Nucleair Afval: Europese Commissie wil echte nucleaire problemen samen met voorstel atoomafval begraven

• 2010-11-03
• Klimaat & energie Milieu & dierenwelzijn

Europees Commissaris voor energie Günther Oettinger presenteerde zijn voorstellen voor een nieuwe richtlijn voor de berging van nucleair afval. “Er kleven fundamentele bezwaren en zorgen aan dit voorstel,” aldus Europees parlementslid Bart Staes (Groen!).

Staes: "De voorstellen van vandaag over de berging van nucleair afval, lijken weinig meer te zijn dan een goedkope oefening in public relations. Een poging ook om de illusie te creëren dat de EU iets aan dit probleem doet, en daarmee een zweem van legitimiteit verleent aan de heropleving waarvan de nucleaire industrie blijft dromen. Laat niemand zich vangen aan dit gespin van de Commissie, want deze voorstellen doen niets aan het ondervangen van terechte zorgen van burgers over nucleair afval.”

De EU-lidstaten moeten, als het aan Oettinger ligt, tegen 2015 programma's hebben met plannen voor de bouw en het beheer van definitieve opbergingsfaciliteiten voor radioactief afval. Staes: “Om te beginnen zijn alleen al de definities van nucleair afval te vaag. Ze geven lidstaten de mogelijkheid om zelf te bepalen wat zij verstaan onder nucleair afval, en om een reeks aan potentieel gevaarlijke materialen buiten deze toekomstige richtlijn te houden (1).”

Staes: “Voorts voorziet de Commissie geen enkele structuur voor hoe de beheersplannen en faciliteiten voor atoomafval beoordeeld en geëvalueerd moeten worden. Noch worden er richtlijnen gegeven over hoe besluitvorming en inspraak van burgers vorm moet krijgen. Ook de cruciale kwestie van financiële aansprakelijkheid blijft onaangeroerd. Dit ondanks het feit dat een aantal lidstaten zwakke of niet bestaande regelgeving hebben over wie op welke manier garant moet staan voor de enorme kosten rond veilig beheer van nucleair afval. De ramingen van die kosten blijven alsmaar stijgen en werden in Frankrijk onlangs verdubbeld. Ook voor de ontmanteling van kerncentrales is er onvoldoende financiële rugdekking, zo bleek onlangs ondermeer in Nederland.”

Staes: “In plaats hiervan geeft de Europese Commissie de indruk dat er al overeenstemming bestaat over diep geologische berging van atoomafval, wat de eveneens bestaande bezwaren ontkent. Het debat over deze ‘definitieve oplossing’ is bepaald niet gesloten en er bestaat geen technische of politieke consensus over permanente berging.”

De voorstellen schieten dus zwaar tekort, zeker omdat het gaat over een ernstige kwestie als radioactief afval, vindt Staes: "Juist het ontbreken van een eenduidige oplossing voor het omgaan met gevaarlijk nucleair afval, maakt de roep om een 'nucleaire renaissance' in Europa des te meer onverantwoord.”

Een laatste argument tegen deze opleving van kernenergie is economisch van aard, stelt Staes: “Behalve het niet opgeloste afvalprobleem, is in de 50 jaar dat kernenergie bestaat, het almaar duurder en weinig efficiënter geworden. De echte kost van de bouw van een kerncentrale in Frankrijk is 3 keer duurder geworden op 20 jaar. Dat is niet logisch voor de ontwikkeling van een techniek en toch wil men persé doorgaan met deze gevaarlijke energiebron. Een econoom en specialist kernenergie stelde daarom onlangs deze vraag: ‘Stel dat men nu een personal computer op de markt zou brengen, die nog steeds de snelheid heeft van een PC van in de jaren ’80, maar wel tienduizend euro zouden kosten, hoeveel mensen zou zo’n PC kopen?’ En toch is dat precies wat men ons met kernenergie probeert te verkopen. De hoge energiefacturen van Belgen zijn er niet vreemd aan.”

(1) Met name kan elke gebruikte nucleaire brandstof worden uitgesloten van deze richtlijn, als de industrie kan aantonen dat er een potentieel is voor hergebruik. Dit zou ook kunnen betekenen dat Oettinger zijn eigen belofte verbreekt om elke export van atoomafval te verbieden. Een product kan immers brandstof in plaats van afval heten. Ook zullen afval van het ontginnen van uranium, afval van militaire activiteiten en enkele andere bronnen van nucleair materiaal niet als afval gelden.