.

Bart Staes en Petra De Sutter

________________________________________

[1]http://mollymep.org.uk/2018/02/01/bad-boys-of-brexit/

[2]https://badboysofbrexit.com

[3]https://nl.wikipedia.org/wiki/Steve_Bannon

[4]https://en.wikipedia.org/wiki/Arron_Banks

[5]http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1226&langId=nl

[6]https://www.demorgen.be/politiek/n-va-wil-europese-bevoegdheden-terughalen-naar-lidstaten-b393d277/

 [7]https://www.eerstekamer.nl/eu/behandeling/20130621/brief_regering_uitkomsten/document3/f=/vjb8h278sbsf.pdfen https://www.eerstekamer.nl/eu/overig/20130621/inventarisatie_eu_regelgeving_op/document

GroenDe enige partij die sociaal én milieuvriendelijk is.

www.groen.be

De Groenen/EVAGroenen en Europese Vrije Alliantie in het Europees Parlement.

www.greens-efa.eu

Samen ijveren voor een beter Europa en klimaat?