AA
Asielprocedures: Commissie stelt tekortkomingen vast in bestaande gemeenschappelijke normen

Uit het verslag van de Europese Commissie over de toepassing van de richtlijn betreffende minimumnormen voor de procedures voor de toekenning of intrekking van de vluchtelingenstatus blijkt dat er in de EU nog grote verschillen bestaan op het gebied van procedurele waarborgen. Bovendien kunnen de vaagheid van de normen van de richtlijn en de gebreken in de uitvoering op nationaal niveau leiden tot administratieve fouten. Op 21 oktober 2009 heeft de Commissie een voorstel tot herschikking van de richtlijn goedgekeurd teneinde deze tekortkomingen te verhelpen.

" Er bestaan nog steeds aanzienlijke verschillen tussen de nationale asielprocedures en de huidige regels kunnen administratieve fouten niet voorkomen: ik roep het Europees Parlement en de Raad op om de wijzigingen die de Commissie in 2009 heeft voorgesteld om deze situatie te verhelpen, goed te keuren ", zei EU-Commissaris voor Binnenlandse Zaken Cecilia Malmström . Zij voegde hieraan toe: " De Commissie zal alle gevallen waarin problemen met de uitvoering zijn vastgesteld, blijven onderzoeken en opvolgen. Zij blijft streven naar een correcte toepassing van de richtlijn, in het bijzonder ten aanzien van de eerbiediging van het beginsel van non-refoulement en van de andere rechten die zijn neergelegd in het EU-handvest van de grondrechten, en naar beperking van de ruimte voor verschillen ".

De richtlijn betreffende asielprocedures had als doel minimumnormen vast te stellen voor eerlijke en doeltreffende procedures voor de toekenning en intrekking van de vluchtelingenstatus.

Uit het verslag van de Commissie over de uitvoering van de richtlijn blijkt duidelijk dat de doelstelling om gelijke voorwaarden te scheppen met betrekking tot asielprocedures, niet volledig werd bereikt. Sommige facultatieve bepalingen en afwijkingen waarin de richtlijn voorziet, hebben ertoe bijgedragen dat in de EU verschillende regelingen zijn tot stand gekomen en derhalve bestaan er aanzienlijke verschillen tussen de lidstaten wat procedurele waarborgen betreft. Dat is met name het geval op het gebied van de bepalingen inzake versnelde procedures, de begrippen 'veilig land van herkomst' en 'veilig derde land', persoonlijk onderhoud, rechtsbijstand en toegang tot een daadwerkelijk rechtsmiddel.

Er zijn ook een aantal gevallen van onvolledige en/of onjuiste omzetting en gebreken in de uitvoering van de richtlijn vastgesteld.

Bijgevolg zijn de procedures vatbaar voor administratieve fouten: een aanzienlijk deel van de beslissingen in individuele zaken wordt in beroep herroepen aangezien zij gegrond zijn op onvoldoende duidelijke en nauwkeurige criteria.

Op basis van een grondige evaluatie van de uitvoering van de richtlijn inzake procedures heeft de Commissie op 21 oktober 2009 een voorstel goedgekeurd voor de herschikking van de richtlijn om de tekortkomingen te verhelpen, door de procedures te stroomlijnen en te consolideren en de kwaliteit van zowel de beslissingen in eerste aanleg als de algemene doeltreffendheid van de asielprocedure in de hele EU te verbeteren. Kwaliteit en doeltreffendheid van de asielprocedure zal het hoofdthema zijn van een Ministeriële Conferentie in Brussel op 13 en 14 september. Het verslag zal ook als achtergrond dienen voor de besprekingen.

Achtergrond

Tussen 1 januari 2008 (1) en 31 december 2009 registreerden de 26 door de richtlijn gebonden lidstaten 492 995 asielverzoeken. In dezelfde periode werden in deze lidstaten 444 165 beslissingen in eerste aanleg gegeven en 125 785 beslissingen in hoger beroep (2).

