EU geeft Vlaanderen flinke saus voor klimaatplan - Vlaamse regering speelt weer Calimero

• 2007-01-18

Begin juni 2006 wezen Groen! en ikzelf erop dat de federale en Vlaamse regering de wetgeving rond fijn stof wilden afzwakken. Fijn stof zorgt in België jaarlijks voor ongeveer 13.000 doden. Het aantal dagen dat de norm mocht worden overschreden zou verhoogd worden van 35 naar 70. Dat streefdoel werd later herhaald door de EP-commissie Leefmilieu. Minister Peeters noemde de nota waarop we ons baseerden 'verouderd'.

Eind september vorig jaar beslisten de drie grote fracties in het EP dat het aantal dagen voor de overschrijding van de norm van fijn stof mocht worden verhoogd tot 55 én dat lidstaten zes jaar uitstel krijgen om limietwaarden voor fijn stof te behalen.

DE GESCHIEDENIS HERHAALT ZICH

De geschiedenis lijkt zich te hebben herhaald. Begin december waarschuwden we de Vlaamse regering ervoor dat ze te laks is in haar klimaatbeleid. De Europese Commissie had minister Peeters immers een nota gestuurd met daarin 34 harde en negatieve opmerkingen als reactie op zijn eerste toewijzingsplan (van emissierechten). Als 'tweede zit' kan dat tellen. De minister verwijt ons nu "voor onze beurt te spreken". Bovendien is het, steeds volgens Peeters, "niet de eerste keer dat Groen! verkeerde alarmsignalen over Europese rapporten de wereld instuurt". Peeters is ervan overtuigd dat de antwoorden die hij zal formuleren, "de Commissie voldoening zullen geven".

Op 16 januari jl. maakt de Europese Commissie bekend dat de industrie in de de gewesten van België 4,83 miljoen ton CO2 minder mag uitstoten dan aangevraagd. Vlaanderen, Wallonië en Brussel hebben te veel Sinterklaas gespeeld bij het uitdelen van rechten aan de zgn. grote industriële vervuilers en aan de elektriciteitsproducenten. De rechten die in Vlaanderen te koop zullen zijn, moeten nu vrijwel allemaal uitgegeven worden door ondernemingen die wel goed scoren en dus een overschot aan rechten hebben. De kans om in het buitenland aan te kopen blijft. De hoeveelheid rechten die nu uitgedeeld zal worden sluit beter aan bij de realiteit en zal ons beter op weg zetten naar Kyoto.

MEERDERHEID ZIET GEEN TEGENSTELLINGEN

Politiek is geen zaak van gelijk krijgen, maar van ijveren voor een maatschappelijk doel, ieder vanuit zijn wereldbeeld. Ik betreur het eigenlijk dat de Vlaamse regering niet meteen open kaart speelt in deze, maar ook in andere dossiers. Dat zou een echt overleg mogelijk maken. Nu beperkt het zich noodgedwongen tot een welles-nietesspel. Zelfs leden van de meerderheidsfracties in het Vlaams parlement schijnen niet méér openheid te willen hebben over wat die regering nu eigenlijk uitvoert. Of zien er blijkbaar geen graten in voort te regeren met partijen die lijnrecht tegenover hun eigen standpunten staan.

Had de Vlaamse regering gewoon haar werk gedaan en consequent tegemoetgekomen aan de Europese afspraken dan was er nooit een probleem geweest. Dan had Vlaanderen aangetoond dat het hem menens was met zijn klimaatbeleid.

Wat mij vooral heeft gestoord is dat typisch Belgische 'we-komen-er-wel-mee-wegsfeertje'. Dat is in strijd met goed bestuur. De Europese Commissie heeft dat doorzien en doet er goed aan voet bij stuk te houden.

EEN GOED KLIMAATPLAN IS EEN UITSTEKENDE KANS

Afgerond bespaart België in de periode 2008-2012 de aankoop van 5 miljoen ton CO2-rechten in het buitenland. Ervan uitgaande dat één ton in de periode 2008-2012 ongeveer 20 euro zal kosten , gaat het om een totaalbedrag van 500 miljoen euro. Dat geld moet gaan naar energie-investeringen in het binnenland, meer warmtekrachtkoppeling, meer innovatie en meer energie-efficiënte productieprocessen. En investeringen zorgen voor werkgelegenheid.

