AA
Hoge lonen vangen veel wind

Door de vele vragen van journalisten en de grote hoeveelheid reacties van burgers op de 2 filmpjes van Geenstijl met Europees parlementslid Daniel van der Stoep, die de discussie over de "exorbitante Europese lonen" weer eens los maakten, voel ik me genoodzaakt om deze reactie te formuleren.

De naam van het programma zegt het al: Geen Stijl. Voeg daar aan toe dat uit de "vraagstelling" van de "journalist" blijkt dat hij geen kennis van zaken heeft, en er ook niet op uit is informatief bezig te zijn met het verspreiden van feiten. Wél wil hij graag met suggestieve beelden en teksten, in platte populistische filmpjes scoren: lekker leve de lol! De baseline van deze website is niet voor niets "Tendentieus, ongefundeerd en nodeloos kwetsend."

Dit is geen journalistiek maar plat entertainment. En het is natuurlijk helemaal mooi als je anti-Europa of anti-overheid praatjes kunt verkopen. "Fact free politics" en "fact free journalism" gaan in Nederland en andere landen al langer hand in hand. Dus het scoren: dat is gelukt.
Met dank uiteraard aan Europarlementslid Daniël van der Stoep (ex-PVV van G.Wilders) die in het EP weinig uitvoert. Het is niet mijn stijl om collega's de maat te nemen, dit is trouwens de eerste keer op veertien jaar tijd, maar deze man maakt het wat al te bont. Een paar jaar geleden verklaarde hij in NRC Handelsblad dat hij aangenaam met mij zou hebben samengewerkt aan een rapport, terwijl ik hem alleen maar op zijn verzoek even wat uitleg had gegeven. Dat is het niveau van parlementslid Van der Stoep.

Omdat hij nu, ter meerdere eer en glorie van zichzelf, veel collega's en indirect het hele EP er doorhaalt en verwijt dat parlementsleden er voortdurend onterecht belastinggeld doorjagen - hijgerig gevolgd door een op rel beluste "journalist" - wil ik herhalen wat ik zei aan de VRT, namelijk dat de "pot de ketel verwijt".
Enfin voor wie hier (en over andere strapatsen van de PVV in Europa) meer van wil weten kan deze vorig jaar op de Nederlandse TV uitgezonden onderzoeksjournalistieke documentaire bekijken. En voor wie de hele uitzending wil downloaden, dat kan via deze link.

Collega's
Afgezien van Geen Stijl dat dit een-tweetje opzet met van der Stoep, is duidelijk dat de twee collega’s die gefilmd werden in de fout gingen. Je deelt geen klappen uit, punt. Ook niet als je een vervelende journalist rond je hebt hangen, zelfs niet met een lelijke roze microfoon. Maar ook de “journalist” ging in de fout: je stelt zo kritisch mogelijke vragen maar je gedraagt je niet als een inquisiteur. Of wordt onbeschoftheid in Nederland intussen al zo gewoon gevonden? De twee collega parlementsleden hebben desalniettemin alle schijn tegen. Ik vind dan ook dat parlementsvoorzitter Schultz hen best uitnodigt om te luisteren naar hun verhaal. Als ze in de fout gegaan zijn, beschikt de voorzitter over de nodige middelen om hen tot de orde te roepen.
Maar ik wil ook graag een aantal zaken rond verontwaardiging over de uitgaven in het EP in perspectief plaatsen.

De bezoldiging
Voor 2009 werd er door sommige collega's inderdaad gesjoemeld met dag- en reisvergoedingen. De EP-leden zelf werden betaald door de nationale parlementen. Sinds 2009 worden alle EP-leden betaald vanuit de begroting van het EP.
Ik ben de eerste om te beamen dat Europarlementsleden rijkelijk vergoed worden. Daar bestaat geen discussie over. Wij krijgen 6200 euro netto per maand. Als groen parlementslid stort ik een vierde van mijn brutovergoeding door aan mijn partij. Dat is maandelijks een overschrijving van 1990 euro. En voor de goede orde: het begrip dertiende maand en vakantiegeld is ons onbekend.
Het salaris van europarlementsleden is tot stand gekomen op basis van een gemiddelde van de salarissen van alle nationale parlementen in de EU. Deze bezoldiging bedraagt 38,5 % van het basissalaris van een rechter bij het Hof van Justitie in Luxemburg. En nog even ter vergelijking: een Vlaams parlementslid verdient 5400 euro netto. De groen verkozenen in het federale parlement staan daarvan ook nog een deel af aan de partij en houden dan nog 3500 euro netto over.

