Persberichten

AA
Europees Parlement neemt standpunt in over TTIP-onderhandelingen


De Europese Commissie (EC) onderhandelt sinds de zomer van 2013 namens de Europese Unie over TTIP. De 28 lidstaten van de EU gaven een mandaat aan de EC voor deze onderhandelingen. Als de Commissie tot een akkoord komt met de VS, dan moeten de lidstaten (de Raad) en het Europees Parlement (EP) akkoord gaan met het eindresultaat voordat het verdrag in werking kan treden. Cecilia Malmström, Commissaris voor Handel, moet zich dus verzekeren van voldoende steun van de lidstaten en het EP tijdens de onderhandelingen. Het Europees Parlement stemde in 2012 nog tegen het ACTA-verdrag nadat er een verdragstekst voorlag.
 

Woensdag 10 juni tussen 12.00 en 14.00 uur, stemt het EP over een resolutie die aangeeft hoe TTIP, het handels- en investeringsverdrag met de Verenigde Staten, eruit zou moeten zien. Deze resolutie geeft een idee aan de Commissie welk onderhandelingsresultaat acceptabel zou zijn voor het EP en wat de prioriteiten in de onderhandelingen volgens het Parlement zouden moeten zijn. De resolutie is zelf niet bindend, maar als de Commissie deze negeert, dan riskeert ze dat een meerderheid van het Europees Parlement het verdrag aan het eind van de rit afkeurt. In dit artikel bundelen we informatie over de stemming en achtergrondinformatie over het TTIP-rapport van het Europees Parlement.

Groen zegt nee tegen TTIP

Groen heeft fundamentele bezwaren tegen TTIP. Groen hoopt dan ook dat het Europees Parlement zoveel mogelijk van deze bezwaren overbrengt aan de onderhandelaars. Dat verkleint de kans dat er een handelsakkoord komt dat grote schade zal berokkenen aan de Europese democratie en Europese standaarden.


Waar wordt precies over gestemd?

De resolutie die ter stemming voorligt, is voorbereid door de bevoegde handelscommissie. Op woensdag 28 mei stemde een meerderheid van de leden van die commissie in met de resolutie over TTIP. Nu stemmen alle 751 Europarlementariërs over de tekst. Maar aangezien er veel controverse is over de tekst, zijn er 114 amendementen ingediend die de tekst soms op essentiële punten proberen aan te passen. Daarnaast kunnen tekstpassages in aparte stemmingen uit de tekst worden gehaald.

Belangrijkste strijdpunten die in de amendementen aan bod komen:

Stoppen of doorgaan met de onderhandelingen?

De handelscommissie begint haar resolutie met het uitspreken van impliciete steun aan het onderhandelingsproces door inhoudelijke aanbevelingen aan de Europese Commissie te doen. Amendement 12 van de Groene fractie, amendement 31 (vijfsterrenbeweging en UKIP) en amendement 77 (links) wijzigen deze tekst en roepen de Europese Commissie op om met de onderhandelingen over TTIP te stoppen.


Geschillenbeslechting tussen staten en investeerders: ISDS

ISDS is veruit het meest controversiële onderdeel van TTIP. Door alle ophef hierover voelde Commissaris Malmström en ook veel ministers zich genoodzaakt om het oorspronkelijke plan voor ISDS opnieuw te herzien. Zij hebben een 'gemoderniseerde' variant van ISDS voorgesteld waarbij onder andere de onafhankelijkheid van rechters, het recht om te reguleren in het publiek belang, en transparantie beter gegarandeerd zouden zijn. Een groot deel van het Europees Parlement (zo ook Groen) blijft echter sceptisch over ISDS en vindt dat geen enkele vorm van ISDS in het verdrag zou moeten worden opgenomen. Buitenlandse investeerders zouden dan net als binnenlandse investeerders de gewone rechtsgang moeten bewandelen van de VS en de EU om eventuele geschillen aan te kaarten.


Voor de TTIP-stemming zijn drie uitkomsten mogelijk over ISDS:


1. Impliciete omarming (geen afwijzing) van ISDS in TTIP en steun voor de hervormingsvoorstellen van Malmström. Dit maakt deel uit van de tekst zoals voorbereid door de handelscommissie. Als de verschillende amendementen worden verworpen, is dit de lijn die het EP kiest:


