AA
Valse start voor Commissie-Barroso II

Het Europees Parlement zou geen knip voor de neus waard zijn als de nieuwe ploeg van kandidaten voor de nieuwe Commissie-Barroso zomaar was goedgekeurd. Dat er niet op 26 januari 2010, maar pas 9 februari wordt gestemd door het EP, is vanuit democratisch oogpunt beslist een goede zaak.

De hoorzittingen met de 26 kandidaat-commissarissen waren misschien niet altijd even bevredigend, ze maakten een eerste kennismaking mogelijk tussen het Parlement en het toekomstige dagelijkse bestuur van de EU. En het Parlement kon zelf beoordelen of de kandidaten geschikt waren voor hun job. Een volstrekt democratische gang van zaken.

De verontwaardiging bij de Europese Volkspartij (EVP) toen de Bulgaarse kandidaat-commissaris Jeleva zich terugtrok, was op zijn minst vreemd. Want waar het om zou moeten gaan bij die hoorzittingen is geen partijpolitiek en geen bescherming van het nationale maar wel van het Europese belang. Blijkbaar zien christen-democraten dat anders. Ze profileren zich zo als een weinig Europees gezinde verzameling van nationale machtspartijen.

Ik wil Charles Grant, directeur van het “Center for European Reform” in Londen, citeren die zei dat het vertrek van Jeleva "bewijst dat het Europees Parlement een echte rol te spelen heeft bij het voorkomen dat onacceptabele commissarissen aantreden”. Met ‘politieke spelletjes’, zoals de EVP beweerde, heeft dat dus niets te maken. Het is wat dat betreft wel opmerkelijk dat Jeleva ook meteen ontslag nam als Bulgaars Minister van Buitenlandse Zaken.

Overigens is het struikelen van Jeleva - ze kan nochtans goed dansen - niet het enige argument waarom er niet op 26 januari over de nieuwe Europese Commissie gestemd kan worden. Er moet ook nog een inter-institutioneel akkoord komen tussen het EP en Europese Commissie, dat de samenwerking en verhouding tussen de twee instellingen regelt.

Maar inhoudelijk heeft Barroso zich, net als de vijf afgelopen jaren, weer eens bewezen als een reactief politiek leider. De manier waarop hij met de zaak Jeleva omging was niet echt doortastend.

Bovendien maakten vele kandidaten tijdens de verhoren de indruk met een muilkorf op of met meel in de mond te praten. Vooral niets van visie of politieke ambitie laten zien, leek chef Barroso hen te hebben ingeprent. Zo kennen we hem weer. Dit is ook een punt dat moet meetellen in de beoordeling: we hebben nood aan bezielende en charismatische Europese leiders. En om eerlijk te zijn, ik heb dat tijdens de hoorzittingen veel te weinig gezien. En Barroso – dat is al langer geweten - heeft het charisma van een deurknop.

En wat met het programma van Barroso II? De reden waarom de Europese groenen tegen hem campagne hebben gevoerd was onder andere dat hij de laatste 5 jaar weinig Europees leiderschap toonde en geen enkele voeling met een socialer en ecologischer Europa liet zien.

Pas toen Barroso afgelopen zomer zijn campagne voor zijn herverkiezing voerde, probeerde hij daaraan te remediëren. Hij gaf toen toe dat hij zaken als klimaatverandering en sociaal beleid had onderschat. Dat is rijkelijk laat voor een leider van de - in potentie -grootste economische macht van de wereld.

We moeten zijn nieuwe ploeg daarom ook beoordelen op de concrete plannen die ons voorgelegd worden. Bieden die een uitzicht op een Europese aanpak van de financieel-economische crisis, de rafelende sociale cohesie, de energie- en ecologische klimaatcrisis? Een gebrek aan inzicht in zijn plannen, zou dus per definitie een negatieve factor betekenen bij de beoordeling op 9 februari.

En de ploeg zelf?