De Straatsburgparade
Het staat verdragsrechtelijk vast dat wij 12 keer per jaar naar Straatsburg moeten om daar plenaire zitting te houden. Lees: dossiers tijdens voltallige zitting van het Europees Parlement te stemmen. Dat de plenaire zaal tijdens die week ook niet constant vol zit, is dan ook maar normaal. De EP-leden hebben elk hun specialisaties en commissies te volgen en nemen dus deel aan het plenaire debat wanneer het hun onderwerp betreft. Het echte voorbereidende werk werd al geleverd in de parlementaire commissies die plaatsvinden in Brussel. Dat vermeldt de heer van der Stoep niet in de filmpjes als ze kijken in een vergaderzaal, waarmee hij of bewijst dat hij er na een paar jaar nog steeds niets van heeft begrepen of ter kwader trouw is.

Daarnaast erken ik dat een parlement een spiegel is van de samenleving: er zijn werkers en er zijn luieriken, er zijn collega’s met humor en er zijn klagers, er zijn slimmeriken en er zijn dommeriken.
Voor mij is het wel belangrijk na te gaan of iedereen er is tijdens de stemmingen. Want dan worden de beslissingen genomen. Wie dan geen goede reden heeft om afwezig te zijn, gaat in de fout en doet zijn/haar werk niet goed. Dit is in nationale of deelstaatparlementen niet anders.

Het Straatsburgcircus is sowieso geldverspillend. Het kost de belastingbetaler veel, schaadt het milieu en bezorgt ons verhuisstress. Ja, ook de EP-leden zijn vragende partij om deze onnodige verplaatsing stop te zetten. Zo bleek in oktober vorig jaar nog meer dan driekwart van de Europarlementsleden ervoor te vinden om alles in Brussel te laten doorgaan.
Alleen hebben de lidstaten ook hun zeg en blokkeren de Fransen onze eis met hun vetorecht. Je moet weten dat Straatsburg tijdens die week gouden zaken doet. De hotelprijzen verdubbelen of verdriedubbelen, de restaurants zitten vol, de lokale economie is grotendeels afhankelijk van die vier dagen plenair werk. Kortom, indien Frankrijk ooit toegeeft, dan zullen ze financieel vergoed moeten worden of een andere grote, prestigieuze instelling moeten krijgen. Maar goed, zover zijn we nog niet, dus voorlopig moeten we het daarmee doen. En ik behoor tot de actiegroep van militante Europarlementsleden (The Single Seat-groep) die actief voorstellen lanceert om het werken van het EP in Brussel, Luxemburg en Straatsburg af te schaffen. Ik heb van der Stoep nog niet veel weten doen voor die politieke strijd. Maar ja , goedkoop schieten vanaf de zijlijn, en daarmee de eurosceptische burgers op je hand krijgen, kost ook heel wat minder moeite.

De dagvergoeding
Sta me toe van het beeld in de filmpjes van Geen Stijl toch even te nuanceren. Neem nu die dagvergoeding van 300 euro. Je kunt het vergelijken met zo goed als elke werknemer die naar het buitenland moet voor het werk. Die betaalt dit toch ook niet uit eigen zak? EP-leden krijgen een dagvergoeding van 300 euro waarmee het hotel en eten betaald moet worden. Ik vermoed dat de meesten onder ons geen woning hebben in Straatsburg, dus moet je er op hotel. Voor mijn standaard Ibis-kamertje betaal ik 130 euro per nacht. Dezelfde kamer kost buiten de parlementaire week 60 euro. Die 130 euro is een woekerprijs. Collega’s die ietsje ruimer willen logeren en een kamer nemen in het Mercurehotel betalen de week dat we in Straatsburg zijn 227 euro/nacht (Vandaag staat die kamer overigens geprijsd op 99 euro).
Eten doe je thuis ook, maar koken niet, als je pas om 21u het Parlement verlaat. Dus gaan de meeste EP-leden lunchen in het EP en 's avonds op restaurant. Niet goed voor de lijn, maar beter dan alle dagen fast-food.

