AA
Hoe De Wever, Cameron en andere rattenvangers van Europa de migratiecrisis misbruiken

In volle zogenaamde migratiecrisis tonen steeds meer Europese leiders hun lelijkste gelaat. Dat van xenofobie, conservatisme, nationalistisch opportunisme en zelfs ronduit buitenlanderhaat. Zij praten in steeds minder besmuikte termen over een onbeheersbare vloedgolf van hordes (moslim)vluchtelingen die "komen profiteren van onze sociale zekerheid". Steeds vaker hoor je leiders openlijk zeggen dat de migratiecrisis eerst de Schengenzone en daarna zelfs de EU uit elkaar kan doen scheuren. Het is een intrieste en volstrekt onnodige vaststelling voor het vredesproject Europa. Dit alles uitgerekend in de periode dat we de wapenstilstand van WOI herdenken.

In plaats van in te zetten op het beheersen van de crisis, roepen de De Wevers van Europa dat er rampspoed dreigt en we ons van de rest van de wereld moet afschermen. Zoals Aaron Ooms, Voorzitter Jongsocialisten, op 11 november terecht schreef: dit is het "nieuwste campagnemiddel: angst verspreiden en dan opkomen als grote beschermheer". Het is een dieperliggend patroon: rechtse politieke krachten roepen om deregulering en een slanke overheid. Als er vervolgens problemen ontstaan zoals fraude, vervuiling, conflicten of oorlog, allemaal zaken die "de markt" niet oplost, dan zijn staten te "zwak" om te reageren.

Morrelen aan de hoeksteen

De migratiecrisis illustreert dit. De redenering luidt: "Onze asieldiensten kunnen maximaal 250 inschrijvingen per dag aan. Bovendien is er onvoldoende opvang. En ja, de Conventie van Genève bestaat. Het is een mijlpaal van een beschavingsproces. Maar ... we kunnen duidelijk niet al die oorlogsslachtoffers opvangen". Dus, zo herhaalde De Wever een paar dagen geleden in zijn brief aan Europese leiders, laten we dan maar fijn gaan morrelen aan een hoeksteen van de beschaving, de Conventie van Genève. Het is geen kwestie van kunnen of niet kunnen, het is een kwestie van niet willen. En er zijn die politieke krachten in Europa die hun land willen houden zoals het is.

De Morgen-journalist Koen Vidal noemde de brief van De Wever aan Europese conservatieve leiders terecht "het voorlopige dieptepunt van het Europese vluchtelingendebat". De Wever wil immers de reddingsoperaties op de Middellandse Zee afblazen, omdat die een aanzuigeffect zouden hebben. En verdronken kinderen zijn immers toch onze verantwoordelijkheid niet? De koele boekhoudkundige redenering van De Wever is dat als vluchtelingen weten dat ze kunnen worden gered, ze makkelijker risico's nemen bij de overtocht. Vidal: "Als De Wever zijn uitspraak had gecheckt, dan had hij kunnen weten dat reddingsoperaties het aantal vluchtelingen niet de hoogte injagen, maar wel het aantal doden doen dalen van vier- naar driehonderd per maand."

Maar feiten doen er niet toe. Dat is het wezen van populisten.

Een kwart appel

Misschien moeten de heren De Wever & co eens wat vaker kijken naar de bekende Zweedse arts en professor internationale volksgezondheid Hans Rosling. Deze man doorprikt via zijn website Mindgap allerlei mythes, ook die rond migratie, en dat op basis van officiële statistieken en feiten. De Zweed Rosling staat voor het "bestrijden van verwoestende onwetendheid met een op feiten gebaseerd wereldbeeld dat eenieder kan begrijpen". Vele miljoenen mensen kijken naar zijn nuchtere filmpjes. Ze snuiven zo wat antigif tegen de eenzijdige kijk op de wereld, die we dag na dag toegediend krijgen.

Het zou natuurlijk goed kunnen dat populisten en eurosceptici allerhande - de moderne rattenvangers van Hamelen - niet geïnteresseerd zijn in feiten en statistieken.

Rosling illustreert de feiten in het zo zwaar door oorlog getroffen Syrië heel eenvoudig aan de hand van 20 appels.
Syrië had voor de oorlog twintig miljoen inwoners. Elke appel staat dus voor één miljoen mensen. Daarvan zijn er 8 miljoen in eigen land op de vlucht en 4 miljoen Syriërs zijn gevlucht naar buurlanden als Turkije, Libanon en Jordanië. Ze leven daar in enorme vluchtelingenkampen. Van die 4 miljoen zijn er nu 250.000 mensen, die uit die kampen richting Europa trekken. Een kwart appel dus. Dat noemt men dan een ongekende migratiecrisis.

