AA
Maatregelen Europa ter bescherming palingenbestand

De Europese Commissie heeft een mededeling over de opstelling van een communautair actieplan voor het beheer van Europese aal aangenomen. Dit bestand bevindt zich momenteel buiten biologisch veilige grenzen. Dit is vooral een gevolg van overbevissing van het effect van andere menselijke activiteiten op de habitats van aal en de migratiepatronen. Daar aal in de diverse stadia van zijn levenscyclus voorkomt in wateren van de Noord Atlantische oceaan en ook in zoet en brak water in vrijwel heel Europa en Noord-Afrika, zijn gecoördineerde instandhoudingsmaatregelen nodig om de aalstand te beschermen. Daarom stelt de Commissie voor het beheer van de aalstand te baseren op een aantal plaatselijke acties die door de lidstaten moeten worden uitgevoerd overeenkomstig vooraf overeengekomen normen. Deze acties moeten garanderen dat de aal in al zijn habitats kan overleven en kan blijven migreren. In afwachting dat dit plan wordt voltooid, zal de Commissie noodmaatregelen voorstellen om ervoor te zorgen dat geslachtsrijpe aal terug naar zee kan trekken om er te paaien. De Commissie is van plan de noodmaatregelen begin volgend jaar voor te leggen en het systeem voor het beheer op lange termijn eind 2004.

“We moeten ervoor zorgen dat deze belangrijke hulpbron blijft bestaan, zowel voor de visserij als voor de viskweek. De door de Commissie voorgestelde geïntegreerde aanpak zal voorzien in gemeenschappelijke doelstellingen die moeten worden gerealiseerd door de toepassing van aan de plaatselijke omstandigheden aangepaste maatregelen”. Zo verklaarde Franz Fischler, de Europese Commissaris voor Landbouw, Plattelandsontwikkeling en Visserij.

EEN ACTIE IN TWEE FASEN

Volgens wetenschappelijke adviezen is er een grote behoefte aan een beheersplan voor aal. Voor een herstel van de aalstand is het noodzakelijk dat maatregelen worden getroffen in alle stadia van de levenscyclus van aal. In de riviermondingen moet de visserij op glasaal voor gebruik in de aquacultuur worden beheerd, zodat er voldoende glasalen overblijven om de rivierhabitats te bevolken. In de rivieren moet de visserij-inspanning worden beperkt om een voldoende aantal alen de kans te geven te overleven tot het begin van de paaimigratie. Wanneer de oudste alen dan terug stroomafwaarts beginnen te trekken, moet de visserij worden beheerd om ervoor te zorgen dat niet alle alen worden gevangen voordat ze de zee bereiken.

Het is ook van essentieel belang ervoor te zorgen dat de kwaliteit van het rivierwater goed genoeg is opdat de aal er in kan overleven en groeien en dat de trekkende alen niet worden gehinderd of gedood door dammen of waterkrachtcentrales.

Deze maatregelen zullen moeten worden genomen in het hele verspreidingsgebied van de aal. Gezien hun levenscyclus betekent dat dat een gecoördineerde actie noodzakelijk is die door vele deelnemers in verschillende landen zal moeten worden uitgevoerd.

Voor de opstelling en de coördinatie van deze actie zijn meer gegevens over het bestand en zijn habitats en over talrijke visserijtakken nodig. Daarom stelt de Commissie voor om, terwijl deze informatie wordt ingewonnen, enkele noodmaatregelen voor het herstel van het bestand vast te stellen.

De Commissie stelt onder meer de volgende maatregelen voor om de aalstand te beschermen:

- Doelstellingen voor het beheer van aal in zijn verschillende levensstadia

De doelstellingen zouden de drie levensstadia van de aal, van glasaal tot rode aal en schieraal weerspiegelen. De doelstellingen voor de intrek zouden maatregelen vereisen zoals de aanleg van aalpassages in dammen om juvenielen of glasaal in staat te stellen stroomopwaarts te trekken, terwijl populatiedoelstellingen voor rode aal zouden kunnen worden gerealiseerd door het instellen van beperkingen op plaatselijke visserijactiviteiten, de uitbreiding of de verbetering van aalhabitats of de uitzetting van gekweekte aal. Voor het verwezenlijken van de ontsnappingsdoelstellingen zouden plaatselijke maatregelen nodig zijn om het ontsnappen van paairijpe aal of schieraal uit binnenwateren naar de paaigronden in zee mogelijk te maken door, bijvoorbeeld, aalpassages in dammen te bouwen en/of het gebruik van sommige vistuigen te verbieden. Het basisprincipe hierbij is dat de plaatselijke beheersautoriteiten in heel Europa zich bij de instandhouding en het beheer aan een gemeenschappelijke norm zullen moeten houden.