Bij de hervorming van het systeem van deze dagvergoedingen, werd er een moeilijke discussie gevoerd. Sommigen pleitten voor een strikte terugbetaling van alleen reëel gemaakte kosten. Je levert je hotel- en restaurantrekening in en op basis daarvan word je terugbetaald. In het debat werd een kosten-baten analyse gemaakt. Terugbetaling op reëel gemaakte kosten, kon immers ook betekenen dat velen dan in erg dure hotels, genre Hilton, zouden gaan logeren of gaan eten in erg dure restaurants, het wordt toch terugbetaald. Het compromis werd een vaste dagvergoeding van 300 euro, hetgeen bijzonder riant is. Wie in een hotel gaat logeren van 250 euro per nacht en uit gaat eten, zal daarmee echter niet toekomen. Maar wie logeert in een eenvoudige B&B en eventueel zelf kookt, houdt er geld aan over.

De reiskostenvergoeding
Reisvergoedingen worden wel terugbetaald op basis van reëel gemaakte kosten. Wie met het vliegtuig reist, moet de boardingkaarten inleveren, plus de factuur en het betalingsbewijs. Hetzelfde wat betreft reizen per trein. Wie met de auto komt, krijgt een forfait per kilometer en moet een verklaring op eer ondertekenen dat hij/zij die reis (alleen) maakte. Er doen geruchten de ronde dat er Oost-Europese collega's zijn die samen naar Brussel of Straatsburg komen per wagen en toch elk individueel de vergoeding opstrijken. Dat is fraude en als dat ontdekt wordt, zijn de gevolgen niet min. Ofwel nemen ze best ontslag en indien niet zetten we ze zelf wel aan de deur.

De chauffeursdienst
De meeste auto's uit het filmpje van Geen Stijl, zijn geen auto's van het EP, maar worden voor die zitting gehuurd van een privé-firma. Het klopt dat het EP zelf ook een klein wagenpark met chauffeurs ter beschikking heeft, zowel in Brussel als in Straatsburg. Zelf maak ik van die dienst maar heel sporadisch gebruik. Wie vaak in de buurt van het Luxemburgplein of de Belliardstraat wandelt, zag me wel al voorbijflitsen op mijn favoriete vervoersmiddel: mijn groene Brompton. Een fantastische plooifiets. Fractieleiders krijgen een dienstwagen en een chauffeur. Onze groene fractieleiders hebben die gunst steevast geweigerd. Onze groene fractie pleit voor het gebruik van de fietsen die het EP ter beschikking stelt en voor een actief gebruik van het openbaar vervoer: zowel in Brussel als in Straatsburg.

De medewerkers
De enveloppe voor het betalen van medewerkers komt niet in handen van de EP-leden. Het zijn trekkingsrechten. Het bedrag werd de jongste jaren twee maal opgetrokken met 1500 euro per maand: 3000 euro in totaal dus. Ik en de hele groene fractie hebben daar toen tegen gestemd. Het kwam er toch. En sindsdien waak ik erover dat ik die 3000 euro extra per maand niet gebruik.

Elk parlementslid deelt de administratie mee welke mensen ze aannemen als medewerker. Ze bezorgen gegevens over diploma, anciënniteit en gezinssituatie aan de EP administratie. Op basis daarvan wordt ingeschaald op welk niveau de medewerkers betaald worden. Alle verdere afwikkeling (maandloon, pensioenafdracht, sociale zekerheid, ziekte-onkosten, vergoeding van reis- en verblijfskosten in Straatsburg of andere buitenlandse reizen) verloopt tussen de administratie en de medewerkers. Het EP-lid hoeft alleen een dienstorder te tekenen dat de betrokken medewerker inderdaad mee gaat naar Straatsburg of een andere buitenlandse werkopdracht maakt.

Nogmaals het gaat om trekkingsrechten: je hoeft dat budget niet uit te putten/op te gebruiken. In het statuut van assistenten van leden staat uitdrukkelijk dat ze werk moeten verrichten in het kader van het mandaat van het EP-lid waarvoor ze werken. Ik heb me daar altijd strikt aan gehouden.

