Nieuwe EU-wetgeving luchtkwaliteit laat Europeanen in de steek

• 2016-11-23
• Gezondheid & consumenten

Vervuilde lucht leidt tot hoge sterftecijfers en grote economische schade en het trekt zich niets aan van landsgrenzen. De Europese Groenen pleiten al jaren voor een daadkrachtige aanpak van luchtvervuiling. “Helaas is de Europese wetgeving waarover het Europees Parlement vandaag stemt een lege huls geworden”, aldus Europarlementslid Bart Staes (Groen). “Het is geen verbetering van de huidige situatie, sterker nog: eisen voor de uitstoot van met name de landbouw, zijn fors uitgehold.”

De landbouwlobby heeft haar werk goed gedaan: de voorgestelde regelgeving grijpt niet in bij de uitstoot van methaan. En dat terwijl in een stad als Londen, die gebukt gaat onder zware luchtvervuiling, een belangrijk deel van die vervuiling door intensieve veeteelt komt. “EU-leiders in sommige lidstaten, waaronder Frankrijk, verdedigden hun agro-industrie ten koste van de volksgezondheid van hun eigen inwoners. Treurig”, constateert Staes.

Het Europees parlement streed voor vier punten om zinvolle wetgeving te garanderen: op ambitieniveau, voor tussentijdse controlemomenten, geen uitzonderingsclausules en aanpak van de methaanuitstoot. Europees parlementslid en onderhandelaar namens de groene fractie Bas Eickhout: “Uiteraard begrijp ik dat je bij onderhandelingen niet alles kan binnenhalen wat je wilt. Maar het kan ook niet zo zijn dat je alles waarvoor je strijdt weggeeft. Maar dat is wél precies wat met deze wetgeving gebeurd is.”

De doelstellingen voor 2020 zijn belachelijk laag, die voor 2025 niet bindend en dus zijn de doelstellingen van 2030 voor landen de enige stok achter de deur om ook echt iets te doen. Maar aangezien dan pas ook de rapporteringsplicht ingaat, betekent dit dat we pas in 2032 zullen zien of er echt voorruitgang wordt geboekt, over 15 jaar dus. Staes: “Dit terwijl vandaag nog het Europees Milieuagentschap (EEA) in een nieuw rapport de reeds bekende ernst van luchtvervuiling herhaalt: jaarlijks sterven 467.000 mensen in Europa voortijdig als gevolg van luchtvervuiling."

Ook EEA-directeur Hans Bruyninckx roept vandaag op tot meer ambitie: " Emissiereducties hebben geleid tot een verbetering van de luchtkwaliteit in Europa, maar niet voldoende om onaanvaardbare schade voor de volksgezondheid en het milieu te vermijden. We moeten de structurele oorzaken van luchtvervuiling aanpakken, hetgeen leidt tot een fundamentele en innovatieve transformatie van onze mobiliteit-, energie- en voedselsystemen."

Maar door een volledig gebrek aan solidariteit tussen EU-lidstaten en onverschilligheid van veel regeringsleiders, is de wet over luchtkwaliteit, waarover het Europees Parlement woensdag stemt, uitgekleed. "Deze wetgeving doet nauwelijks meer dan business-as-usual en geeft daardoor geen enkele stimulans voor de ontwikkeling van schone technologieën. De volksgezondheid en het duurzame, progressieve bedrijfsleven hebben hier niets aan. De Groene fractie stemt daarom tegen,” aldus Staes.

Hoewel België samen met Zweden tijdens de onderhandelingen een eerder positieve rol probeerde te spelen, wilden de meeste nationale regeringen er van af komen zonder enige bijkomende verplichtingen. “Naar buiten toe hebben milieuministers de mond vol over het aanpakken van luchtvervuiling, maar achter gesloten deuren doen ze er alles aan om te voorkomen dat ze daad bij woord moeten voegen. Als Europees Parlement mag je daar niet in meegaan. Helaas vrees ik dat de wet vandaag wel aangenomen is. Nationale regeringen komen daardoor weg met hun schandalige houdingen,” stelt Staes.

De nieuwe wetgeving voorziet in veel achterpoortjes of zoals ngo’s het omschrijven “get-out-of-jail free cards”, die landen kunnen gebruiken om geen beleid te voeren rond de uitstoot van bepaalde stoffen.  “We zullen er op toezien dat lidstaten en dus ook België die achterpoortjes niet misbruiken,” besluit Staes.