(08/10/08) Consumentenbescherming: Commissie doet voorstellen voor EU-rechten voor consumenten

• 2008-10-08

De Europese Commissie heeft vandaag voorstellen gedaan om consumenten in de hele EU meer rechten te geven en het winkelen via internet en in winkels te vergemakkelijken. De nieuwe voorstellen garanderen consumenten, ongeacht waar in de EU zij winkelen, duidelijke informatie over prijzen en bijkomende kosten voordat zij een overeenkomst tekenen. Het voorstel beschermt de consument beter tegen late levering en niet-levering en stelt harde, in de hele EU geldende, consumentenrechten vast over kwesties zoals bedenktijd, terugbetalingen, vergoedingen, reparaties, garanties en oneerlijke contractbedingen.

De voorgestelde richtlijn 'consumentenrechten' vereenvoudigt vier bestaande richtlijnen op het gebied van consumentenrechten en brengt ze samen in één pakket van voorschriften. De richtlijn richt zich op e-handel in het kader van een grondige herziening en verbetering van de bestaande consumentenrechten in de EU bij aankopen via internet en in winkels. Het doel is het consumentenvertrouwen te vergroten en tegelijkertijd de administratieve rompslomp te verminderen die ertoe leidt dat ondernemingen binnen de landsgrenzen blijven en de consument een ruimere keuze en interessante aanbiedingen misloopt. Een standaardpakket van voorwaarden voor consumentenovereenkomsten zal de nalevingskosten aanzienlijk verlagen — met tot 97% voor marktdeelnemers die in de hele EU actief zijn.

De voorgestelde richtlijn verbetert de bestaande consumentenbescherming op de gebieden waarover de afgelopen jaren veel klachten zijn ontvangen, zoals verkooptechnieken waarbij de consument onder druk wordt gezet. De wetgeving wordt aangepast aan nieuwe technologieën en verkoopmethodes, zoals m-handel en online-veilingen (bijvoorbeeld e-Bay). Het nieuwe voorstel bevat een duidelijk voorschrift dat op het verkooppunt duidelijke informatie over de rechten van de consument moet worden gegeven.

EU-commissaris voor consumentenbescherming Meglena Kuneva zei het volgende: “Nu de huishoudbudgets onder druk staan en de burgers zich veel zorgen maken over hun koopkracht, is het des te belangrijker dat de consument prijzen kan vergelijken en kan rondkijken waar hij het beste aanbod kan krijgen. Deze nieuwe voorschriften moeten de bescherming verbeteren en de mazen in de wet dichten op belangrijke gebieden waar het consumentenvertrouwen wordt ondermijnd. De interne markt heeft het potentieel om de consument veel meer keuze en mogelijkheden te bieden. Maar dan moeten we wel in de hele EU een juridisch vangnet hebben zodat de consument met een gerust hart overal zijn aankopen kan doen."

Belangrijke feiten en cijfers

Internet is een instrument waarmee de consument veel macht in handen heeft gekregen. Het biedt een schat aan informatie over producten en prijzen en verleent eenvoudige toegang tot veel meer detailhandelaren dan ooit het geval was. Reeds 150 miljoen EU-burgers — een derde van de bevolking — doen aankopen via internet. Tot dusverre winkelen er slechts 30 miljoen online over de grens binnen de EU.

In totaal besteden degenen die over de grens kopen gemiddeld 800 euro per jaar, wat neerkomt op een totaal van 24 miljard euro. Hieruit blijkt het enorme potentieel van de internetmarkt indien meer mensen het zouden aandurven om over de nationale grens te winkelen.

De huidige voorschriften

De huidige EU-wetgeving voor consumentenbescherming is gebaseerd op vier richtlijnen: Oneerlijke contractvoorwaarden [1], Verkoop en garantie [2], Verkoop op afstand [3] en Huis-aan-huisverkoop [4]. Deze richtlijnen omvatten bepaalde mimimumvoorschriften; in de loop van de jaren hebben de lidstaten ongecoördineerd voorschriften toegevoegd, zodat de EU-recht op het gebied van consumentencontracten een lappendeken van 27 verschillende rechtsstelsels is geworden met uiteenlopende informatieverplichtingen, bedenktijden die variëren van 7 tot 14 dagen en uiteenlopende verplichtingen met betrekking tot terugbetalingen en reparaties.

