AA
Kerncentrales als cashmachines

Met het rapport van de Energiecommissie 2030 van professor William D'haeseleer is de discussie over kernenergie in ons land weer volop losgebarsten. Sommige politici beweren dat we kernenergie nodig hebben om onze energiebehoefte te kunnen blijven invullen. Andere politici beweren dat er geen alternatief is. En er zijn er die beweren dat het met de veiligheid allemaal wel meevalt.

Een rist wetenschappelijke rapporten veegt die beweringen van tafel. Andere landen bereiden zich ondertussen volop voor op een kernvrije en oliearme samenleving, met duizenden banen in de innovatieve sector van hernieuwbare energie. Waarom dan in België zo'n heftige discussie, soms met krachttermen?

In de eerste plaats: de paars-groene regering is met het wetsontwerp over de kernuitstap niet over één nacht ijs gegaan. In tegenstelling tot de invoering van kernenergie (waarover absoluut geen maatschappelijk debat heeft plaatsgevonden) is er over de kernuitstap een uitgebreid en wetenschappelijk onderbouwd parlementair debat geweest. Het eindrapport van de parlementaire discussies is 229 bladzijden dik. De uitstap zal ook niet in zeven haasten gebeuren. De wet voorziet dat de Belgische centrales zullen worden gesloten zodra ze 40 jaar oud zijn. De oudste centrales zullen pas sluiten in 2015, de jongste pas in 2025.

GEEN WERK AAN SCENARIO NA PERIODE NA KERNENERGIE

Dat gaf en geeft de regeringen van dit land ruimschoots de tijd om werk te maken van alternatieven, want de sluiting van de kerncentrales vergt een offensief beleid inzake energiebesparing en hernieuwbare energie. Alleen maakt noch de Vlaamse, noch de federale regering daar werk van. Niet alleen ligt er op Belgische regeringstafels geen scenario klaar, zoals het Zweedse project om tegen 2020 zonder fossiele en nucleaire energie te kunnen werken, België haalt niet eens de weinig ambitieuze Kyotodoelstelling. Sterker nog, de federale regering schrapt flink in de kredieten voor het Kyotofonds.

De vervanging van de nucleaire productiecapaciteit vergt naast een offensief beleid inzake energiebesparing en hernieuwbare energie ook investeringen in nieuwe, efficiëntere gascentrales. Dat kan pas met een gemakkelijke markttoegang voor nieuwe spelers. De regering doet echter geen moeite om de elektriciteits- en gasmarkt open te breken. De nucleaire lobby heeft immers geen belang bij nieuwe investeringen, want dan kan ze straks zeggen dat er niet voldoende vervangcapaciteit voorhanden is om de kerncentrales te sluiten. Integendeel: de bevoegdheden van de regulator, de CREG, die dat wel wil doen, werden ingeperkt. En bij de overname van Electrabel door Suez, toen de regering net wel harde eisen kon stellen inzake marktwerking, koos ze voor het laisser faire.

MILJARDEN EURO'S WINST ...

Waarom wordt de kernuitstap geruisloos onderuitgehaald en krijgt de nucleaire sector de rode loper uitgerold? De voorstanders van kernenergie weten dat er in ons land geen draagvlak is voor kernenergie, en geen enkele private investeerder is bereid om geld te pompen in een nieuwe kerncentrale. Waar bij wijze van uitzondering een nieuwe kerncentrale wordt gebouwd, is dat alleen met gigantische overheidssteun. De discussie over kernenergie gaat bij ons dus in se over de levensduur van de bestaande centrales: nog langer openhouden dan veertig jaar, of niet. En dat is vooral een discussie over geld. De Belgische kerncentrales zijn boekhoudkundig afgeschreven, en daardoor verworden tot echte cashmachines. Die centrales langer laten draaien, brengt miljarden euro's op. De grootorde van deze bedragen verklaart waarom er vandaag een bittere woordenstrijd geleverd wordt.

CD&V heeft haar compromis al onthuld en pleitte bij monde van Etienne Schouppe enkele maanden geleden in De Tijd onomwonden voor het langer openhouden van de centrales. De opbrengsten worden dan verdeeld tussen de sector en de gemeenten, en verder blijft nog een beetje geld over voor een fonds voor hernieuwbare energie. Kwestie van de deal een groen en aanvaardbaar tintje te geven. Een denkspoor dat ook door de voormalige VLD-senator Jean-Marie Dedecker werd gevolgd, waarbij hij verwees naar de berekeningen van Price Waterhouse Coopers-Lawfort (maart 2006) die zeggen dat de verlenging van de operationele levensduur van onze kerncentrales met tien tot twintig jaar, tussen 10 en 55 miljard euro gecumuleerde cashflow oplevert. Een scenario waarmee de nucleaire lobby nu alle politieke belanghebbenden afschuimt.

... EN KRUIMELS VOOR GROENE ENERGIE

En laat nu in het recente rapport van de commissie-D'haeseleer hetzelfde scenario beschreven staan, met verwijzing naar de Nederlandse situatie: "The Dutch Borssele agreement (...) may serve as a good guide." Ook in Nederland heeft men uiteindelijk voor verlenging van levensduur gekozen, waarbij de centrale van Borssele langer mag blijven draaien en de winst naar de nucleaire sector gaat, met wat kruimels voor een fonds voor groene energie.

De realiteit van de regeringsbeslissingen toont aan dat het lobbywerk loont. De verlenging van de levensduur van de kerncentrales wordt volop voorbereid. En de gelukkige winnaar van de nucleaire lotto is niet de Belgische belastingbetaler, noch het klimaat, maar de nucleaire sector, met het Franse Suez-Electrabel op kop. De harde woorden die vallen, verdoezelen dat het om harde munten gaat. Dat het ook daarom draait, hoort ook in het debat. Net zoals het huidige beleid van de verschillende regeringen. Want groene woorden spreken, maar tezelfdertijd de rode loper uitrollen voor kernenergie, helpt ons geen stap verder.

Bart Staes en Eloi Glorieux
Europees parlementslid en Vlaams parlementslid voor Groen!

GroenDe enige partij die sociaal én milieuvriendelijk is.

www.groen.be

De Groenen/EVAGroenen en Europese Vrije Alliantie in het Europees Parlement.

www.greens-efa.eu

Samen ijveren voor een beter Europa en klimaat?