De termijn voor omzetting van het grootste gedeelte van de richtlijn was 1 december 2007, terwijl artikel 15, dat betrekking heeft op rechtsbijstand, uiterlijk op 1 december 2008 moest zijn omgezet.

Na het verstrijken van deze termijnen zijn inbreukprocedures ingeleid tegen alle lidstaten die hun omzettingsmaatregelen niet volledig hadden meegedeeld. De Commissie heeft zeventien schriftelijke aanmaningen en vijf met redenen omklede adviezen verzonden.

Thans hebben alle lidstaten hun volledige omzettingsmaatregelen meegedeeld behalve Ierland. De Commissie had besloten om België en Ierland voor het Hof van Justitie te brengen (IP/10/808) omdat zij geen volledige omzettingsmaatregelen hadden meegedeeld en heeft tegen Griekenland een inbreukprocedure ingeleid omdat het verscheidene bepalingen van de richtlijn niet correct heeft uitgevoerd. Recentelijk heeft België echter naar eigen zeggen volledige omzettingsmaatregelen meegedeeld. Deze worden momenteel onderzocht om na te gaan of België daardoor de richtlijn volledig heeft omgezet.

Op 21 oktober 2009 heeft de Commissie een voorstel tot wijziging van de richtlijn asielprocedures ingediend (IP/09/1552) met het doel: een enkele procedure in te voeren door een vereenvoudiging en rationalisering van asielprocedures en een terugdringing van de administratieve lasten voor de lidstaten; de toegang tot onderzoeksprocedures te vergemakkelijken . Personen die een verzoek om internationale bescherming willen indienen, moeten reeds bij of onmiddellijk na hun binnenkomst op het grondgebied relevante informatie en advies krijgen. Voor grenswachters, politiebeambten en andere asielambtenaren die het eerst in contact komen met personen die bescherming zoeken, zal het duidelijker zijn hoe zij hen moeten behandelen; de behandeling van verzoeken doeltreffender te maken . Een belangrijke maatregel is de invoering van een algemene termijn van zes maanden waarbinnen de procedures in eerste aanleg moeten zijn afgerond. Het voorstel voorziet in een overgangsperiode van drie jaar om de lidstaten in staat te stellen deze termijn toe te passen. Ook procedurele begrippen en instrumenten worden vereenvoudigd en verduidelijkt, zoals het begrip "veilig land van herkomst", de verplichting voor asielzoekers om met de nationale autoriteiten samen te werken of versnelde procedures; de kwaliteit van asielbeslissingen te verbeteren . De procedurele waarborgen worden versterkt, met name voor kwetsbare personen zoals slachtoffers van foltering of niet-begeleide kinderen. Het personeel dat asielverzoeken behandelt, zal over de nodige deskundigheid moeten beschikken; ervoor te zorgen dat asielzoekers toegang hebben tot een daadwerkelijk rechtsmiddel conform de communautaire en internationale verplichtingen van de lidstaten . In het voorstel wordt duidelijk vermeld dat rechterlijke instanties zowel de feitelijke als de juridische gronden van in eerste aanleg genomen beslissingen moeten toetsen. Het voorstel bevat ook duidelijke regels inzake de opschortende werking van beroepsprocedures. De wijzigingen liggen in de lijn van ontwikkelingen in de rechtspraak betreffende het recht van verweer, het beginsel van gelijkheid van wapens en het recht op een effectieve rechterlijke bescherming.

(1) De in deze alinea vermelde beslissingen over vóór 1.12.2007 ingediende vorderingen, vielen niet onder de richtlijn.

(2) De gegevens over beslissingen in hoger beroep zijn echter niet volledig aangezien 3 lidstaten geen gegevens over 2008 hebben verstrekt en er voor 9 lidstaten geen gegevens over 2009 zijn.

GroenDe enige partij die sociaal én milieuvriendelijk is.

www.groen.be

De Groenen/EVAGroenen en Europese Vrije Alliantie in het Europees Parlement.

www.greens-efa.eu

Samen ijveren voor een beter Europa en klimaat?