Commissie wil financieel toezicht in Europa versterken

• 2009-09-23
• Geldzaken & handel

De Europese Commissie heeft vandaag haar goedkeuring gehecht aan een belangrijk pakket wetgevingsvoorstellen waarmee wordt beoogd het toezicht op de financiële sector in Europa aanzienlijk te versterken. Doel van deze betere samenwerkingsregelingen is de financiële stabiliteit in de gehele EU op duurzame wijze te versterken, te garanderen dat overal in de EU dezelfde technische basisregels consequent worden toegepast en gehandhaafd, de aanwezige systeemrisico's in een vroeg stadium te onderkennen en ervoor te zorgen dat veel efficiënter kan worden samengewerkt in noodsituaties en bij het oplossen van meningsverschillen tussen toezichthouders. De wetgeving voorziet in de instelling van een nieuw Europees Comité voor systeemrisico's (ECSR). Dit comité moet de risico's detecteren die het financiële stelsel als geheel raken en heeft als kritieke functie in een vroeg stadium risicowaarschuwingen uit te brengen waarop vervolgens snel moet worden gereageerd. Tevens wordt voorzien in de oprichting van een Europees Systeem van Financiële Toezichthouders (ESFT). Dit systeem is samengesteld uit de nationale toezichthouders en drie nieuwe Europese toezichthoudende autoriteiten voor respectievelijk het bankwezen, het effectenbedrijf en verzekeringen en bedrijfspensioenen.

De heer José Manuel Barroso , de voorzitter van de Europese Commissie, heeft in dit verband het volgende verklaard: "De financiële markten hebben een Europees en mondiaal karakter en zijn dus niet louter nationaal. Het toezicht op deze markten moet dan ook op Europees en mondiaal niveau worden georganiseerd. Vandaag stellen we met de politieke steun van de lidstaten en op basis van het verslag-De Larosière een nieuw Europees toezichtsysteem voor. Onze bedoeling is de Europese belastingbetalers te behoeden voor een herhaling van de donkere dagen van het najaar van 2008, toen de regeringen zich gedwongen zagen miljarden euro's in het bankstelsel te pompen. Dit Europees systeem kan tevens als inspiratiebron dienen voor een mondiaal systeem, een stelling die wij in Pittsburgh zullen bepleiten".

"Het voorliggende pakket getuigt van een snel en kordaat optreden van de Commissie om de tekortkomingen in het Europese financiële toezicht te verhelpen en moet tevens toekomstige financiële crises helpen voorkomen. Ik zou de Raad en het Parlement dan ook willen aanbevelen dit pakket snel goed te keuren, zodat de nieuwe structuren al in 2010 operationeel zijn," aldus de heer Charlie McCreevy , het Commissielid bevoegd voor interne markt en diensten.

"Met de oprichting van een Europees Comité voor systeemrisico's met het oog op het detecteren en voorkomen van risico's voor de financiële stabiliteit in de EU en met de vaststelling van nieuwe regelingen om het toezicht op instellingen te verbeteren, wordt een belangrijke stap gezet bij het aanpakken van de in onze financiële stelsels bestaande onevenwichtigheden en het wegwerken van de in ons systeem voor de uitoefening van financieel toezicht aanwezige zwakke punten die althans voor een deel de oorzaak vormen van de huidige financiële crisis ," zo voegde de heer Joaquín Almunia , het Commissielid voor economische en monetaire zaken daaraan toe.

De thans heersende financiële crisis heeft de zwakheden van het EU-toezichtkader blootgelegd: ondanks de totstandbrenging van een Europese interne markt nu ruim tien jaar geleden en het belang van pan-Europese instellingen blijft het huidige toezichtkader opgesplitst langs nationale scheidslijnen.

Met de vandaag goedgekeurde wetgevingsvoorstellen worden deze zwakheden op het niveau van zowel het micro- als het macroprudentiële toezicht aangepakt door de volgende instanties in het leven te roepen :

een Europees Comité voor systeemrisico's (ECSR) dat de risico's voor de stabiliteit van het financiële stelsel als geheel moet opsporen en inschatten ("macroprudentieel toezicht"). Het ECSR zal in een vroeg stadium waarschuwen voor mogelijke systeemrisico's en waar nodig maatregelen aanbevelen om deze risico's aan te pakken;
een Europees Systeem van Financiële Toezichthouders (ESFT) dat toezicht moet houden op individuele financiële instellingen ("microprudentieel toezicht") en dat bestaat uit een netwerk van nationale financiële toezichthouders die in samenwerking met nieuwe Europese toezichthoudende autoriteiten opereren. Deze autoriteiten worden opgericht door de bestaande comités voor respectievelijk banken, effecten en verzekeringen en bedrijfspensioenen om te vormen. De volgende drie autoriteiten zullen in het leven worden geroepen: de Europese Bankautoriteit (EBA), de Europese Autoriteit voor verzekeringen en bedrijfspensioenen (European Insurance and Occupational Pensions Authority - EIOPA) en de Europese Autoriteit voor effecten en markten (European Securities and Markets Authority - ESMA).

Het ECSR zal aanbevelingen en waarschuwingen kunnen uitbrengen aan de lidstaten (met inbegrip van de nationale toezichthouders) en aan de Europese toezichthoudende autoriteiten, die daaraan gevolg zullen moeten geven of zullen moeten uitleggen waarom zij dat niet doen. De hoofden van de ECB, de nationale centrale banken, de Europese toezichthoudende autoriteiten en de nationale toezichthouders zullen zitting hebben in het ECSR. De instelling van het ECSR sluit aan bij diverse initiatieven op multilateraal niveau of buiten de EU, zoals onder meer de oprichting van een Financial Stability Board door de G20.

Wat het microprudentiële toezicht betreft, bestaan er op EU-niveau momenteel drie comités voor de uitoefening van het microprudentiële toezicht op financiële diensten (toezicht op individuele financiële instellingen). Deze comités, die een louter adviserende bevoegdheid hebben, zijn het Comité van Europese bankentoezichthouders (CEBT), het Comité van Europese toezichthouders op verzekeringen en bedrijfspensioenen (CETVB) en het Comité van Europese effectenregelgevers (CEER).

De nieuwe autoriteiten nemen alle taken van deze comités over en zullen daarnaast nog een aantal extra bevoegdheden hebben , zoals onder meer:

voorstellen van technische normen met inachtneming van de beginselen van betere regelgeving;
oplossen van meningsverschillen tussen nationale toezichthouders wanneer deze op grond van wetgeving moeten samenwerken of overeenstemming moeten bereiken;
bijdragen tot een consequente toepassing van technische communautaire regels (onder meer via collegiale toetsingen );
uitoefenen van directe toezichtbevoegdheden met betrekking tot ratingbureaus door de Europese Autoriteit voor effecten en markten;
vervullen van een coördinerende rol in noodsituaties .

Over de voorstellen is uitvoerig overleg gepleegd, zowel na de publicatie van de aanbevelingen van een deskundigengroep gemandateerd door Commissievoorzitter Barroso en voorgezeten door voormalig IMF-directeur Jacques de Larosière, als tussen eind mei en medio juli, nadat de Commissie haar voorstellen aan de Europese Raad had voorgelegd. Tijdens de EU-top van juni is het nieuwe toezichtkader onderschreven en is tevens aangedrongen op een snelle goedkeuring van de vereiste wetsteksten.

Meer informatie is te vinden op:

http://ec.europa.eu/internal_market/finances/committees/index_en.htm

http://ec.europa.eu/economy_finance/thematic_articles/article15861_en.htm