Europese begroting: méér geld, méér controle, méér groen

• 2006-10-30

De eerste behandeling door het EP van de Europese begroting over het jaar 2007 toont pijnlijk aan dat het financiële keurslijf - opgelegd door het compromis over de meerjarenbegroting 2007-2013 - een sterk Europees beleid gewoonweg onmogelijk maakt. Dat is de conclusie na afloop van de stemming over dit thema (26 oktober 2006). Deze 'financiële perspectieven' zijn niet goedgekeurd door de Europese Groenen en we hadden daar goede redenen voor. Eén procent van het BNP (van alle lidstaten samen) is gewoonweg te weinig om een ambitieus en toekomstgericht Europees beleid te voeren.

Er zouden niet alleen middelen moeten bijkomen, ze zouden ook beter kunnen worden gebruikt. Het voorstel van begroting dat voorligt besteedt nog steeds meer dan twee derde van de middelen voor het landbouw- en structuurbeleid. Daarvan wordt dan nog eens veel geld op een onzinnige manier aangewend.

Hoe lang kan de EU bv. nog verantwoorden dat er jaarlijks 1,3 miljard euro vloeit naar exportsubsidies die de lokale markten van derdewereldlanden verstoren? Wie dan in het jaarverslag van de Europese Rekenkamer moet lezen dat de controles op het gebruik van deze middelen vooraf worden aangekondigd, weet het wel. Sommige exporteurs in Denemarken en Nederland mogen zelfs zonder enig douanetoezicht zelf hun vrachtwagens verzegelen. Zo'n beleid vraagt om fraude en onregelmatigheden.

EEN SLECHT RAPPORT

Dat bleek ook bij de voorstelling van het rapport van de Europese Rekenkamer. Die bracht voor de twaalfde keer op rij een negatief advies over de uitvoering van de begroting (nu over 2005). Het was dit jaar bijzonder scherp en noemt man en paard. Om het bij één voorbeeld te houden: 19 controles op de besteding van subsidies voor de productie van olijfolie leerden dat er geen enkele conform de Europese regelgeving gebeurde. Twee ervan werden zelfs doorverwezen naar OLAF, het Europees antifraudebureau. De Commissie mag dan al alle registers opentrekken om het rapport af te zwakken, zoiets mag ze toch niet dulden!

Het steekt dan ook dat de grote Europese fracties waarschijnlijk toch weer achteloos goedkeuring zullen geven aan de begroting (in het jargon 'kwijting verlenen') na een controle waarvoor, moest ze in eigen land zijn gebeurd, geen verontwaardiging te groot zou zijn geweest. Als de Europese Groenen kwijting verlenen, zal dat dan ook met het nodige voorbehoud gebeuren. Maar dat heeft als pervers effect dat het uitgerekend de sceptici zijn die de boodschap verkondigen dat Europa smost met middelen. Wie zonder meer 'Ja' stemt argumenteert steevast met een ‘hoger’ of ‘positiever’ belang en veegt daarbij meestal gemakshalve alle onregelmatigheden en uitwassen gewoon onder de mat.



EEN BETERE CONTROLE

Hoe het beter kan? De Europese Groenen vinden dat de lidstaten en hun bevoegde autoriteiten mee verantwoordelijk moeten worden gesteld voor de uitgaven die ze doen met Europese middelen. 76% van de middelen worden gebruikt en verdeeld onder een zgn. 'gedeeld management'. Dat betekent dat niet alleen de eindbestemmeling er verantwoording over moet afleggen, maar ook de koepels, organisaties en overheden die de middelen verdelen.

Lidstaten zouden op basis van die rapporten dan een soort van 'nationale verklaring' moeten indienen waarbij ze erkennen de verantwoordelijkheid te nemen voor eventuele fouten in de bestedingen. Het verwondert - of eigenlijk ook niet? - dat ze niet erg happig zijn om daarmee in te stemmen. Het is gemakkelijker als de kritiek van de Europese Rekenkamer op ‘Brussel’ gericht is, en niet op de eigen staat. Fraude en gewone fouten moeten zoveel mogelijk worden vermeden. Iedereen maakt fouten, de kwestie is niet deze fouten te verbergen, maar ze te erkennen als een eerste stap in een proces ter verbetering. De Europese groenen pleiten er dan ook voor om alle begunstigden van Europese subsidies - weze het nu landbouwers of televisiemakers gesponsord door het Europees Sociaal Fonds - openbaar te maken. Daar is niets mis mee. Integendeel: het heeft de kracht aan te tonen dat heel veel geld wel degelijk goed op zijn bestemming komt.

GROENER MOGEN

Meer in het algemeen had de begroting gerust wat groener gemogen. Het gaat immers niet alleen om exportsubsidies. Hoe lang nog zijn de 316 miljoen euro subsidies aan de tabaksboeren te rechtvaardigen? Zij staan haaks op het preventiebeleid mbt. roken en het verbod op tabaksreclame! Hemeltergend is het ook te moeten vaststellen dat een deel van de 98 miljoen euro die gebruikt wordt voor het subsidiëren van stieren ook wordt uitgekeerd aan stieren bestemd voor stierengevechten. Een onrechtstreekse subsidiering van daden die in fel contrast staan met het beleid inzake dierenwelzijn. En wat te denken van de 200 miljoen euro die het Parlement jaarlijks besteedt aan het reizen tussen Brussel, Straatsburg en Luxemburg en waartegen meer dan een miljoen EU-burgers de 'one seat'-petitie hebben ondertekend?

De Europese Groene fractie heeft tevergeefs voorstellen ingediend voor een duurzamer toerisme, beter stedelijk onderzoek en meer middelen voor plattelandsontwikkeling. Ook voorstellen die door de Groenen actief gesteund werden zoals voor een Arabische versie van Euronews en meer middelen voor het integratiefonds haalden het niet.

Anderzijds bestond het Parlement erin wél 213 miljoen uit te trekken voor bijkomend onderzoek mbt. atoomfusie. Daartegenover staat een wel zeer gering budget voor onderzoek naar de ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen. En dat terwijl alternatieve energie Europa niet alleen flink op weg zou zetten naar het bereiken van de Kyotonormen, maar er ook voor zou kunnen zorgen dat de Unie minder energieafhankelijk wordt van Poetin en zijn autoritair regime.

GROENER MAKEN

Het is toch niet al kommer en kwel met de Europese begroting. De oprichting van een Europees Fonds voor EU-journalistiek kreeg vanzelfsprekend groene steun.

Onze fractie stemde ook tegen een aantal voorstellen zodat die geen meerderheid haalden. Zo verzetten ik en mijn collega's ons tegen een pilootproject voor een antiterreurgegevensbank. Bij de subsidies van energiegewassen mogen de middelen enkel worden gebruikt wanneer een positieve energie- en milieubalans voor de teelt en het gebruik van de betrokken energiegewassen kan worden aangetoond. Het parlement heeft ook ingestemd met de groene eis voor een stringenter energiebeleid in het eigen huis. De airco en de verwarming moeten verstandig gebruikt worden, ook bij ons.

Het is nu aan de Raad om te reageren over het voorstel van het Parlement. Benieuwd of die weer op de kleintjes zal letten.

Bart Staes

Europees Parlementslid voor Groen!