De secretariaatsvergoeding
De secretariaatsvergoeding bedraagt ruim 4000 euro. Daarmee worden alle kosten betaald voor het runnen van het kantoor. Bureaumateriaal, abonnementen van kranten en tijdschriften, vakliteratuur, een extra laptop, een goed fototoestel, een filmcamera, de telefoonkosten (mijn gsm-rekening bedraagt gemiddeld 450 euro/maand-bij frequent verblijf in het buitenland soms zelfs het veelvoud). Ik betaal er ook de representatiekosten mee die ik heb: ontmoetingen met journalisten, lobbyisten, tipgevers ... Alle facturen en bewijsstukken moeten bijgehouden worden en kunnen het voorwerp zijn van een controle van de Europese Rekenkamer. Ook deze vergoeding is meer dan royaal. Er zijn maanden dat ik ze helemaal op doe. Er zijn maanden dat ik veel overschot heb.
Ik pleit voor een systeem van trekkingsrechten. De secretariaatsvergoeding wordt dan uitbetaald op basis van binnen te brengen facturen. Ik wil ook dat er meer transparantie komt over wat kan en wat niet kan met die vergoeding. Misschien kan de Europese Rekenkamer ter zake een voorstel doen.

Tot slot
Ik word goed betaald, maar leef niet rijkelijk, vertoef niet in de Brusselse, eurocratische bubble, ben meer bij gewone mensen dan onder eurocraten. En ik werk keihard. Mijn drijfveer is het algemeen belang, meer solidariteit, rechtvaardigheid. En 350.000 kiezers, die moet je verdienen, dag aan dag. En dat doe ik met werkweken van makkelijk 60-70 uur ook zo goed mogelijk.
Kortom: ik sta met mijn voeten op de grond, in de werkelijke wereld en blijf daardoor ook erg kritisch ten aanzien van Europa. Lees er de persberichten en commentaren elders op mijn site maar op na. Je zult mij nooit recht horen praten wat krom is. Maar er zullen zich waarschijnlijk altijd excessen of misbruiken blijven voordoen, net als in elke organisatie of in elk bedrijf, en het is dan ook onze taak om deze te bestraffen en in alle transparantie aan te pakken en daarover te communiceren. Daar probeer ik al jaren vanuit mijn functie als ondervoorzitter in de anti-fraude commissie hard aan te werken. Iedere crisis creëert nieuwe mogelijkheden.

Wat ook speelt, denk ik, is - naast verontwaardiging op basis van (deels) suggestieve beeldvorming - het volgende: al sinds het losbarsten van de economische crisis in 2008 horen mensen niets anders dan de EU in relatie tot besparingen en het overnemen van economisch toezicht en controle. De werkloosheid is gestegen van 7% in 2008 tot 11% nu en in de eurozone zelfs 12%. Bijna 6 miljoen jonge mensen zonder job of perspectief in Europa. Het uitblijven van een echt sociaal beleid, een sociaal gezicht van Europa, is schrijnend en maakt de Europese droom van samenwerking voor steeds meer mensen tot een nachtmerrie.

Het is het falen van een bepaalde politieke stroming, van verkeerde keuzen, een gebrek aan een sociaalecologische visie of politieke ideologie zoals de Europese groenen die verdedigen onder de noemer van de Green New Deal.
Maar helaas, onder invloed van neoliberale en conservatieven in Europa - zij hebben nu eenmaal de politieke macht, want zij vormen de meerderheid in vele lidstaten, het EP en binnen de Europese Commissie - zaagt de blinde besparingsdrift en budgettaire orthodoxie nu al jaren aan een van de pilaren van de Europese beschaving: de sociale welvaartstaat. De sociale en economische ongelijkheid neemt weer toe en dat zorgt voor een afnemend vertrouwen, voor meer geweld, voor meer ziekte, voor minder sociale cohesie. Sociale status wordt belangrijker dan vriendschap en solidariteit.

Zou het kunnen dat mensen als van der Stoep en zijn vroegere partij de PVV daar de afspiegeling van zijn? Ze drijven op rancune en op het zaaien van wantrouwen. Dat doet het electoraal immers ook goed. Afbreken is ook veel makkelijker dan opbouwen, zeker als politicus. En zo dreigen de Europese verkiezingen in 2014, een eeuw na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, een soort selffulfilling prophecy te worden.


Bart Staes

GroenDe enige partij die sociaal én milieuvriendelijk is.

www.groen.be

De Groenen/EVAGroenen en Europese Vrije Alliantie in het Europees Parlement.

www.greens-efa.eu

Samen ijveren voor een beter Europa en klimaat?