(14/12/05) Groene delegatie gaat als waarnemer naar proces van auteur Orhan Pamuk in Istanboel

• 2005-12-14
• Europa in de wereld

Een delegatie van groene Europarlementsleden (Daniel Cohn-Bendit, Joost Lagendijk, Cem Özdemir, Helga Trüpel) gaat op 15 december naar Istanboel, als waarnemer bij het proces van de Turkse schrijver Orhan Pamuk.

GroenLinks-europarlementslid Joost Lagendijk, voorzitter van de EU-Turkije delegatie, een samenwerkingsorgaan tussen het Europees Parlement en het Turkse parlement, hoopt vurig dat de Turkse rechtbank de aanklacht tegen Pamuk zal afwijzen en dat daardoor ook andere journalisten en schrijvers hun speelruimte behouden. De Turkse openbare aanklager is van plan Pamuk te vervolgen wegens ´publieke belediging van de Turkse identiteit´. In februari 2005 zei Turkije´s populairste schrijver tegen de Zwitserse krant Tages Anzeiger dat ´dertigduizend Koerden en een miljoen Armeniërs zijn vermoord tijdens de Eerste Wereldoorlog en dat behalve ik niemand daarover durft te praten.`

Namens de EU-Turkije delegatie vroeg Lagendijk de voorzitter van het Europees Parlement Borrell in september om EU-waarnemers naar het proces te sturen. Deze delegatie van europarlementariërs bestaat alleen uit vertegenwoordigers van de drie grootste politieke fracties en reist eveneens op donderdag naar Turkije. De groene fractie stuurt daarom eigen waarnemers.



De groene parlementsleden, die goede banden met Pamuk onderhouden, zijn vrijdag aanwezig bij een lunch met hem. Ze blijven het weekeinde in Turkije om andere schrijvers en journalisten te spreken, waarvan een aantal zelf ook op basis van hetzelfde wetsartikel wordt vervolgd.



Strenge straffen

Volgens het Turkse wetboek van strafrecht kan publieke belediging van de Turkse identiteit bestraft worden met zes tot 36 maanden gevangenis. Bovendien kan de straf met eenderde toenemen als - zoals in het geval van Pamuk - een Turkse onderdaan de uitlatingen in het buitenland heeft gedaan.

"De aanklacht is duidelijk in strijd met het recht op vrijheid van meningsuiting, het VN-Verdrag over Burgerlijke en Politieke Rechten en de Europese Mensenrechtenconventie. Verdragen die ook Turkije heeft ondertekend", aldus Lagendijk.

Volgens hem is het van groot belang de toepassing van het nieuwe wetboek van strafrecht op de voet te volgen. De invoering hiervan was één van de hoofdvoorwaarden voor de start van toetredingsonderhandelingen met Turkije.

Lagendijk: "We hebben destijds al tegen de Turkse regering gezegd dat oude bepalingen zoals deze in de toekomst voor problemen kunnen zorgen, omdat conservatieve aanklagers ze mogelijk misbruiken. Ik hoop dat deze zorgwekkende rechtszaak een extra reden is voor de Turkse regering om deze bepalingen zo snel mogelijk te schrappen. In de tussentijd moet de EU erop toezien dat Pamuk, maar ook andere schrijvers, politici en mensenrechtenactivisten hun recht op vrijheid van meningsuiting uit kunnen oefenen".