Rapport Staes - Smokkel van sigaretten: EP beoordeelt deal met Philip Morris

• 2007-09-20

De strijd tegen de smokkel van sigaretten, een verhaal zonder eind?

Het smokkelen van sigaretten zorgt niet alleen voor nadelen voor de belastingbetaler, het ondersteunt ook de vaak gewelddadige georganiseerde misdaad. In het verleden hebben sommigen de tabaksindustrie beticht van medeplichtigheid aan de smokkel. Het resultaat: een door het EP gesteunde deal van de Commissie met tabaksproducent Philip Morris tegen de ongeoorloofde tabakshandel. Werkt deze nieuwe benadering? De EP-leden beoordelen tien jaar na dato de overeenkomst.

Meer dan 60% van de onderschepte goederen in de EU in 2006 waren sigaretten. Men schat dat deze 150 miljoen sigarettenpakjes een totaal aan potentiële verliezen aan douanerechten en belastingen van meer dan 460 miljoen euro vertegenwoordigen.

Het eigen ontwerpverslag van het Belgische Parlementslid Bart Staes (fractie De Groenen), dat de commissie Begrotingscontrole op 12 september aannam, behandelt het opvoeren van de strijd tegen fraude en sigarettensmokkel, evenals de vorderingen die zijn geboekt op dit gebied. Het rapport is verheugd over het feit dat het transitverkeer is geautomatiseerd, waardoor een transitoperatie door middel van vervalste documenten of nagemaakte stempels kan worden voorkomen.

WAAROM SIGARETTEN?

Een Parlementair onderzoek in 1997 betekende de eerste aanzet van het EP tot de aanpak van sigarettensmokkel. Uit het onderzoek kwam naar voren dat smokkelaars van sigaretten houden: ze zijn licht, gemakkelijk te vervoeren en de mogelijke strafeisen laag. Dit trekt de georganiseerde misdaad aan. 'Illegale sigaretten' zijn meestal afkomstig uit de VS. Hieruit worden ze taxfree ingevoerd, waarna ze voor de distributie in heel Europa in pakhuizen worden opgeslagen, zoals in Antwerpen. Gedurende de distributie proberen smokkelaars hun identiteit te verhullen, waarbij vaak van eigenaar wordt gewisseld en van vrije handelzones in Zwitserland gebruik wordt gemaakt.

Het onderzoek zorgde voor grote belangstelling onder de tabaksproducenten. Het stelde dat goedkope sigaretten afkomstig van de zwarte markt de vraag bevorderen en dat het vervangen van onderschepte tabak betekent dat er meer zou moeten worden geproduceerd en verkocht. Het onderzoek leidde ertoe dat de Commissie en tien Europese landen in 2001 een proces in het districtshof van New York aanspanden tegen Philip Morris en verscheidene andere tabaksfabrikanten. Zij beweerden verlies te lijden door het derven van belastinginkomsten, veroorzaakt door de smokkel.

PHILIP MORRIS

In 2004 tekende tabaksproducent Philip Morris International, bekend van het merk Marlboro, een overeenkomst met de EU om de illegale handel in zijn producten te stoppen. Zij kwamen overeen om een gegevensbestand op te zetten om de smokkel te bestrijden, waarbij er door de producent in de loop van twaalf jaar 904 miljoen euro zou worden uitgetrokken.

Nadat de Europese Parlementsleden in de commissie Begrotingscontrole het rapport-Staes woensdag steunden, is het nu de beurt aan de plenaire vergadering, waar de kwestie in oktober zal worden behandeld. Het ontwerpverslag spoort andere tabaksproducenten aan soortgelijke overeenkomsten met de EU te sluiten. Staes ziet de overeenkomst met Philip Morris als "een grote stap op weg naar een gouden uitgangspunt voor de onderhandelingen met andere producten."

Verder wijst Staes op de overgang van de smokkel in sigaretten naar de namaak ervan in landen als China en Pakistan. Eind volgend jaar zal de Commissie een uitvoerig rapport over de kwestie opstellen.