Patattenproces: Voorwaardelijke celstraffen voor het rooien van illegale GGO aardappelen.

• 2013-09-24
• Democratie & mensenrechten Voeding & landbouw

De rechter in Dendermonde maakte vandaag het vonnis bekend in de zaak tegen de 11 activisten die terechtstonden omwille van hun deelname aan de actiedag tegen genetisch gemanipuleerde aardappelen in Wetteren op 29 mei 2011. Zij veroordeelde de activisten voor ‘bendevorming’, ‘vernieling’, en ‘weerspannigheid’ met straffen tussen de 3 en 6 maanden voorwaardelijk, geldboetes en een schadevergoeding.

Bij het horen van de uitspraak voelden de beklaagden zeker enige opluchting, omdat effectieve gevangenisstraffen van de baan zijn. Maar deze veroordeling is vooral een gevaarlijk precedent voor iedereen die de vrijheid van meningsuiting belangrijk vindt. Nooit eerder werden milieu-activisten in Belgie veroordeeld voor bendevorming. Er zal dan ook zeker beroep aangetekend worden tegen deze uitspraak. “De veroordeling tot bendevorming staat in geen verhouding tot het uittrekken van een aantal aardappelen in een omstreden promotieveld voor GGOs” zei Barbara van Dijck, één van de beklaagden. “De actie had tot doel een maatschappelijk probleem zichtbaar te maken. En trouwens, het ging om een veld waarvan de vergunning achteraf door de rechtbank illegaal verklaard is.”

“Door de actievoerders te criminaliseren en hen zwaar te straffen, leidt men de aandacht af van de grond van de zaak: de introductie van genetisch gemanipuleerde organismen in de landbouw", zei François de Saint-Georges, een andere beklaagde. “De voornaamste doelstelling van GGOs is dat het toelaat om zaaigoed in handen te geven van multinationale bedrijven en daarmee voedselsoevereiniteit onmogelijk maken. Bovendien zijn ze ongewenst door een groot deel van de bevolking en houden ze onnodige risico’s in voor het milieu en de gezondheid. En dat terwijl we weten dat er voldoende manieren zijn om wereldwijd gezond voedsel te verbouwen zonder GGO-gewassen."

De elf activisten en hun advocaten laten het er niet bij zitten en beraden zich op de volgende stap. “De uitspraak is op zich contradictorisch, waar men voor zeer ernstige misdrijven (bendevorming) puur symbolische straffen uitspreekt », zegt advocate Mieke van den Broek. Eerder toonden juristen al aan hoe absurd deze zaak is.

Bart Staes, lid van het Europees Parlement voor Groen en een van de vrijwillige verschijners in dit proces reageerde: "Dit is een zeer gevaarlijk precedent, en slecht voor de democratie, om deze groep mensen te veroordelen voor bendevorming. Zo zullen in de toekomst ook akties van andere sociale bewegingen zoals de vredes-, milieubeweging en de vakbonden gevaar lopen."

De rechter heeft het verzoek van deze honderd mensen, die ook berecht wilden worden, niet ingewilligd. Maar zij zullen de 11 van Wetteren blijven steunen, en ook op andere manieren hun verzet tegen de gang van zaken laten blijken.
Het ontbrak aan een publiek debat over de nood en wenselijkheid van GGOs, en dankzij deze actie is die eindelijk opnieuw aangezwengeld. Meer en meer mensen vormen een opinie en nemen positie in. Het gaat duidelijk om een maatschappelijke kwestie die te belangrijk is om uitsluitend in de handen van technisch experts te laten.

Onlangs nog toonden choreografe Anne Teresa de Keersmaecker en schrijver Jeroen Olyslaegers aan dat de rol van wetenschappelijk onderzoek in het streven naar een duurzame landbouw iedereen aanbelangt. De Keersmaecker reageerde op de uitspraak: “De misdaad van Barbara Van Dyck en haar mede-actievoerders bestaat erin dat ze hun mening geuit hebben. Ik vind het onaanvaardbaar dat mensen die de moed hebben publiek actie te ondernemen en vragen te stellen over issues die de gezondheid van ons en onze kinderen aanbelangen, nu als bendelid veroordeeld worden. In onze maatschappij waar grote industriële groepen op een verdoken en vaak perfide wijze het beleid en de publieke opinie manipuleren, is het van het grootste belang dat openbaar en democratisch protest mogelijk blijft. In een rechtstaat zou ook die tegenstem zich beschermd moeten weten.”

De actievoerders kunnen intussen ook op brede internationale steun rekenen, onder meer nog van Vandana Shiva, wereldbefaamd onderzoekster en activiste uit India. Ze moedigde de veldbevrijders aan om actie te blijven voeren tegen een ondemocratische en onrechtvaardig agro-industrieel landbouwmodel. Beluister haar boodschap

Ondanks de weerstand van vele mensen en organisaties gaat de Vlaamse overheid door met de promotie van genetische gemanipuleerde organismen door het opzetten van nieuwe veldproeven. Het gaat om een driejarige proef met GG-mais (2012-2014) en mogelijk ook een zevenjarige proef met GG-populieren die zou starten in 2014.

Field liberation movement en Bart Staes