Weyts handelt als eurosceptische agitator, niet als beleidsvoerder.

• 2017-06-18
• Voeding & landbouw Gezondheid & consumenten Milieu & dierenwelzijn

Onderhandelingen over de aanwezigheid van acrylamide verlopen in overleg met de sector, de lidstaten en het Europees Parlement.
 

Zondag-Weytsdag: het is een fenomeen dat al enkele maanden de kop opsteekt. Vanochtend haalde Vlaams Minister Ben Weyts voor één keer niet de kranten met een dossier inzake dierenwelzijn of mobiliteit maar met het uitmelken van zijn bevoegdheid voor toerisme.

“De EU bedreigt onze frietcultuur!”, dat is de wel erg kort door de bocht gaande titel van menig persartikel. De Europese Commissie wil inderdaad komaf maken met de stof acrylamide of ze toch minstens sterk doen verminderen. Weyts benadrukt dat hij die strijd steunt maar er moet wel “bedachtzaam tewerk gegaan worden en er mogen geen maatregelen genomen worden die onbedoelde en verregaande gevolgen hebben voor onze rijke gastronomische traditie.”

Er bestaat inderdaad een recent voorstel van de Europese Commissie dat de aanwezigheid van acrylamide in voedsel wil doen afnemen. Het document ligt er in de vorm van een consultatie. Eenieder die dat wil kan sinds vorige week en dat gedurende een periode van 4 weken zijn/haar commentaren formuleren.

Alle opmerkingen worden verzameld en kunnen aanleiding geven tot een aanpassing van het voorstel. Pas daarna gaat het voorstel naar het permanente comité Voedsel, Planten, Dieren waar de lidstaten met een gekwalificeerde meerderheid (55 % lidstaten, 65 % bevolking) zullen moeten beslissen hoe ze over het voorstel oordelen. België is in dat Comité vertegenwoordigd.

Ben Weyts erkent dat de aanwezigheid van Acrylamide in voedsel problematisch is voor de Volksgezondheid. Het zou er nog maar aan ontbreken. Dat is ook zo. Acrylamide is een kankerverwekkende stof die gevonden wordt in ontbijtgranen, frietjes, chips, bepaalde soorten brood en alle voedselproducten die blootgesteld worden aan temperaturen boven de 120 graden.

De discussie binnen de EU om de aanwezigheid van deze stof op zijn minst te vermijden loopt al maanden. Zie hieronder een aantal artikelen die de voorbije maanden in de gespecialiseerde EU-krant Politico verschenen. 

Op 31 januari 2017 was er al –op mijn voorstel- een debat hierover in de milieucommissie van het Europees Parlement.

De voedselsector zelf wordt ten volle betrokken. De Commissie gaat zeer omzichtig te werk en publiceerde dus vorige week zelfs een openbare raadpleging. 

Dat Weyts nu als een olifant in een porseleinenkast met één welgemikte one-liner -“De EU bedreigt onze frietcultuur”- het hele debat letterlijk vergiftigt en de strijd om te komen tot een betere bescherming van de consument tegen kanker op een polemische wijze in gevaar brengt, is onaanvaardbaar. Het is een politieke daad in de meest rabiate eurosceptische traditie.

In het Verenigd Koninkrijk werden dit soort verhalen van halve waarden en hele leugens wekelijks uitgestrooid aan het publiek in de zondagskranten en de Tabloids. Het waren dit soort artikelen die mede zorgen voor de Brexit-stemming vorig jaar.

Dat Weyts nu feitelijk dezelfde tactiek gebruikt geeft stof tot nadenken over de Europese opstelling van de NVA. Dit is geen reactie van een beleidsvoerder maar van een agitator.

Als minister beschikt Weyts over voldoende middelen om via zijn ambtenarenapparaat en de diplomatie het debat te voeren waar het moet gevoerd worden: in de overlegorganen tussen Commissie, de voedselsector, de belangengengroepen, het Europees Parlement en de vertegenwoordigers van de lidstaten in het Permanent Comité dat de uiteindelijke beslissing moet nemen.

 

---

 

Persartikels in Politica over de voorbije maanden

 

Politico 21 maart

Commission seeks to advance with binding acrylamide targets

-- By Simon Marks
3/21/17, 6:14 PM CET

The European Commission will begin talks on setting maximum binding levels on the amount of acrylamide allowed in food after adopting non-binding rules in June.

Rules on how to control acrylamide — a carcinogenic contaminant found in popular food items such as breakfast cereal, potato chips and bread when starchy ingredients are cooked above 120°C — have been in the works for months with food processors arguing for a self-regulatory approach to bring down acrylamide levels and consumer groups pushing for binding rules.

Frans Verstraete, the European Commission’s most senior official on the dossier, said today that EU countries will vote by June 19 on new non-binding rules placing more stringent controls on the amount of acrylamide allowed in food. The vote will take place inside the Standing Committee for Novel Food and Toxicological Safety of the Food Chain.

Talks on binding rules will start “after the first regulatory measure has been adopted,” Verstraete said, declining to reveal how long it could take for a concrete proposal to appear.

