Migratie-agenda EU ontbeert lange termijnvisie en is inconsistent

• 2015-05-13
• Democratie & mensenrechten Sociaal beleid Ontwikkelings samenwerking Geldzaken & handel Europa in de wereld

De Europese Commissie presenteerde vandaag de Europese agenda voor migratie. Het achttien pagina's tellende document bevat een aantal goede, ambitieuze voorstellen, maar faalt volgens Bart Staes, Europees Parlementslid Groen, waar het in de kern om draait: hoe zorgen we er voor dat de zoektocht van steeds meer mensen op zoek naar een menswaardig bestaan, niet uitdraait op een spelletje Russische roulette, dat ze te vaak met hun leven bekopen?

Staes: "Er is verandering nodig. De situatie op de Middellandse Zee, de conflicten en armoede in Afrika, Azië en het Midden-Oosten schreeuwen om een andere, ambitieuzere en holistische aanpak, en de Europese Commissie grijpt de kans niet om dat aan te bieden. De groenen zullen in het Europees Parlement de komende week pleiten voor een humaner Europees asielbeleid, dat mensen een mogelijkheid biedt om op een veilige en juiste manier naar Europa te komen. "Dat Mogherini ondertussen bij de VN pleit voor militaire interventie aan de kust van Libië is daarvan het tegenovergestelde. Dat maakt de situatie alleen maar onveiliger voor mensen die oorlogsgebieden ontvluchten."

Uit de cijfers van de Internationale organisatie voor Migratie blijkt duidelijk dat het aantal mensen dat de oversteek waagt in vergelijking met vorig jaar, toen de Italiaanse marine met Mare Nostrum nog een grote search- en rescue operatie ondernam, gelijk is gebleven. Het enige verschil met vorig jaar is dat we over dezelfde periode 30 keer meer dodelijke slachtoffers hebben: 96 doden in 2014 tegenover 1500 doden in de eerste vier maanden van dit jaar!

De Europese Commissie stelt kortetermijnoplossingen voor de toestroom van vluchtelingen voor, zoals meer geld voor reddingsacties op zee, maar zwijgt over hoe de mobiliteit van arbeidsmigranten en het gezinsherenigingsbeleid verbeterd kan worden. Als het gaat om het bestrijden van de kern-oorzaken van migratie, komen Juncker & co niet verder dan het manu militari bestrijden van mensensmokkelaars. Het is nauwelijks een agenda te noemen, maar symptoombestrijding. Concrete, en vernieuwende, lang termijn plannen ontbreken.

Staes: "We moeten als Europese Unie  de hand in eigen boezem steken en het bredere plaatje zien: ons fout lopend internationaal handels-, landbouw,- en visserijbeleid zorgt – naast andere factoren – ervoor dat kleinschalige boeren en vissers in het Zuiden amper kunnen bestaan en honger lijden. Vanwege deze uitzichtloosheid trekken velen weg richting grote steden en vervolgens naar Europa. Het zijn ook deze processen die een migratiedruk richting Europa veroorzaken. De link tussen handels-, landbouw- en investeringsbeleid, honger en migratie moet dringend hoog op de politieke agenda komen."

Quota

Op papier is er een geharmoniseerd Europees asielbeleid dat in de praktijk door de verschillende EU-lidstaten anders en vaak té restrictief wordt uitgevoerd. De Europese Commissie zou volgens Staes beter moeten nadenken over vormen van legale migratie, omdat het veelal ook familieleden zijn die op de boot stappen om de gevaarlijke overtocht te maken in het kader van gezinsmigratie.

Staes wijst er daarnaast op dat een deel van de overstekers komt om te werken in het illegale circuit. Staes: "De Europese Commissie kiest er voor weg te kijken en de informele arbeidsmarkt te negeren. Een verantwoordelijke toekomstgerichte agenda voor migratie doet ook voorstellen voor een legale toegang voor arbeidsmigranten. Dat is gezien de vergrijzende Europese bevolking ook een noodzaak."

De Europese Commissie heeft eindelijk begrepen dat de lidstaten een collectieve verantwoordelijkheid moeten opnemen en wil voor het einde van dit jaar nog met een voorstel komen dat een automatische verdeelsleutel van vluchtelingen over Europa afdwingt. Staes is positief over deze stap waar Groen al jaren voor pleit. Wel vreest hij dat de tegendraadse houding van de EU-lidstaten nog roet in het eten kan gooien. Hij hoopt dan ook dat de Commissie zich niet laat intimideren door de krasse taal van sommige regeringsleiders in landen als Nederland en Groot-Brittannië.

Wat betreft het opvangquotum voor België (2,91%) , komen we er wel heel makkelijk vanaf, meent Staes: "Als het gaat om resettlement waarbij de EU in samenwerking met de UNHCR 20.000 vluchtelingen wil opvangen, die nu in grote kampen buiten Europa leven, dan komt dat voor België neer op 490 mensen. aangezien België er in dit kader al zo'n 300 opvangt, komt dat dus neer op slechts 190 extra. Gezien de omvang van de humanitaire crisis en de rijkdom van dit land een marginale geste. Wellicht kan staatssecretaris voor Migratie Theo Francken een extra gebaar maken, nu hij Lampedusa heeft bezocht?"