"to ensure the applicability of international agreements, to bring an end to the unequal treatment of European investors in the US on account of existing agreements of Member States; to ensure that foreign investors are treated in a non-discriminatory fashion and have a fair opportunity to seek and achieve redress of grievances while benefiting from no greater rights than domestic investors:
– to build on the concept paper recently presented by Commissioner Malmström to INTA Committee on May 7 and the ongoing discussions in the Trade Ministers' Council and to use them as a basis for negotiations on a new and effective system of investment protection, as they provide very welcome proposals for reform and improvement,
– taking into account the EU's and the US' developed legal systems, to trust the courts of the EU and of the Member States and of the United States to provide effective legal protection based on the principle of democratic legitimacy, efficiently and in a cost-effective manner,
– to propose a permanent solution for resolving disputes between investors and states which is subject to democratic principles and scrutiny, where potential cases are treated in a transparent manner by publicly appointed, independent professional judges in public hearings and which includes an appellate mechanism, where consistency of judicial decisions is ensured and the jurisdiction of courts of the EU and of the Member States is respected,
– in the medium term, a public International Investment Court could be the most appropriate means to address investment disputes;"


2. Amendement 115 van de sociaaldemocratische rapporteur Bernd Lange wijst private arbitrage in TTIP af. Dit betekent dat de hervormingsvoorstellen van Malmström in principe niet voldoende zijn voor het EP. De tekst is echter niet erg expliciet. Het wijst eigenlijk private arbitrage in ISDS af, niet ISDS op zich. Dus de Commissie zou kunnen argumenteren dat hun voorstel ISDS publieke arbitrage voorstelt, waardoor ze zogezegd 'transparant' zijn. De sociaaldemocraten houden hier dus een achterpoortje open.


"– to propose a permanent solution for resolving disputes between investors and states – without the use of investor-state dispute settlement (ISDS) private arbitration – which is subject to democratic principles and scrutiny, where potential cases are treated in a transparent manner by publicly appointed, independent professional judges in public hearings and which includes an appellate mechanism, where consistency of judicial decisions is ensured and the jurisdiction of courts of the EU and of the Member States is respected,"


3. Amendement 27 ingediend door de Groene fractie en kritische sociaaldemocraten bevat de expliciete tekst "geen ISDS in TTIP". Deze tekst laat geen enkele twijfel dat het Europees Parlement ISDS niet accepteert. Als dit amendement een meerderheid krijgt, zal Malmström haar beleid moeten aanpassen.


"(xv) to ensure that foreign investors are treated in a non-discriminatory fashion and have a fair opportunity to seek and achieve redress of grievances, while benefiting from no greater rights than domestic investors; to oppose the inclusion of investor-state dispute settlement (ISDS) in TTIP, as other options to enforce investment protection are available, such as domestic remedies;"


Als opties 2 of 3 een meerderheid krijgen, zou de rechterflank van het EP wel eens tegen de hele TTIP-resolutie kunnen stemmen. Dit zou betekenen dat het EP formeel geen positie inneemt over TTIP, maar het zal een signaal afgeven dat TTIP ratificatie door het EP zeer onzeker is.
Voor Groen is ISDS een van de grootste bedreigingen voor de democratie die TTIP bevat. Het geeft grote bedrijven een machtig wapen waarmee ze overheden kunnen dreigen met schadeclaims als hun investeringen geraakt worden door wetgeving die het algemeen belang voorstaat.

Liberalisering van diensten

Er is binnen het Europees Parlement veel scepsis over de benadering in de onderhandelingen om alle diensten die niet expliciet in het verdrag genoemd worden, als geliberaliseerd te beschouwen: een zogenaamde 'negative list' van diensten die expliciet uitgezonderd zijn van liberalisering. Dit zou de ruimte van overheden kunnen inperken om private diensten terug te brengen in publieke handen of nieuwe sectoren in de toekomst al dan niet publiek vorm te geven. De handelscommissie heeft een kritische tekst aangenomen die zich hier tegen verzet:


to build on the joint statement reflecting the negotiators’ clear commitment to exclude current and future Services of General Interest as well as Services of General Economic Interest from the scope of application of TTIP, (including but not limited to water, health, social services, social security systems and education), to ensure that national and if applicable local authorities retain the full right to introduce, adopt, maintain or repeal any measures with regards to the commissioning, organisation, funding and provision of public services as provided in the Treaties as well as in the EU's negotiating mandate; this exclusion should apply irrespective of how the services are provided and funded;


Groen heeft samen met enkele andere fracties amendement 13 ingediend die vraagt om in TTIP expliciete provisies op te nemen die overheden volledige vrijheid geeft om publieke diensten te behouden en nieuwe diensten publiek vorm te geven door gebruik te maken van een zogenaamde 'positive list'.