Er zijn reacties te horen als zou de industrie nu plotsklaps Vlaanderen verlaten. Maar dat is nonsens. In heel Europa gelden dezelfde wetten. Als Vlaanderen zich schikt naar de Europese regels is er geen enkel probleem.

DE ANDEREN HEBBEN HET WEER GEDAAN ...

Volgens de Vlaamse regering is de Europese Commissie te streng. Daar heb je Calimero weer. De anderen hebben het weer gedaan: Europa heeft te weinig goede wil getoond, de cijfers zijn niet deskundig ontleed, Vlaanderen is toch niet de enige regio met een slecht rapport, ...

Het gebruik van deze argumenten laat de indruk bestaan dat er toch nog tussenoplossingen mogelijk zijn. Het mestdossier heeft aangetoond tot wat dit leiden kan. Je moet er niet aan denken dat Vlaanderen nu een loopje neemt met de regels en binnen een aantal jaren moet vaststellen dat het die strengere normen alsnog zal moeten toepassen. Zo vorm je op termijn een echte bedreiging voor het Vlaamse bedrijfsleven. Dat zal dan immers plotsklaps maatregelen moeten nemen die buitenlandse concurrenten al lang toepassen.

NEDERLAND BETREURT, MAAR ACCEPTEERT

Nu laat je bedrijven - net zoals de boeren in andere dossiers - in de waan dat er mogelijk nog een uitweg is. Wel: die is er niet. Dit creëert een onzeker investeringsklimaat. En ondernemingen beseffen dat. Ook zij volgen immers - terecht en zeer rigoureus - de Europese ontwikkelingen.

Toon je verdorie een goed leerling en verlies geen kostbare tijd! Nederland moet ook inbinden. De verantwoordelijke staatssecretarissen laten verstaan dat ze de beslissing van de Commissie niet prettig vinden, maar wél accepteren. Zo kan het dus ook.

Wat meer is: dit gaat alleen nog maar over de periode 2008-2012. Iedereen weet dat we na 2012 nog verdere inspanningen zullen moeten doen om de wetenschappelijke norm van min dertig procent uitstoot broeikasgassen tegen 2020 te kunnen halen.

WEINIG TRANSPARANTE TRANSPORTGEGEVENS

De cijfers die België opgeeft voor de uitstoot van het transport worden door de Commissie als wel zeer optimistisch ervaren. Daar heeft zij ook alle redenen toe. Het verkeer en vooral het transport is goed voor 20% van alle uitstoot in België. Ten opzichte van 1990 is er een kwart meer uitstoot. En tegen 2012 zou er een daling moeten zijn met 7,5%. Opnieuw ten opzichte van 1990 wel te verstaan ...

Het plan dat België nu heeft ingediend stelt dat de uitstoot door het transport in de periode 2004-2010 zal verminderen met 4,05%. De Commissie daarentegen heeft berekend dat er tijdens de periode 2005-2010 een toename zal zijn van 2,27%. Ze zuigt dat niet uit haar duim. Ze baseert zich op gegevens van haar eigen administratie. En die Europese gegevens worden samengesteld met behulp van deskundigen uit de lidstaten. Dan kan het toch niet anders of ook Vlaanderen moet die cijfers kennen?

In het Commissierapport van amper 18 blz., rijkelijk voorzien van voetnoten en twee pagina's met besluiten, wemelt het van woorden als 'onverenigbaar' en zinsnedes als 'in strijd met'. Geef toe: het ontbreekt oranje, rood en blauw hier toch aan professionalisme. En als het geen onkunde is, dan is het onwil. Ik weet niet wat erger is.

Maar laat ik - tegen beter weten in? - toch optimist blijven. Mogelijk, mogelijk heeft de Vlaamse regering de boodschap begrepen en zal ze uitvoeren wat Europa wenst. Ik nodig haar graag uit om ons te laten zien dat het haar menens is met de bescherming van het klimaat. Afwachten en aarzelen is immers verliezen."

Bart Staes
Europees Parlementslid voor Groen!

Het rapport van de Europese Commissie over België

De persmededeling van de Europese Commissie over dit rapport