Swift: EP luidt Europese ommekeer in voor democratie en grondrechten

• 2010-02-11
• Geldzaken & handel Democratie & mensenrechten Europa in de wereld

Door het voorlopige Swift-akkoord tussen de Europese Raad en de VS vandaag principieel af te wijzen, luidt het Europees Parlement een ommekeer in de Europese democratische verhoudingen in. “Een heugelijke dag voor de democratie en voor rechten van burgers in Europa,” aldus Europees parlementslid Bart Staes (Groen!).

“Het Europees Parlement heeft vandaag laten zien dat het de nieuwe verantwoordelijkheid als soevereine, wetgevende macht aan kan. Een parlement dat niet buigt voor zware politieke druk en dat zijn stem ook laat horen als het gaat om justitieel en veiligheidsbeleid. Burgers hebben er ook recht op om te weten dat we hun gegevensbescherming serieus nemen,” aldus Staes.

Een overtuigende meerderheid van het EP stemde met 378 stemmen voor de resolutie die de Swift-overeenkomst afwijst, tegenover 196 stemmen tegen en 31 onthoudingen. “Het voorlopige Swift akkoord tussen de EU en de VS was niet gelijkwaardig. Het EP heeft vandaag bewezen dat de EU niet de 51ste staat van de VS is.”

Door te verhinderen dat financieel dienstverlener Swift nog langer informatie over miljoenen Europese banktransacties aan de VS mag doorspelen, laat het EP zien dat het de grondrechten zoals vastgelegd in het verdrag van Lissabon serieus neemt. Staes: “Eind november spraken we in het EP nog onze afschuw uit over het feit dat de Europese raad van Justitie nog snel een akkoord met de VS goedkeurde, amper één dag voor de inwerkingtreding van het verdrag van Lissabon. Met dat verdrag kreeg het EP immers inspraak in justitiële kwesties. Door politieke druk kon het EP alsnog zijn politieke rol spelen.”

Staes: “De christen-democraten probeerden vandaag nog bij monde van EVP-voorzitter Joseph Daul de stemming over het Swift-akkoord uit te stellen. Maar dat voorstel werd gelukkig nipt weggestemd met 305 stemmen tegen, 290 voor en 14 onthoudingen. Het laat zien dat de EVP niet langer zijn zin kan doordrijven. Ook dat is democratische winst.”

Terrorisme

Nu moeten de Europese Commissie en het EU-voorzitterschap het voorlopige akkoord met de VS afblazen en terug naar de onderhandelingstafel, met de eisen uit de in september 2009 door het EP goedgekeurde resolutie in de hand. Maar voor dat gebeurt, moet er best eerst een open debat ten gronde worden gevoerd over de verhouding veiligheidsbeleid en strijd tegen terrorisme enerzijds versus minimale garanties voor burgerlijke grondrechten en respect voor privacy van honderden miljoenen burgers anderzijds.

Staes is verheugd dat de chantage en politieke druk niet heeft gewerkt: “Het is onzin dat het respecteren van burgerrechten en privacy de strijd tegen terrorisme belemmert.” Over het nut van de Swift-operatie zei expert Victor Comras — die financiering van terrorisme onderzocht en eind 2002 beschreef in een VN-rapport - dat ‘er vandaag de dag echt heel weinig privacy bestaat betreffende de internationale transfer van fondsen. Dat is waarom criminele netwerken, witwassers en terroristische organisaties in toenemende mate een beroep doen op de informele Hawala-banken en geldtransporteurs voor zulke transacties’.

Staes: “Grondrechten en privacy voor burgers zijn wel de basis van een gezonde democratische samenleving, waartegen het terrorisme zich net richt. Vele juridische experts hebben er de laatste jaren al voor gewaarschuwd dat door het overboord kieperen van grondrechten, terroristen alsnog hun doel bereiken: het ontmantelen van open en democratische rechtstaten.”

Staes: “Wij groenen zijn bereid om mee te werken aan een doelmatig en streng veiligheidsbeleid, maar dan wel met respect voor de grondwettelijke rechten én ook met aandacht voor de oorzaken van criminaliteit en terrorisme. Vandaag is hoe dan ook een belangrijke dag voor de Europese democratie.”