AA
Democratische controle op de werking van de Codex Alimentarius

Heel veel mensen stellen zich vragen over de werking van de Codex Alimentatius Commissie. Ze hebben het gevoelen dat deze organisatie zeer intransparant werkt, obscuur is en zaken beslist buiten het licht van de camera's over belangrijke zaken als voedselveiligheid en de normen waaraan voedingsproducten moeten voldoen. de Codex Alimentarius wordt door vele mensen daarom als een heuse bedreiging gezien als een instrument in handen van de grote voedselgiganten en de agroalimentaire voedselindustrie.

De Codex Alimentarius Commissie werd in 1962 door de VN opgericht. Codex Alimentarius staat in het Latijn voor voedingsmiddelenwet. Deze Codex Alimentarius is een intergouvernementele organisatie en ontwikkelt internationale normen voor voedselproducten, met als doel de internationale volksgezondheid te beschermen en de handel in voedselproducten te bevorderen.

De Codex Alimentarius Commissie (CAC) valt zowel onder de verantwoordelijkheid van de Food and Agricultural Organisation (FAO) als ook de World Health Organisation (WHO). Onder de CAC vallen een dertigtal comités waarin richtlijnen en standaarden worden uitgewerkt.

De Codex telt momenteel 173 landen als lid en representeert hiermee ca. 98% van de wereldbevolking. Maar niet alleen de regeringen van de leden-landen zijn betrokken bij het werk van de Codex, ook zogenaamde waarnemers (observers) van internationale organisaties, onder andere uit het bedrijfsleven en consumentenorganisaties hebben een groot belang bij het ontwikkelen van de normen en richtlijnen. Deze organisaties hebben geen stemrecht binnen de Codex, maar mogen wel in de comités zitting nemen en advies geven.

In België valt de werking van de "Codex Alimentarius" onder de FOD Volksgezondheid, Veiligheid Voedselketen en Leefmilieu - DG Bescherming Volksgezondheid: Plantaardige en dierlijke productie, verwerking en distributie van levensmiddelen

Doel en taak

De Codex heeft dus als doel de volksgezondheid op internationaal niveau te beschermen en de eerlijkheid in de handel van voedselproducten te bevorderen. De voedselveiligheid wordt bevorderd door hiervoor op wereldniveau normen te uniformeren. Het ontwikkelen en actualiseren van regionale en wereldwijde normen, richtlijnen en aanbevelingen is dan ook de hoofdtaak van de Codex.

De Codex-normen omvatten onder andere de volgende werkterreinen: veiligheid & hygiëne, verwerking & opslag, etikettering, kwaliteit en verpakkingen.

Ook speelt de Codex Alimentarius een belangrijke rol in het wereldwijd uniformeren van de voedingsmiddelen-wetgeving, met name op het gebied van de voedselveiligheid.

Codex en WTO

Er is een steeds grotere belangstelling voor de Codex Alimentarius. Dit is onder andere het gevolg van de groei van de wereldhandel en de toenemende betrokkenheid van de consument. Ook de oprichting van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) heeft het belang van de Codex versterkt. Sinds de oprichting van de WTO in 1995 hanteert deze organisatie namelijk bij het beslechten van handelsgeschillen tussen landen onder andere de Codex-normen als referentie. Voor de oprichting van de WTO hadden Codex-normen geen legale status, maar waren de afspraken binnen deze organisatie gebaseerd op het principe van een ‘Gentlemen’s agreement’. Sinds 1995 is het dus mogelijk voor landen om, in het geval van onenigheid over bijvoorbeeld de veiligheid van een voedselproduct, elkaar voor een WTO-panel te dagen. De WTO zal in dat geval zijn uitspraak onder andere baseren op de normen van de Codex.

Welke zijn de eisen van Groen! ten aanzien van de Codex Alimentarius?

De werking van de CAC verloopt ondoorzichtig. De democratische controle op de werking en het mandaat dat meegegeven wordt aan de nationale en EU-onderhandelaars is veel te gering. Er bestaan ook geen duidelijke kanalen over preciese rapportering van in de CA genomen beslissingen.

Gezien de normen die vastgelegd worden in de CA ook aangewend kunnen worden in mogelijke handelsgeschillen voor de WereldHandelsOrganisatie (WTO) is het van uitermate groot belang de democratische controle op de werking van de CA aan te scherpen.

Daarom wil Groen! dat de Europese Commissie het Europees Parlement op regelmatige tijdstippen een overzicht bezorgt van de genomen CA-beslissingen. De Commissie moet aan het Parlement telkens ook meedelen welke de invloed ervan is op de bestaande voedselwetgeving en of hij/zij al dan niet van plan is stappen te ondernemen om deze handelsnormen in EU-wetgeving om te zetten.

Ik oefen deze democratische controle uit via het stellen van parlementaire vragen.

U kan de antwoorden van de Europese Commissie op deze parlementaire vragen lezen op:

/nl-BE/oldarticle/2016

/nl-BE/oldarticle/3426

Bart Staes,
Europarlemenslid Groen!

GroenDe enige partij die sociaal én milieuvriendelijk is.

www.groen.be

De Groenen/EVAGroenen en Europese Vrije Alliantie in het Europees Parlement.

www.greens-efa.eu

Samen ijveren voor een beter Europa en klimaat?