Het nieuwe voorstel

De richtlijn ‘consumentenrechten’ betreft overeenkomsten voor de verkoop van goederen en diensten door bedrijven aan de consument (‘business-to-consumer" — B2C). Hieronder vallen in principe alle contracten, d.w.z. aankopen in winkels, op afstand en via huis-aan-huisverkoop.

Precontractuele informatie: De richtlijn verplicht de handelaar om de consument bij alle overeenkomsten duidelijke informatie te geven, zodat de consument met kennis van zaken een keuze kan maken en onder meer op de hoogte is van de voornaamste kenmerken van het product, het geografische adres en de identiteit van de handelaar, de prijs inclusief belastingen en alle extra vracht-, bezorgings- of portokosten.


Voorschriften betreffende levering en risico-overdracht aan de consument (nu nog niet geregeld op EU-niveau): De handelaar beschikt over een termijn van 30 kalenderdagen vanaf de ondertekening van het contract om het goed aan de consument te leveren. De handelaar draagt het risico en de kosten van aantasting of verlies van het goed tot het moment waarop de consument het goed ontvangt. Indien de levering te laat is of uitblijft, heeft de consument een recht — dat in de meeste lidstaten nieuw is — op terugbetaling, zo spoedig mogelijk en in elk geval binnen zeven dagen na de leveringsdatum.


Bedenktijd (verkoop op afstand, bv. verkoop via internet, gsm, catalogus en verkoop onder druk): Een in de hele EU geldende afkoelingsperiode van 14 kalenderdagen waarbinnen de consument zich kan bedenken. Invoering van een gemakkelijk te gebruiken standaard-annuleringsformulier.

Reparaties, vervanging, garanties: Om meer zekerheid te bieden, krijgen alle consumenten die een ondeugdelijk product hebben gekocht de beschikking over één en hetzelfde standaardpakket van rechtsmiddelen (in eerste instantie reparatie of vervanging, gevolgd door een korting op de prijs of schadevergoeding).


Oneerlijke contractvoorwaarden: Een nieuwe zwarte lijst van oneerlijke contractvoorwaarden die in alle gevallen in de hele EU verboden zijn en een in de hele EU geldende grijze lijst met contractvoorwaarden die als oneerlijk worden beschouwd indien de handelaar niet het tegendeel bewijst.

De bescherming wordt ook op vele gebieden verbeterd, zoals

online-veilingen: op grond van de richtlijn moeten veilingen, met inbegrip van elektronische veilingen, aan de standaardinformatie verplichtingen voldoen.
verkoop onder druk: de bescherming tegen verkoop onder druk — verkopen verricht buiten de bedrijfsgebouwen / "direct selling" — wordt aanzienlijk verbeterd naar aanleiding van veel klachten van consumenten, vooral over situaties waarbij sprake was van verkoop onder druk en onvoldoende consumentenbescherming werd geboden, met een ruimere nieuwe definitie van overeenkomsten uit directe verkoop en andere maatregelen om de mazen in de wet te dichten

Hoe gaat het verder?

De richtlijn contractenrecht moet worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de regeringen van de EU in de Raad van ministers alvorens in werking te treden.

http://ec.europa.eu/consumers/overview/cons_policy/index_en.htm

-------------------------------------------------------------------------------

[1] Richtlijn 93/13/EEG van de Raad: oneerlijke contractvoorwaarden

[2] Richtlijn 1999/44/EG: verkoop van en de garanties voor consumptiegoederen

[3] Richtlijn 97/7/EG: verkoop op afstand

[4] Richtlijn 85/577/EEG van de Raad: huis-aan-huisverkoop