Uitdovingsscenario gebruik primaten voor wetenschappelijke experimenten ethisch de beste oplossing

• 2007-09-06

De schriftelijke verklaring 'Primaten in wetenschappelijke experimenten' is op de valreep goedgekeurd door het een meerderheid van het EP. Twee elementen daarin zijn van belang: een "einde maken aan de gebruikmaking van apen en andere in de vrije natuur gevangen primaten" en het opstellen van een tijdschema daarvoor. Dat laatste maakt dan meteen ook een eind aan proeven op primaten die in gevangenschap zijn geboren.

Ik was een van de eerste ondertekenaars van deze verklaring en vind de goedkeuring ervan dan ook erg positief. Bij proeven op primaten gaat men er te gemakkelijk van uit dat de resultaten ervan ook gelden voor de mens. Maar het is niet omdat een chimpansee nauw met de mens verwant is, dat dit ook het geval is. Een uitdovingsscenario is daarom de beste en meteen ook makkelijkste ethische oplossing. Dan bestaat er geen discussie meer.

VERKLARING KAN DINGEN VERANDEREN

416 van de 784 EP-leden steunen de verklaring. Zo'n document betekent niet dat de zaak nu in kannen en kruiken is. De Commissie werkt aan de herziening van een richtlijn mbt. het gebruik van dieren voor 'experimentele en andere wetenschappelijke doeleinden'. Dat is noodzakelijk. Het oorspronkelijk document dateert uit 1986 en is slechts één keer bijgeschaafd.

Met deze verklaring laat het Parlement weten welke kant het uit wil. Niet meer, niet minder. Toch mag de kracht van zo'n verklaring niet worden onderschat. Strenge regelgeving op de langeafstandstransporten van levende dieren en het verbod van het gebruik van dierproeven bij de ontwikkeling van cosmetica zijn ook zo tot stand gekomen. Zinloos is dit zeker niet.

De voorstanders van (medische) experimenten met primaten schermen met de boodschap dat voor onderzoeken naar het immuniteitssysteem (bv. AIDS) of aandoeningen die te maken hebben met de hersenfunctie (Parkinson of Alzheimer) het gebruik van primaten nodig is. Tegenstanders voeren aan dat veel van dit onderzoek waardeloos is omwille van de kunstmatige omgeving (labo's) waarin de dieren leven en wijzen op de vele alternatieven of overbodige onderzoeken die er bestaan.

NIET ZWICHTEN VOOR DRUK PHARMALOBBY

Ik ben het met die laatsten eens, niet in het minst uit ethische overwegingen. Juist voor deze experimenten worden dieren gebruikt met een hoog bewustzijnsniveau. Niet-menselijke primaten vormen die soort die het dichtst bij de mens aanleunt, ook inzake bewustzijn. Daarmee kom je op ethisch vlak in zeer troebel water. De verdedigers van het gebruik van deze dieren geven dat ook toe: de ethische en wetenschappelijke gronden waarop primaten worden gebruikt, moeten voortdurend worden geëvalueerd. Mooi natuurlijk, maar zo'n evaluatie houdt ook in dat de druk op het zoeken naar alternatieven nooit echt hoog is. Daarom lijkt mij een toekomstig verbod op het gebruik van primaten niet alleen de ethisch makkelijkste, maar ook de beste oplossing voor iedereen.

Aan de Commissie nu om in haar voorstellen rekening te houden met de mening van het Europees Parlement. Ik hoop dat de pharmaceutische en medische lobby het hier voor één keer niét zullen halen van het gezond verstand van een ruime meerderheid van het parlement.

Bart Staes
Europees parlementslid voor Groen!

GAIA-rapport

Europese actie

Overzichtspagina Eurogroup for Animals