TTIP Leaks of wanneer het Transatlantisch Verdrag een obstakel wordt voor de strijd tegen belastingontwijking

• 2015-05-19
• Geldzaken & handel Europa in de wereld

Commissaris Moscovici moet half maart een pakket indienen over fiscale transparantie met het oog op een beperking van de fiscale optimalisatie waar bedrijven en bepaalde gegoede belastingplichtigen hun toevlucht toe nemen om minder belastingen te betalen. Het fiscale pakket komt er na een reeks schandalen die de jongste weken hebben gekleurd – van OffshoreLeaks over LuxLeaks tot SwissLeaks – en die de Commissie geen andere keuze laten dan in het offensief te gaan.

We herinneren eraan dat er jaarlijks ongeveer 1.000 miljard euro door de mazen van het net van de belastinginspectie glipt. Ter vergelijking: het overheidstekort van de hele Europese Unie bedraagt ongeveer 420 miljard euro …

De Europese Groenen, die aan de basis liggen van de oprichting van een speciale commissie rond belastingontwijking die er met veel moeite kwam door de terughoudendheid van tal van parlementsleden, zijn blij met de aankondiging maar vinden het jammer dat ze de hoop van commissaris Moscovici nu al moeten temperen. Zonder enig vooroordeel over de inhoud van het pakket en de eventuele toekomstige voorstellen waarop de speciale commissie zou uitlopen, zijn de Groenen van oordeel dat de strijd tegen de tax rulings en soortgelijke systemen tevergeefs zal zijn of op zijn minst fors zal worden ingeperkt wanneer er de komende maanden een akkoord valt over het ontwerp van het Transatlantisch Verdrag. Tot nu toe heeft nog geen enkel staatshoofd of regering zich gekant tegen wat de facto zou neerkomen op een stilzwijgende uitbreiding van de Europese Unie naar de Verenigde Staten. Integendeel, de Europese Raad en de belangrijkste politieke families hebben herhaald dat ze tegen het einde van het jaar een akkoord willen.

ISDS: een contraproductief standpunt

Een bedrijf dat bij een nationale administratie een fiscale voorkeursbehandeling genoot die nu minder gunstig zou uitvallen door een nieuwe Europese wetgeving, zou de betrokken lidstaat voor het arbitragehof kunnen dagen om een schadeloosstelling te eisen vanwege de beschadiging van zijn financiële belangen. De betrokken lidstaat zou nochtans het Europese recht toepassen en, mocht hij dat weigeren, zich blootstellen aan een procedure voor het Europees Hof van Justitie – en dus ook aan geldboetes – vanwege niet-naleving van zijn Europese verplichtingen …

Daarom begrijpen we niet goed waarom de Commissie halsstarrig blijft beweren dat de investeerder-staatarbitrage (ISDS) niet haaks staat op de competentie van de lidstaten (en van de EU) om te reguleren daar waar ze het nodig achten. De onverzettelijkheid waarmee de Commissie het behoud van ISDS verdedigt is des te vreemder omdat, enerzijds, geen enkel ernstig onderzoek, in navolging van dat van de OESO, erin geslaagd is aan te tonen dat een akkoord over die clausule de investeringen zou hebben aangewakkerd en anderzijds, ISDS hevige tegenstand krijgt zoals gebleken is uit de openbare raadpleging over dit onderwerp door de Commissie zelf.

De kafkaëske toestand die we hier als voorbeeld nemen, illustreert het feit dat het TTIP (net als de andere akkoorden met een ISDS-clausule zoals het CETA-akkoord met Canada dat nog geratificeerd moet worden door de nationale parlementen) een nieuwe normenhiërarchie creëert waardoor de privébelangen (het ‘recht op winst’) het halen op het algemene belang (strijd tegen belastingontwijking en fiscale dumping) en uiteindelijk ook op de consolidatie van het Europese Project.

De groene EP-leden hebben de Commissie een parlementaire vraag gesteld, opdat ze zich zou uitspreken en klaarheid scheppen over de tegenstrijdige doelstellingen die ze nastreeft via haar verschillende directoraten-generaal (in dit geval het DG Trade dat belast is met TTIP en het DG EcFin dat samen met het DG Taxud verantwoordelijk is voor de strijd tegen belastingontwijking). Dit is des te belangrijker omdat de Commissie laatdunkend deed over het verzet tegen de ISDS-clausule en ze hoogstens overweegt om de bepaling ‘beter te omkaderen’. De komende weken maakt ze haar voorstellen bekend en we hopen dat deze parlementaire vraag zal helpen om haar de ogen te openen en dat ze afstand zal nemen van een dogmatisch standpunt dat de Europeanen, van wie ze wordt geacht de belangen te verdedigen, schade toebrengt.