- Verzameling van gegevens en rapportage over het effect van de maatregelen

Voor de vaststelling van vorenvermelde doelstellingen en het toezicht erop is de kennis van de plaatselijke omstandigheden van essentieel belang. De Commissie zal op basis van een wetenschappelijke evaluatie een alomvattend datacollectiesysteem voor aal op communautair niveau voorstellen.

- Vaststelling van communautaire maatregelen als deze het plaatselijk beheer kunnen versterken

Hoewel de meeste herstelmaatregelen beslissingen en acties op plaatselijk niveau vereisen, kunnen bepaalde maatregelen alleen op communautair niveau worden uitgevoerd. Dat geldt bijvoorbeeld voor de vaststelling van minimummaten voor de afzet of de invoering van vergunningen voor het verhandelen van aal. De Commissie zal ook overwegen in hoeverre financiële steun van de Unie kan worden verleend om de betrokken vissers om te scholen of te helpen de sector te verlaten.

- Wetenschappelijke en technische steun voor het plaatselijk beheer

Informatie over de bestaande plaatselijke maatregelen is nodig om gegevens en voorbeelden van een goede aanpak te leveren. De in het kader van de Richtlijn Waterbeheer ingestelde beheerssystemen en stroomgebiedautoriteiten zijn een geschikte structuur voor de coördinatie van beheersautoriteiten binnen de stroomgebieden. Aanvullende institutionele systemen kunnen nodig zijn om problemen te regelen die gemeenschappelijk zijn aan aal in verschillende stroomgebieden.

- De internationale dimensie van de instandhouding van aal
Gezien de grensoverschrijdende verspreiding van aal, is internationale samenwerking van essentieel belang voor het welslagen van een beheersplan. De relevante organisaties omvatten de Europese Adviescommissie Binnenvisserij (EIFAC), alsmede de Internationale Raad voor het Onderzoek van de Zee (ICES) en de Visserijraad voor de Middellandse Zee (GFCM).
Een andere organisatie die haar medewerking zou kunnen verlenen is de Adviescommissie voor de Visserij en de Aquacultuur. Met sommige landen zoals Noorwegen en Rusland zouden ook bilaterale overeenkomsten moeten worden gesloten.

NOODMAATREGELEN

Het wetenschappelijk advies van de ICES geeft aan dat de exploitatie van aal moet worden verminderd tot het laagst mogelijke niveau in afwachting dat een herstelplan wordt opgesteld. De Commissie vraagt de lidstaten te overwegen welke soort maatregelen zou kunnen worden toegepast. Deze gaan van een verbod op de visserij in specifieke gebieden of op de vangst van aal in specifieke levensstadia tot de vaststelling van minimumaanvoermaten, gesloten tijden en initiatieven voor het herstel van de habitats. De Commissie is van oordeel dat voorrang moet worden gegeven aan maatregelen om het ontsnappen van schieraal (of paairijpe aal) naar zee te bevorderen.

De Commissie zal nu met de lidstaten en belanghebbenden een uitgebreid debat aangaan en zal trachten aanvullende wetenschappelijke adviezen in te winnen om de plaatselijke beheersdoelstellingen en de relevante instrumenten te verfijnen. Ze zal ook onderzoeken op welke manier de voor plaatselijke beslissingen vereiste informatiesystemen kunnen worden verbeterd. Bovendien zal de Commissie nagaan welke noodmaatregelen onmiddellijk kunnen worden toegepast.

ACHTERGROND

De aal paait in de Sargasso Zee in de westelijke Midden-Atlantische oceaan. De larven drijven en zwemmen vandaar naar de riviermondingen in heel Europa en Noord-Afrika, waar ze stroomopwaarts trekken om daar het grootste deel van hun leven door te brengen. Uiteindelijk zullen de oudste alen terug stroomafwaarts trekken en de Atlantische oceaan oversteken waar ze eenmaal paaien en dan sterven. Wegens de grote afstanden die alen in hun trek afleggen, moeten de instandhoudingsmaatregelen worden gecoördineerd tussen alle landen waar aal voorkomt en moeten deze maatregelen zowel de aalvisserij als rivierbeheermaatregelen zoals de bouw van dammen en vispassages, omvatten. De kleine glasaal wordt gevangen om verder te worden opgekweekt, terwijl oudere aal rechtstreeks voor consumptie wordt gevangen. Alle alen worden bedreigd door hinderpalen in de rivieren zoals dammen en waterkrachtcentrales, die de trek stroomopwaarts en stroomafwaarts in de rivieren belemmeren.

GroenDe enige partij die sociaal én milieuvriendelijk is.

www.groen.be

De Groenen/EVAGroenen en Europese Vrije Alliantie in het Europees Parlement.

www.greens-efa.eu

Samen ijveren voor een beter Europa en klimaat?