Laat EU 'Kopenhagen' bewust uitmonden in klimaatcircus?

• 2009-11-04
• Klimaat & energie

Naarmate de volgens velen historische klimaattop in Kopenhagen dichterbij komt, neemt de Europese Unie elke keer opnieuw besluiten of zendt het signalen uit, waarmee de kans op een serieus klimaatbeleid bepaald niet toeneemt. Europees parlementslid Bart Staes (Groen!) wijst op enkele besluiten en signalen van afgelopen week: "De uitspraken van Europees Commissievoorzitter Jose Manuel Barroso dat Kopenhagen sowieso geen bindend akkoord zal opleveren, zijn weinig geruststellend. Er lijkt in Europa sprake van een gebrek aan politieke wil."

"Dat de VN-klimaatonderhandelingen in Kopenhagen die over een maand in Kopenhagen beginnen uiterst lastig zullen verlopen, was al iedereen duidelijk," stelt Staes, "maar dat EU-leiders nu al hardop rondbazuinen dat er niks concreets zal worden afgesproken in Kopenhagen, betekent dat Europa definitief erkent dat het geen politieke leiderschap meer wil tonen."

Om visueel en informatief te laten zien dat er een steeds diepere kloof gaapt tussen de klimaatretoriek van politieke leiders enerzijds en hun daden anderzijds, lanceerde de groene fractie in het Europees Parlement de website www.climatecircus.com. "Via humor en feiten willen we laten zien waar Kopenhagen dreigt op uit te draaien: een internationaal klimaatcircus".

Deze week werden onder grote druk van het bedrijfsleven en lidstaten twee besluiten genomen die een daadkrachtig klimaatbeleid absoluut niet ten goede zullen komen. Ten eerste is er het akkoord over het toekennen van energiezuinige labels aan huishoudelijke apparaten. Tot nu toe konden consumenten kiezen uit een categorie G (van niet energiezuinig) tot A (voor het meest energiezuinig). Maar voortaan zullen op voorstel van enkele lidstaten ook koelkasten en wasmachines het label A++++ mogen gebruiken.

Staes: "Hiermee verwordt een voor consumenten waardevol, informatief label tot een cynisch PR-instrument. Het introduceren van A+ en A++ betekende al het uithollen van de A tot G-schaal. Maar door er nog enkele ridicule plusjes aan toe te voegen, zijn we bezig met het compleet groenwassen van apparaten. Want het nieuwe voorstel - dinsdag overeengekomen in een overleg tussen onderhandelaars van het EP, de Europese Raad en de Europese Commissie - betekent dat vrijwel elk nieuw apparaat in een categorie A terecht zal komen. Het is hetzelfde alsof je iedere atleet op de Olympische spelen een gouden medaille zou geven. En dit ontneemt bij de consumenten elke prikkel om te kiezen voor het meest energiezuinige model, hetgeen goed is voor de planeet én hun portemonnee."

Emissierechten

Vandaag stemde een meerderheid van de milieucommissie van het EP een bezwaar van de groenen weg tegen een voorstel van de Europese Commissie. Dat gaat over het aantal bedrijfssectoren (buiten de energiesector) dat vanaf 2013 wel of niet onder het Europese emissiehandelssysteem ETS zou vallen. In het voorstel van de Europese Commissie staat dat 77 procent van alle sectoren een risico lopen op 'carbon leakage'. Dat wil zeggen: als wij hen verplichten om te betalen voor hun CO2-emissierechten, dan verdwijnen die bedrijven naar landen buiten de EU, met evenveel of meer CO2-uitstoot tot gevolg. Hierdoor krijgen bedrijven - met dank aan intensieve lobby van ondermeer 'Business Europe' - hun emissierechten vanaf 2013 gratis en voor niets. En zo krijgt bijna viervijfde van de bedrijven mooie bonussen (afhankelijk van de koolstofprijs) en amper prikkels om de CO2-uitstoot te verminderen.

Staes: "Het is niet alleen onverstandig omdat dit een klimaatbeleid ondermijnt dat ook echt zoden aan de dijk zet, maar vooral omdat het de kosten voor het bedrijfsleven zal doen oplopen. Vele studies wijzen uit dat hoe langer men wacht met de transformatie naar een koolstofarme economie, hoe duurder die zal worden. Dit besluit is bovendien in strijd met de eigen Europese ETS-wetgeving."

Volgens Staes laat de EU met deze timing opnieuw na om de kansen op een succesvol Kopenhagen te vergroten. "Succesvol betekent het beperken van de temperatuurstijging tot twee graden Celsius. Dat is nodig om al te grote rampen in ontwikkelingslanden te beperken," aldus Staes.

En dan de jaarlijks miljoenen vluchtelingen en duizenden doden die nu al een realiteit zijn als gevolg van klimaatverandering. Vandaag getuigde activiste Pelenise Alofa uit het Pacifische eiland Kiribati op uitnodiging van Staes in het EP. Een van haar verzoeken aan het Westen: "Onze president en andere politieke leiders in de Pacific bereiden ons geestelijk voor op massale migratie - van Kiribati alleen al 90.000 mensen. Maar alstublieft, wij proberen ons aan te passen aan oprukkend zeewater en ons drinkwater dat zouter wordt. Maar wij willen geen klimaatvluchtelingen worden. Daarom, geef ons een kans en verminder jullie CO2-uitstoot. Immers, zal Europa ons willen opvangen?"