Over het algemeen maakten de commissarissen op het terrein van energie, milieu en klimaat een redelijk goede indruk, op sociale terreinen was het dan weer veel minder hoopvol. Op economisch vlak en handelsbeleid vrezen we dat ze erg orthodox te werk zullen gaan en zich bijvoorbeeld weinig gelegen zullen laten aan de klimaatuitdagingen in de 2020 Agenda van Barroso, omdat ze vinden dat dit geen relevantie heeft voor hun portefeuille. Op het gebied van de internationale politiek en ontwikkelingssamenwerking, lieten de kandidaten ook een gemengd beeld zien: relatief goed op inhoud, maar zwak als politieke figuren. Opnieuw eerder technocraten dan politieke leiders.

Het eindoordeel over de nieuwe ploeg van Barroso hebben we als groene fractie nog niet volledig gemaakt, maar hier alvast - als oefening in transparante besluitvorming - een beknopt overzicht van de beoordelingen van alle kandidaten tot nu toe.


• Barones Catherine Ashton (UK, socialist). Hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid. Toch eerder een nee dan een ja. Zij toonde zich heel erg bereid om met het EP samen te werken, maar het bleef vooral bij mooie woorden en weinig concrete visie over de komende vijf jaar. Ze heeft wellicht potentie, maar dat zal dan hopelijk heel snel blijken als ze wordt gekozen.

• Joaquín Almunia (Spanje, socialist). Mededinging. Ja, is competent voor deze job. Hoewel erg conventioneel, lijkt hij meer oog te hebben voor het belang van publieke dienstverlening in mededingingsbeleid dan voorganger Kroes en is gevoelig voor het probleem rond belastingconcurrentie.

• Laszlo Andor (Hongarije, socialist). Sociale Zaken. Matig, heel erg matig. Gaf tijdens zijn hoorzitting de indruk nog zwakker te zijn dan de vorige Commissaris Spidla.

• Janusz Lewandowski (Polen, EVP). Begroting. Eerder nee. Technisch lijkt hij competent, maar hij staat heel ver af van alle groene bekommernissen en lijkt voorts Europese, politieke visie te ontberen. Hij vreest bovendien dat klimaatbeleid en milieubeleid de concurrentie van de Europese economie zal ondermijnen.

• Andris Piebalgs (Letland, EVP). Ontwikkelingssamenwerking. Ja, gaf een sterke indruk tijdens zijn hoorzitting met veel groene accenten, zoals zijn kritiek op belastingparadijzen.

• Olli Rehn (Finland, liberaal). Economische en Monetaire Zaken. Eerder nee. Veel van zijn antwoorden waren ontwijkend of heel vaag. Zijn politieke opinie is ver verwijderd van de groene visie en hij lijkt ambitie te ontberen.

• Karel De Gucht (België, liberaal). Handel. Ja, maakte een sterke indruk tijdens de hoorzitting, kent het terrein. Hoewel hij een sterke vrijhandelsagenda heeft die verschilt van de groene agenda op dit terrein lijkt hij bereid de dialoog met het EP aan te gaan.

• Algirdas Semeta (Litouwen, EVP). Belastingen, Douane Unie en Fraudebestrijding. zeer matig. Herpakte zich tijdens bilaterale contacten na de hoorzitting en toonde dat hij open staat voor dialoog en samenwerking. Lijkt weinig politieke visie en een zwak Europese engagement te hebben. Hij is het EP tegemoet gekomen als het gaat om zaken rond fraudebestrijding.

• Stefan Füle (Tsjechië, socialist). Uitbreiding en nabuurschap. Ja, een ervaren politicus met een goede kennis van deze dossiers. Hij heeft een duidelijke visie over hoe de EU om moet gaan met verdere uitbreiding.


• Viviane Reding (Luxemburg, EVP). Justitie, Fundamentele rechten en Burgerschap. Ja, ze bleek op overtuigende wijze een praktische en effectieve kennis van de materie te hebben. Ze wil een beleid voeren met meer respect voor burgerrechten en burgerlijke vrijheden. Was kritisch over bodyscans.

• Rumiana Jeleva , (Bulgarije, EVP). Humanitaire Hulp. Nee!

• Janez Potocnik (Slovenië, liberaal). Milieu. Ja, maakte een positieve indruk en heeft aandacht voor de elementen van een vergroening van de economie. Hij erkende bovendien dat de chemische wetgeving Reach, niet ver genoeg gaat.

