EU-zaadwetgeving: Tendens om levensvormen en zaden te privatiseren moet stoppen

• 2013-09-18
• Voeding & landbouw Klimaat & energie Democratie & mensenrechten Sociaal beleid Ontwikkelings samenwerking Gezondheid & consumenten Milieu & dierenwelzijn Geldzaken & handel Europa in de wereld

Samen met de Indiase Vandana Shiva, internationaal milieu activiste en wetenschapster, riep Bart Staes (Groen Europarlementslid) vandaag in het Europees Parlement op om de op til zijnde Europese wetgeving rond de verkoop, toegang tot en het gebruik van (landbouw)zaden van tafel te vegen. "De huidige tendens om van gewassen louter koopwaar te maken en te beschouwen als grondstoffen, moet hier en nu stoppen. De vrijhandelsakkoorden die Karel De Gucht met de VS wil sluiten, zullen het omgekeerde doen", aldus Staes.

De Europese groenen zullen samen met de beweging van Shiva strijden tegen de nieuw voorgestelde Europese wetgeving rond zaden, die de huidige desastreuze situatie zal versterken. Momenteel beheersen een tiental multinationale bedrijven grote delen van de landbouw met door hen ontwikkelde hybride en genetisch gewijzigde zaden en de daarbij horende kunstmeststoffen en pesticiden. Ze controleren 70% van de mondiale zadenmarkt. Dit creëert een alles behalve efficiënt industrieel landbouwsysteem, gebaseerd op intensieve en dure inzet van energie en chemische stoffen, dat duidelijk niet in staat is om de wereldbevolking te voeden. En dat niet zou kunnen blijven bestaan zonder miljarden subsidies.

Staes: "Deze grote concerns beheersen 75% van de zaden en voedselmarkt terwijl ze slechts in 28% van de voedselproductie (cijfers van het FAO) voorzien. Liefst 72% van het voedsel wordt wereldwijd geproduceerd door kleine boeren. Hoezo we hebben multinationals nodig om de wereld te voeden? Het beleid - waar bedrijven via lobbying overigens voor een groot deel zelf voor zorgden - zorgt alleen voor meer monopolies, hogere prijzen, een grotere afhankelijkheid van boeren van dure input, minder autonomie en - in de zadensector - meer illegaliteit.
De Franse landbouworganisatie Kokopelli werd aangeklaagd door de grote zaadondernemingen omdat ze niet geregistreerde landbouwzaden uitwisselden en onderling verkochten en ze werden in 2012 veroordeeld door het Europees Hof van Justitie.

De toegang tot zaadgoed en het vrije gebruik ervan door landbouwers wereldwijd moet terug hersteld worden, zoals het duizenden jaren is geweest. En dat wordt onmogelijk met het voorstel dat de Commissie in mei op tafel heeft gelegd."

Vandaag moeten zaden Europees worden geregistreerd en moeten ze voldoen aan de DUS-criteria (onderscheidbaar, uniform en stabiel). Dit staat (bio)diversiteit in de weg en zorgt ervoor dat zaden niet meer aangepast zijn aan lokale, culturele en klimatologische omstandigheden.
Staes: "Door dit systeem hebben boeren niet eens meer de keuze om andere zaadvariëteiten te gebruiken. Bovendien krijgen we een enorm tekort aan zaadgoed voor duurzame, energie-efficiënte, lage input landbouw, zoals de biologische landbouw. Wat we dringend nodig hebben is een divers aanbod van zaden, opdat landbouw beter bestand blijft tegen ziektes en klimaatveranderingen. Het kweken en op de markt brengen van dergelijke zaadvariëteiten behoort geen nichemarkt te zijn, zoals de Europese Commissie wil, het moet de toekomst worden."

"Zaad moet weer een publiek en collectief goed worden. Het kweken, de goedkeuring en de controle van zaden moet volledig transparant zijn, alsook de etikettering. Boeren hebben het recht te weten hoe hun zaad ontstaan is en welke methodes bij het kweken gebruikt werden. Zaad is het begin van alle leven, het begin van de voedselketen, dat niet in louter private handen mag vallen. Als het voorstel van de Commissie het haalt, zullen we iedereen oproepen de wet te negeren, als vorm van burgerlijke ongehoorzaamheid, in de beste traditie van Shiva's landgenoot, Mahatma Ghandi."