(v) to ensure that negotiations on services liberalisation are pursued in full accordance with the ‘positive list’ approach, for both Market Access and National Treatment, as it applies in the EU-Korea FTA; to ensure by way of a horizontal clause that public authorities retain the option of reassuming public control over liberalised services of general economic interest;


Samenwerking op het vlak van regelgeving: Regulatory cooperation

De Europese Commissie wil technische handelsbelemmeringen opheffen door Europese en Amerikaanse regelgeving beter op elkaar af te stemmen. Dit voornemen levert veel zorgen op, omdat het lastig te bepalen is wat precies een technische standaard is en wat grotere politieke gevolgen heeft. Regelgevende samenwerking zou ertoe kunnen leiden dat wetgeving vooraf gescreend moet worden op de handelseffecten. Dit kan ertoe leiden dat milieunormen, sociale normen of mensenrechten op de achtergrond worden geplaatst. Bovendien biedt regelgevende samenwerking belangengroepen veel mogelijkheden om wetgeving te beïnvloeden of zelfs te voorkomen. Dan ontstaat het risico dat politieke debatten niet langer in parlementen gevoerd worden, maar in minder transparante fora waar sectorbelangen zwaar vertegenwoordigd zijn. Er zijn aanwijzingen dat handelsverdragen nu al een remmend effect hebben op wetgeving.


De oorspronkelijke tekst van de handelscommissie is dubbelzinnig over regelgevende samenwerking: enerzijds wijst de tekst op de gevaren ervan, anderzijds pleit de tekst wel voor het institutionaliseren van regulatory cooperation in TTIP. Verschillende amendementen proberen een kritischere lijn te nemen over regelgevende samenwerking (17, 18, 88).


Belangrijkste tekstpassage over regulatory cooperation van de handelscommissie:


"the establishment of a structured dialogue and cooperation between regulators in the most transparent way possible and involving stakeholders; to include cross-cutting disciplines on regulatory coherence and transparency for the development and implementation of efficient, cost-effective, and more compatible regulations for goods and services"

Financiële dienstverlening

De EU en de VS hebben de ambitie uitgesproken om hun financiële markten hechter te integreren. Groen vreest dat financiële regulering hierdoor zal worden afgezwakt. De invloed van de financiële sector op wetgeving is nu al veel te groot. Door financiële regelgeving ook onderdeel te maken van regulatory cooperation krijgt de financiële sector nog meer mogelijkheden om belangrijke financiële wetgeving af te zwakken zoals kapitaaleisen voor banken, de aanpak van flitshandel of het verbieden van gevaarlijke financiële producten. Dergelijke regels zouden dan als het afschermen van de markt kunnen worden geïnterpreteerd terwijl ze dienen om de financiële stabiliteit te garanderen en een nieuwe financiële crisis te voorkomen of consumenten te beschermen.

De tekst van de handelscommissie wil garanties dat betere markttoegang en samenwerking op het vlak van regelgeving niet ten koste gaat van financiële stabiliteit.


to combine market access negotiations on financial services with convergence in financial regulation at the highest level, in order to support the introduction and compatibility of necessary regulation in order to reinforce financial stability, to ensure adequate protection for consumers of financial goods and services and support ongoing cooperation efforts in other international forums, such as the Basel Committee on Banking Supervision and the Financial Stability Board; to ensure that these cooperation efforts do not limit the EU and member states regulatory and supervisory sovereignty, including their ability to ban certain financial products and activities;


Amendement 87 wil dat de EU geen verdere toezeggingen doet aan de VS voor markttoegang voor financiële dienstverlening.

 
Gegevensbescherming en intellectueel eigendom

De handelscommissie ging akkoord met kritische teksten over de Amerikaanse praktijken van massasurveillance en wil de volledige vrijheid houden om Europese wetgeving op het vlak van bescherming van persoonsgegevens zelf vorm te geven:


to keep in mind that the consent of the European Parliament to the final TTIP agreement could be endangered as long as the US blanket mass surveillance activities are not completely abandoned and an adequate solution is found for the data privacy rights of EU citizens, including administrative and judicial redress, as stated in the paragraph 74 of the Parliament resolution of 12 March 2014;


to ensure that the EU’s acquis on data privacy is not compromised through the liberalisation of data flows, in particular in the area of e-commerce and financial services, while recognizing the relevance of data flows as a backbone of transatlantic trade and the digital economy; to incorporate, as a key point, a comprehensive and unambiguous horizontal self-standing provision, based on Article XIV of the General Agreement on Trade in services (GATS), that fully exempts the existing and future EU legal framework for the protection of personal data from the agreement without any condition that it must be consistent with other parts of the TTIP; to negotiate provisions which touch upon the flow of personal data only if the full application of data protection rules on both sides of the Atlantic is guaranteed and respected to cooperate with the United States in order to encourage third countries to adopt similar high data protection standards around the world;


De handelscommissie wil dat TTIP een hoofdstuk over intellectueel eigendom bevat. Amendementen 109 en 23 pleiten ervoor dat de EU zelf moet kunnen besluiten over de harmonisatie op het vlak van copyright en patenten.