Om het angstbeeld van de vele Europese rattenvangers te keren, weigert Rosling te spreken van een migratiecrisis. Hij omschrijft het als "migratiemogelijkheden". Er is een humanitaire crisis in Irak en Syrië, maar niet bij ons, wij zien een humanitaire crisis. Rosling vraagt terecht of de leefomstandigheden en de welvaart van Europeanen gewijzigd zijn door de migratie. Zweden bijvoorbeeld telt 1 asielzoeker op 200 Zweden. Is dat een probleem? Nee. Libanon heeft 1 vluchteling voor elke 5 Libanezen. Dat kan een probleem zijn.

Lege fondsen

Het lijkt er - in de feiten zelfs - op dat Europa weigert te erkennen dat mede door onze CO2-uitstoot de zich ontwikkelende landen de zwaarste tol betalen van klimaatverandering. Vele studies tonen inmiddels aan dat mislukte oogsten, onrust, volksverhuizingen en zelfs oorlog in Noord-Afrika en elders, direct gelinkt kunnen worden aan het klimaatvraagstuk. Een volwassen Europa erkent dat we mee de gevolgen van die klimaatverandering moeten dragen. Maar we doen dat vooralsnog meer in woorden, dan in daden.

Koen Vidal wees in De Morgen op de westerse hypocrisie omdat van "de fondsen die de rijke staten aan de VN-vluchtelingenorganisatie beloofden, in oktober 2015 nog maar 46 procent gestort was." Dit maakt dat vluchtelingen een tekort hebben aan voedsel, medische zorgen en onderwijs, en het verklaart waarom er steeds meer (jonge) mensen en gezinnen de kampen verlaten om naar Europa te trekken."

Ook het Trust Fund voor de vluchtelingenopvang in Afrika is nog amper gevuld. Hetzelfde geldt voor het Aanpassing Fonds, waarmee landen kunnen geholpen worden om klimaatverandering te bestrijden en schone energietechnologie aan te kopen.

Rosling noemt het "schokkend dat de UNHCR niet genoeg geld heeft om de vluchtelingen te ondersteunen. Daardoor blijven er hongerige jonge mannen achter die zich schamen omdat ze niet voor hun gezin kunnen zorgen. Zij worden zo makkelijke rekruten voor IS. Dat is de kern van het probleem".

Stellingenoorlog?

De richtingenstrijd die nu gaande is kan Europa van de rails doen lopen: ofwel kiezen we voor een volwassen, open en fundamenteel democratische Europese Unie die kiest voor waarden als solidariteit en mensenrechten, een Europa dat de volle verantwoordelijkheid neemt voor haar (historische) rol in de wereld.

Beeld aan de grens met SloveniëOfwel kiezen we voor een naar binnen gekeerd Europa, dat een zuivere culturele identiteit nastreeft, zich beter waant dan de rest van de wereld en weigert in te zien dat Europees (of westers) beleid bijdraagt aan migratiedruk. Misschien moeten we gewoonweg erkennen dat opgelegde "westerse moderniteit" in heel veel landen juist zorgt voor een zeer sterk ontwikkelde haat tegen het Westen, en daarmee een voedingsbodem voor terrorisme is. Daarbovenop komt dat het blanke superioriteitsgevoel, racisme en discriminatie evenzeer voedingsbodem zijn voor deze grondhouding.

Het is grofweg het progressieve Europa van Merkel. Het Europa van "Wir schaffen das" versus het achterlijke Europa van "Trek uw plan, wij trekken ons terug achter onze muren, onze grenzen" van politici als David Cameron, Marine Le Pen, Viktor Orban, Geert Wilders en Bart De Wever.

Willen De Wever & co van hun landen angstige reservaten van bange blanke mannen en vrouwen maken? Het is een houding die uiteindelijk zal bijdragen tot oorlog en conflict. Overigens, zeker iemand als De Wever, beseft donders goed hoe belangrijk en krachtig het woord is in de politiek. Als de N-VA dus spreekt - en met hen steeds meer anderen - over het terugduwen van boten op de Middellandse Zee, dan betekent dat in extremis het drijven van mensen in nood tot de dood.

Niemand zal beweren dat er in dit verhaal gemakkelijke oplossingen bestaan, maar alle goede oplossingen beginnen met het erkennen van de feiten. In vredesnaam.

 

Bart Staes

GroenDe enige partij die sociaal én milieuvriendelijk is.

www.groen.be

De Groenen/EVAGroenen en Europese Vrije Alliantie in het Europees Parlement.

www.greens-efa.eu

Samen ijveren voor een beter Europa en klimaat?