Verstraete also confirmed a previous POLITICO report  that the Commission is set to toughen its rules on acrylamide by lowering the number of micrograms per kilogram of the contaminant that should appear in a host of foods. Instead of using data from between 2009 and 2011 to set target benchmarks the Commission will now use more updated information from 2015 and 2016, Verstraete said.

 

Politico 4 april

Study: A fifth of storebought UK potato chips contain high levels of carcinogen

-- By Simon Marks
4/4/17, 6:00 AM CET

The chips are down.

Nearly 20 percent of potato chip varieties sold in U.K. supermarkets contain levels of a carcinogenic contaminant called acrylamide above the official EU benchmark, results of a study released on Tuesday found.

The study, published by the global campaign group Changing Markets, found that 16 out of 92 potato snacks tested have high levels of acrylamide, which is found in popular food items such as breakfast cereal, chips and bread when starchy ingredients are cooked above 120°C.

The findings come as the European Commission is in the final stages of drafting new rules on how to control the amount of acrylamide that appears in food, much to the dislike of the food industry, which has lobbied hard against the implementation of binding rules. Food safety campaigners, however, argue that non-binding targets have failed to work and are exposing the public to undue risk.

“The results published today reveal that several companies found to exceed dangerous acrylamide levels by the Food Standards Agency haven’t done anything to address this problem,” said Nusa Urbancic, a campaigner for Changing Markets. “This clearly points to the failure of self-regulation by industry and weak enforcement by the FSA.”

The latest draft of the EU’s draft rules on acrylamide, seen by POLITICO, show the newly recommended levels of acrylamide, dubbed in EU jargon as “indicative values,” have been lowered in some cases by as much as 50 percent. The proposal reduces the target level for acrylamide in potato chips from 1,000 µg/kg  to 750 µg/kg.

An FSA spokesperson said the agency “has been actively supporting the food industry in its development of codes of practice on acrylamide reduction for use throughout the food chain. The approach will require manufacturers to act on acrylamide or face enforcement action.”

The Changing Markets study found that high street retailers including Morrisons, Tesco, Waitrose, Sainsbury’s and Aldi all sold chips with acrylamide levels above the EU’s recommended benchmark of 1,000 micrograms per kilogram. In one case, Morrisons’ cheese- and onion-flavored popped potato snacks recorded levels of 2,067.5 µg/kg of acrylamide, more than twice the EU’s recommended maximum level.

Changing Markets also found in a recent study published alongside SumOfUs, another campaign group, that biscuits in France aimed at 12-month-old babies from the Nestlé brand contained an acrylamide level of 226.1 µg/kg, above the current EU value of 200 µg/kg. Nestlé has already responded to that finding, saying that it was surprising given that most of its biscuits were well beneath the recommended EU levels.

The manufacturing industry in the U.K. says it is working hard to reduce the level of acrylamide in food, part of the reason it has joined forces with the European Commission to develop so-called codes of practice in how to integrate safety procedures into production lines.

“The approach taken by regulators and the food industry recognizes that some recipe formulations, cooking processes and certain ingredients present unique challenges,” said Helen Munday, chief scientific officer for the Food and Drink Federation, an industry lobby in the U.K. “For example, crisps made from freshly sliced potatoes will vary from season to season or depending on the climate in which they are grown.”

 

Politico 22 mei

BRUSSELS PREPARES NEW TEXT ON ACRYLAMIDE: Member states experts convene today in Brussels to discuss the latest draft of a bill aimed at lowering the amount of acrylamide allowed in food. For those who need a reminder, acrylamide is a carcinogenic contaminant found in starchy foods when cooked above 120°c. Rumors have begun flying that the Commission is about to step back from a previous commitment to begin talks on setting maximum binding levels on the amount of acrylamide allowed in food after adopting non-binding rules in June. We’ll keep you tuned during the course of the day.

 

Politico 24 mei

ACRYLAMIDE MITIGATION PLAN 2.0: Morning Agri got its hands on an annex to the Commission’s latest bill on acrylamide. The document spells out in some depth the measures the food industry should implement to reduce the presence of the carcinogenic contaminant in different foods like biscuits and cereals. To name a few:

— The food industry shall identify potato varieties with low acrylamide-forming potential.

— Storage conditions for potatoes should ensure a level of humidity that minimizes “senescent sweetening”, or when sugars from starch turn into sucrose.

— Food producers must specify frying oil temperatures and make them as low as possible to reduce acrylamide levels.

— For products cooked above 168ºc, operators must “provide data demonstrating that the level of acrylamide in the finished product is as low as reasonably achievable.”

— French fry producers should use disodium diphosphate when cooking potatoes to prevent them from darkening and creating acrylamide.

Fork over the … dough: The Commission also outlined a long list of mitigation measures for producers of dough-based potato snacks, crackers, pastries and breakfast cereals. For example, cereal producers are encouraged to develop new products using maize and rice as opposed to wheat, rye, oats and barley, because of their lower levels of acrylamide.