(xvi) to ensure that TTIP includes an ambitious, balanced and modern chapter on and precisely defined areas of intellectual property rights, including recognition and enhanced protection of geographical indications and reflects a fair and efficient level of protection, while ensuring a fairbalance of IPRs and the public interest, in particular the need to preserve access to affordable medicines by continuing to support the TRIPS flexibilities; to abstain from negotiations on copyright, trademarks and patents, given that neither the EU nor its Member States have taken a decision on comprehensive harmonisation of these rights to intellectual property;

 
Hygiëne, voedselveiligheid, dierenwelzijn (cosmetica, pesticiden, chemische producten)

Wanneer wetenschappelijke gegevens geen uitsluitsel geeft over de veiligheid van producten, kunnen die in de EU worden verboden. Dit voorzorgsprincipe is een essentieel grondbeginsel van de EU en werd ingesteld belang van de Europese burger. Amerikaanse handelsvertegenwoordigers pleiten actief voor de afschaffing van dit voorzorgsprincipe. De handelscommissie maakt een verwijzing naar dit voorzorgsbeginsel dat in de EU geldt, maar niet in de VS. Maar verderop in de tekst beschouwt de handelscommissie hygiëne en voedselveiligheid als handelsbarrières die opgeheven moeten worden. Dit geeft de onderhandelaars een vrijbrief om Europese standaarden op te offeren voor de handel.


Tekst handelscommissie:


"to aim in the first place at the elimination or significant reduction of excessively burdensome SPS (sanitaire) measures including related import procedures; in particular to ensure that pre-approvals, obligatory protocols or pre-clearance inspections are not applied as a permanent import measure"


De Groene fractie is tegen deze tekstpassage en dient amendement 19 in om niet over gevoelige sectoren te onderhandelen met de Amerikanen:


(ii a) to recognise that, where the EU and the US have very different rules, there will be no agreement, such as on public healthcare services, GMOs, the use of hormones in the bovine sector, REACH and its implementation, and the cloning of animals for farming purposes, and therefore not to negotiate on these issues;

Energie

De tekst voorgesteld door de handelscommissie dringt erop aan dat TTIP geen invloed mag hebben op de vrijheid om te besluiten over het wel of niet winnen van bepaalde energiebronnen zoals schaliegas. Anderzijds pleit de tekst van de handelscommissie wel voor het opheffen van beperkingen voor het importeren en exporteren van allerlei vervuilende fossiele energiesoorten:


"abolish any existing restrictions or impediments of export for fuels, including LNG and crude oil, between the two trading partners,"


Groen vindt dat TTIP volledig de verkeerde insteek heeft en trans-Atlantische samenwerking eigenlijk zou moeten gaan over het tegengaan van klimaatverandering. Het winnen en exporteren van fossiele energie past daar niet bij. Daarom dient de groene fractie de volgende twee amendementen in:


Amendement 21: (vii a) to ensure that the objective of reducing EU greenhouse gas emissions by 95 % by 2050 is taken into account in the TTIP negotiations, therefore insisting that ambitious and binding common energy efficiency and savings measures, as well as the promotion of renewables, are the economically and environmentally most sustainable options to achieve this goal;


Amendement 22: (viii a) to ensure that particularly high greenhouse gas intensive fuels such as liquefied natural gas (LNG) derived from shale gas and crude oil derived from tar sands are banned from the EU market, as not doing so would jeopardise international climate commitments, be at odds with EU climate legislation and objectives, undermine the recommendations on unconventional fuels and infringe the Fuel Quality Directive;


Wat zijn de stemverhoudingen in het Europees Parlement?

In het Europees Parlement zitten 751 Europees Parlementsleden van verschillende politieke groepen. Hieronder hun aantallen en de verwachte houding die zij zullen innemen:

  • 218 EPP, christendemocraten: (overwegend positief over TTIP en ISDS)
  • 190 S&D, sociaaldemocraten: (overwegend positief maar verdeeld over TTIP en kritisch op onderdelen. Verdeeld over in hoeverre ze een hervormde variant van ISDS zouden kunnen steunen).
  • 72 ECR, conservatieven: (positief over TTIP en ISDS)
  • 70 ALDE, liberalen: (positief over TTIP en ISDS)
  • 52 GUE, links: (wijst TTIP en ISDS af)
  • 50 Groenen: (wijzen TTIP en ISDS af)
  • 46 EFDD, vijfsterrenbeweging en UKIP (Italianen tegen TTIP en ISDS)
  • 51 Niet-ingeschrevenen: (Wijzen TTIP en ISDS grotendeels af)

 

GroenDe enige partij die sociaal én milieuvriendelijk is.

www.groen.be

De Groenen/EVAGroenen en Europese Vrije Alliantie in het Europees Parlement.

www.greens-efa.eu

Samen ijveren voor een beter Europa en klimaat?
contact