• Máire Geoghegan-Quinn (Ierland, liberaal). Onderzoek, Innovatie en Wetenschapsbeleid. Ja, leek competent voor deze materie en heeft goede communicatieve vaardigheden.

• Michel Barnier (Frankrijk, EVP). Interne Markt. Een ja. Een stevige politieke persoonlijkheid die een goede hoorzitting had. Zijn visies over de urgente hervormingen van het financiële systeem stemmen overeen met de groene eisen.

• Siim Kallas (Estland, liberaal). Transport. Nee, hij lijkt ondanks zijn vorige job als anti-fraudecommissaris niet geschikt voor deze portefeuille en leek zichzelf te vervelen tijdens de hoorzitting. Hij gaf geen inhoudelijke antwoorden en leek er weinig van af te weten.

• John Dalli (Malta, EVP). Gezondheid en Consumentenzaken. Nee. Op sommige punten zoals gezondheidszaken maakte hij een positieve indruk maar op het vlak van genetisch voedsel weer niet, hij ontweek tijdens de hoorzitting vragen over consumentenbescherming en leek weinig voeling te hebben met dit domein.

• Neelie Kroes (Nederland, liberaal). Digitale Agenda. Een voorzichtige Ja, na de tweede hoorzitting. Heeft zich in het vorige mandaat bewezen als krachtige en Europese bestuurder.

• Günther Oettinger (Duitsland, EVP). Energie. Ja, gaf een positieve indruk tijdens de hoorzitting en pleitte voor een duurzaam energiebeleid, met aandacht voor efficiëntie en besparing.

• Androulla Vassiliou (Cyprus, liberaal). Onderwijs. Ja, gaf een goede indruk bij de hoorzitting, sterke politieke persoonlijkheid, open voor samenwerking met het Parlement en hoewel geen concrete voorstellen toch competent op dit terrein.

• Johannes Hahn (Oostenrijk, EVP). Regionaal Beleid. Nee. Gaf erg algemene antwoorden tijdens zijn hoorzittingen, heeft geen visie en strategie.

• Connie Hedegaard (Denemarken, EVP). Klimaatbeleid. Ja, ze overtuigde maar of ze zal slagen zal erg afhangen van de steun van Barroso en de samenwerking met andere collegae.

• Dacian Ciolos (Roemenië, EVP). Landbouw. Ja, een politicus die geschikt is voor het landbouwbeleid. Hij staat open voor groene bekommernissen en de noodzaak om het landbouwbeleid verder te hervormen.

• Maria Damanaki (Griekenland, socialist). Visserij. Ja, maakte een goede indruk en is zich bewust van de urgentie van een goed en duurzamer visserijbeleid.

• Cecilia Malmström (Zweden, liberaal). Binnenlandse Zaken. Ja, zij maakte een capabele indruk voor deze complexe portefeuille, met veel aandacht voor fundamentele burgerlijke vrijheden, ook bij bestrijding van georganiseerde misdaad en terrorisme, solidariteit met legale migranten. En ze toonde zich ten volle bereid om met het Parlement samen te werken en de nieuwe mogelijkheden van het Verdrag van Lissabon te gebruiken.

• Maros Sefcovic (Slowakije, socialist). Institutionele Relaties en Administratie. Een heel voorzichtig ja. Hij leek goed voorbereid voor deze job maar is ook het typevoorbeeld van een technocraat, die bang lijkt te zijn voor een politieke visie. Wil wel verder gaan om lobbyen transparanter te maken, het burgerinitiatief echt inhoud te geven en wil goed met het EP samenwerken.

• Antonio Tajani , (Italië, EVP). Industriebeleid en Ondernemerschap. Nee, was communicatief en open, maar bleef zeer vaag. Det werd totaal niet duidelijk of en zo ja hoe hij een andere Europese industriële politiek zou voeren, laat staan een vergroening ervan in de richting van een Green New Deal.

Bart Staes

GroenDe enige partij die sociaal én milieuvriendelijk is.

www.groen.be

De Groenen/EVAGroenen en Europese Vrije Alliantie in het Europees Parlement.

www.greens-efa.eu

Samen ijveren voor een beter Europa en klimaat?