Europees Technologie-Instituut lamgelegd nog voor het kan lopen

• 2007-07-10

Op 9 juli stemde de commissie Industrie van het Europees Parlement over het voorstel tot oprichting van het Europees Technologie-Instituut (EIT). De Europese Groenen zijn niet te spreken over de uitkomst van de stemming. De Groene Fractie was voorstander van de oprichting van het EIT. Maar de middelen die ervoor worden uitgetrokken zijn zo klein dat het risico bestaat dat het EIT het zgn. 7de Kaderprogramma voor Onderzoek zal kannibaliseren. Klap op de vuurpijl is wel het afschieten van 'klimaatverandering' als thema van de eerste kennis- en innovatiegemeenschap (KIG). Het loslaten van dit thema gebeurde twee dagen nadat 2 miljard mensen hebben gekeken naar de Live Earth-concerten. Faut le faire!

Vlaggenschip & Europees symbool

Het EIT moest een 'vlaggenschip' worden van een Europees beleid voor hoger onderwijs, onderzoek en innovatie. Het EIT zou volgens Commissievoorzitter Barroso niet alleen een aanjager moeten zijn "van onderwijs, onderzoek en innovatie, maar ook een referentiemodel voor Europese topprestaties" en een "Europees symbool voor onze niet aflatende inspanningen in de richting van een concurrerende kenniseconomie met meer en betere banen en meer welvaart".

Van 2,4 miljard euro naar 308 miljoen

Zo'n project mag wat geld kosten, denk je dan. En jawel: op 18 oktober 2006 gaf de Commissie te kennen dat ze er in de periode 2008-2013 maximaal 2,4 miljard euro voor veil had. 'Maximaal' is een erg belangrijke term gebleken: de uiteindelijke omvang van de middelen voor dezelfde periode bedraagt nu nog 308,7 miljoen euro. Ter vergelijking: alleen al de Oosterweelverbinding zal 1,85 miljard euro kosten ...

Kannibalisme op andere EU-fondsen

Het feit dat er zo belachelijk weinig middelen voor het EIT zullen worden vrijgemaakt, leidt onvermijdelijk tot het kannibaliseren van onder meer Europese fondsen uit het Zevende Kaderprogramma voor Onderzoek. Het EIT zal maw. genoodzaakt zijn middelen te zoeken binnen EU-fondsen die eigenlijk bedoeld zijn voor ander onderzoek. Het valt voorts te betreuren dat het plafond van maximaal 5% administratieve kosten voor het EIT door de EP-commissie Industrie onder de mat is geveegd. Dat betekent allicht dat er nóg minder middelen voor onderzoek beschikbaar zullen zijn.

Klimaatverandering geen onderzoek waard

In het oorspronkelijke voorstel zou er binnen het EIT plaats zijn voor zes zgn. KIG's. Dat moeten partnerschappen worden tussen de particuliere sector, de onderzoekswereld en topteams van universiteiten en onderzoekscentra. In een verdere fase zouden meer van deze KIG's worden samengesteld. Met de middelen die nog overblijven kunnen hooguit één of twee dergelijke KIG's min of meer goed functioneren.

Klimaatverandering is, zo besliste de meerderheid van de EP-leden van de commissie Industrie, inmiddels geen optie meer om het tot een KIG-thema te schoppen. Tijdens de Europese Raad van 8 en 9 maart jl. heette het nog dat de klimaatverandering een uitdaging is 'die metterdaad en met spoed moet worden aangegaan' en die een 'onverwijld en doortastend' optreden vraagt. De Raad wees daarbij op 'de leidende rol van de EU in de internationale klimaatbescherming'.

Als de EU de eer aan zichzelf wil houden dan zou ze van het EIT meer maken dan een orgaan dat niet tot meer in staat zal zijn dan het verkopen van hete lucht. Eens te meer een gemiste kans.

Het voorstel dat ter bespreking voorlag

Overzicht wetgevend dossier