EIB-voorzitter Maystadt moet zelf good governance tonen

• 2011-05-06
• Ontwikkelings samenwerking Geldzaken & handel

De Europese Investeringsbank (EIB) moet zo snel mogelijk structureel onder de controlebevoegdheid vallen van de Rekenkamer en het Europees Parlement. Dat stelt Europarlementslid Bart Staes (Groen!). "Terecht eist de EU voortdurend beter bestuur van Afrikaanse overheden, misschien moet de heer Maystadt die al vele jaren de EIB leidt, zelf eens met de billen bloot? Er is steeds vaker populistische kritiek op de steun aan ontwikkelingslanden, dus we kunnen dit soort zaken missen als kiespijn."

In het Europees parlement nodigde Staes samen met de NGO Counter Balance enkele Nigeriaanse getuigen uit, die reeds jaren aanklagen dat miljoenen euro afkomstig van de EIB werden verduisterd onder andere door de oud-gouverneur van de olierijke Delta-staat. Staes: "Ik doe zelf geen uitspraken over de grond van dit Nigeriaanse dossier. Er lopen nog onderzoeken en de anti-fraudedienst OLAF gaat na wat het kan doen, maar de aangehaalde feiten lijken me zeer ernstig te zijn."

Staes is als eerste ondervoorzitter van de commissie budgetcontrole ook rapporteur voor het kwijtingsrapport over de begroting van het achtste, negende en tiende Europees Ontwikkelingsfonds (EOF) voor het begrotingsjaar 2009. Dat EOF is het belangrijkste financiële instrument van de EU voor ontwikkelingssamenwerking met de groep van staten in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (ACS-landen). Over de periode 2008-2013 wordt via het EOF 22,6 miljard euro besteed aan ontwikkelingssamenwerking.

Staes: "Het EOF bestaat uit verschillende financiële instrumenten: subsidiëring van projecten onder beheer van de Europese Commissie, het geven van begrotingssteun aan derdewereldlanden maar ook leningen voor de particuliere sector onder beheer van de EIB via de investeringsfaciliteit. Het is zowel vanuit politiek als democratisch oogpunt een zeer slechte zaak dat die EIB-investeringsfaciliteit niet valt onder de betrouwbaarheidsverklaring van de Rekenkamer of de kwijtingsprocedure van het Parlement. Dit kan niet meer anno 2011 in een tijd van forse besparingen en toenemende armoede. Het gaat bij de middelen uit het EOF om belastinggeld. Dan moet je strikter dan strikt zijn."

Staes: "Als commissie budgetcontrole waren we verbaasd over de verklaring van de EIB dat er geen sprake zou zijn van fraude bij door de investeringsfaciliteit van de EIB uitgevoerde acties. Het Nigeriaanse en andere dossiers doen anders vermoeden. Er moet dan ook een algemene audit worden uitgevoerd van alle projecten die door de EIB worden gefinancierd. Die audit moet niet beperkt blijven tot de belangrijke projecten maar ook gericht zijn op het geheel van kredieten en garanties. We hebben de EIB ook om aanvullende informatie gevraagd over de zwarte lijst van fraudeurs, met inachtneming van de gebruikelijke vertrouwelijkheid met betrekking tot hangende zaken. Positief is dat de EIB ondertussen een antifraude-eenheid oprichtte."

Voorts moet de EIB voorafgaand aan de goedkeuring van projecten zorgvuldig nagaan of er ter plaatse openbare raadpleging heeft plaatsgevonden ten aanzien van de ontwikkelingsgerelateerde aspecten van projecten die door een EU-garantie worden gedekt, inclusief de prestaties van financiële tussenpersonen (banken) bij het gebruik van de lening van de EIB. Staes: "Ik ben van mening dat de EIB bij leningen aan ontwikkelingslanden extra zorgvuldigheid moet betrachten, conform de internationale standaardprocedures, dit om het witwassen van geld en de financiering van allerlei criminele praktijken te voorkomen."

Staes: "In mijn door de commissie begrotingscontrolecontrole goedgekeurde rapport, schrijf ik ook dat het een probleem is dat in weerwil van herhaalde verzoeken van het Parlement, het EOF momenteel niet onder de algemene begroting van de Europese Unie en het algemene Financieel Reglement valt. Dat moet veranderen en ik verwacht concrete voorstellen van de Europese Commissie en medewerking van de Europese Raad van Ministers"

Het gaat om zeer grote bedragen: "Het tiende EOF voor de periode 2008-2013 bedraagt 22,6 miljard euro, wat een toename van 64% betekent ten opzichte van het negende EOF. Veel geld betekent veel verwachtingen en veel verantwoordelijkheid. Er staat teveel op het spel de komende jaren, en ik wil als lid van de commissie begrotingscontrole niet het gevoel hebben dat het kinderspel is om geld bedoeld voor de opbouw van straatarme landen achterover te drukken."